Yağlar mı karbonhidratlar mı obezitenin sebebi?
Çok fazla karbonhidrat mı yoksa çok fazla yağ mı? Beslenmemizdeki hangi unsurun obeziteye sebep olduğuna dair çok farklı görüşler var ve son araştırmalar beslenmenin ağırlık ve sağlık üzerine etkilerini inceliyorlar.
Son dönemlerde düşük karbonhidratlı beslenmenin düşük yağlı beslenmeye olan üstünlüklerini gösteren bazı kaynaklar ortaya çıktı ve bilimadamları da bu nedenle fazla kiloları vermek için hangi diyet tipinin daha uygun olduğunu araştırmaya başladılar.
Peki sonuçlar ne oldu? Bunu söylemesi biraz zor olabilir.
Her iki beslenme tarzının da olumlu ve olumsuz yanları mevcut. Bazı insanlar yağları bırakarak fayda sağlarken, bazıları ise karbonhidrat bakımından zayıf bir beslenmeden fayda görüyorlar.
Hem karbonhidratlar hem de yağlar obezite konusunda suçlu bulunuyorlar ve yeni çalışmalar da bu konuya parmak basıyorlar ama henüz bir sonuç elde edilebilmiş de değil.
Son zamanlarda aşırı karbonhidrat tüketiminin beslenme kaynaklı obezitenin esas sebebi olduğunu belirten görüş taraftar toplamaya başladı ancak bazı araştırmacılar bu bulguyu sorguluyorlar.
Şeker Alımının Kiloya Etkisi Yok
Cell Metabolizm kaynağında yayınlanan son bir araştırmanın bu konuda yapılmış olan en büyük çalışma olduğu iddia ediliyor ve fareler üzerinde üç makro gıdanın, karbonhidratların, yağların ve proteinlerin bedendeki yağ birikimine olan etkileri test edilmiş.
Bilimadamları deneyleri fareler üzerinde yapmışlar çünkü insanların bir tip beslenmeyi takip etmelerini istemek ve bunu uzun süre devam ettirerek değerlendirmek bir hayli zor. Bazı diğer canlıların ise metabolik mekanizmaları insanlara benziyor ve bu nedenle üzerinde çalışılabilir kanıtlar ortaya koyuyorlar.
Beş farklı genetik olarak yetiştirilmiş fare tipi üzerinde yapılan çalışmalarda, 30 farklı diyetin etkileri gözlenmiş ve bu diyetlerin yağ, karbonhidrat ve protein içerikleri değişkenlik gösteriyormuş.
Fareler kendi diyetlerine 3 ay boyunca devam etmişler ve bu süre insanlar için 9 yıla denk geliyor. Bu süre boyunca beden ağırlığı ve beden yağ miktarı konusunda değerlendirmelere tabi tutularak hangisinin aşırı kilolu hale geldiği gözlenmiş.
Bilimadamları farelerdeki beden yağ artışının sadece yağ alımına bağlı olduğunu, toplam kalorilerin %30’una kadarının sukroz yani karbonhidrat olarak alımının etki göstermediğini fark etmişler.
Aynı zamanda, hem yağ hem de şekerli bir beslenmenin kombinasyonu da yağlı diyetten daha fazla yağ artışına sebep olmamış.
Protein alımında ise herhangi bir fark yaratacak kadar etki olmamış.
Peki yağlar neden obeziteye sebep oluyorlar? Bilimadamları yağların beynin ödül sistemini harekete geçirdiğini ve daha fazla kaloriye karşı isteği körüklediğini ve bunun da kilo alımına sebep olduğunu belirtiyorlar. Araştırmacılar bu araştırmanın en sınırlı yanının insanlar değil de fareler üzerinde uygulanması olduğunu belirtiyorlar.
Ancak farelerin fizyolojisi insanlar ile pek çok benzerlik gösteriyor, bunun yanında metabolizmaları da insanlarda uzun süre uygulanamayacak deneylerin uygulanmasını mümkün kılıyor.
Yani eldeki kanıtlar, farklı diyetlerin insanlar üzerindeki etkilerine dair fikir oluşmasına yardımcı oluyorlar.