Kalp Kası İltihabı Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Miyokardit olarak da adlandırılan kalp kası iltihabı, kalp kasında ortaya çıkan bir inflamasyondur. Bu inflamasyon kalbin pompalama kabiliyetini azaltabilir ve düzensiz veya hızlı kalp ritmine sebep olabilir.

Genelde sebebi virüs enfeksiyonudur. Ancak bazen bir ilaçtan veya daha genel bir inflamatuvar rahatsızlıktan kaynaklanabilir. Kalp kası iltihabı belirtileri arasında göğüs ağrısı, nefes darlığı, düzensiz kalp ritmi bulunur.

Ağır miyokardit kalbi zayıflatır ve bu nedenle bedenin geri kalanı yeterince kan alamaz. Kalpte pıhtılar oluşabilir ve bu da inme veya kalp krizine sebep olabilir.

Tedavisi sebebine bağlı olarak değişir.

Kalp Kası İltihabı Belirtileri

Kalp kası iltihabının erken dönemlerindeyseniz, göğüs ağrısı, ritim bozukluğu veya nefes darlığı gibi hafif belirtileriniz olabilir. Bazı insanlarda erken dönemde herhangi bir belirti görülmez.

İşaret ve belirtileri çeşitlilik gösterebilir ve hastalığın sebebine göre değişebilirler. En yaygın belirtiler şu şekildedir:

• Göğüs ağrısı
• Hızlı veya düzensiz kalp ritmi
• Dinlenirken veya aktivite sırasında nefes darlığğı
• Bacak, bilek ve ayaklarda ödem ve şişkinlik
• Bitkinlik
• Baş ağrısı, beden ağrıları, eklem ağrısı, ateş, boğaz ağrısı ve ishal gibi diğer viral enfeksiyon belirtileri

Bazen miyokardit belirtileri kalp krizine benzer olabilirler. Eğer açıklanamayan göğüs ağrısı veya nefes darlığı yaşıyorsanız, hemen tıbbi yardım alın.

Çocuklarda Kalp Kası İltihabı

Çocuklarda miyokardit gelişirse, aşağıdaki belirtileri gösterebilirler:

• Ateş
• Bayılma
• Nefes alma zorluğu
• Hızlı nefes alma
• Göğüs ağrısı
• Hızlı veya düzensiz kalp ritmi

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Özellikle göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi miyokardit belirtileri görürseniz doktorunuza danışın. Belirtiler kalp krizini andırabilirler. Eğer açıklanamayan göğüs ağrınız veya nefes darlığınız varsa hemen tıbbi yardım alın.

Eğer enfeksiyon geçirdiyseniz, kalp kası iltihabı belirtilerini gözlemleyin ve ortaya çıkarlarsa doktorunuzu bilgilendirin. Eğer ağır belirtileriniz varsa hemen acile ulaşın.

Sebepleri Nelerdir?

Genelde kalp kası iltihabının sebebi tanımlanamaz. Pek çok potansiyel sebebi vardır ama geliştirme riski düşüktür.

Potansiyel bazı sebepleri şöyle:

• Virüsler: Bazı virüslerin kalp kası iltihabı ile yakından bağlantısı vardır. Soğuk algınlığına sebep olan virüsler, COVID-19, hepatit B ve C, parvovirüs, uçuk virüsü gibi virüsler buna yol açabilirler.
• Bakteriler: Staphylococcus, streptococcus gibi difteriye sebep olabilen bakteriler ve ayrıca Lyme hastalığına sebep olan bakteriler bu rahatsızlığa yol açabilirler.
• Parazitler: Trypanosoma cruzi ve toksoplazma gibi bazı parazitler de kalp kası iltihabına yol açabilirler.
• Mantarlar: Kandida, küf ve diğer mantar türlerinden kaynaklanan mantar enfeksiyonları kalp kası iltihabına sebep olabilirler ve bu durum özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış olanlarda ortaya çıkar.

Aşağıdaki durumlara maruz kalanlarda da kalp kası iltihabı ortaya çıkabilir:

• Alerjik veya toksik tepkilere sebep olan ilaçlar ve uyuşturucular: Bunlar arasında bazı kanser ilaçları, antibiyotikler, bazı nöbet ilaçları ve kokain gibi bazı yasadışı maddeler bulunuyorlar.
• Kimyasallar veya radyasyon: Karbonmonoksit gibi belli kimyasallara maruz kalmak veya radyasyona maruz kalmak bazen kalp kası iltihabına sebep olabilir.
• Diğer hastalıklar: Lupus gibi bazı hastalıklar da kalp kası iltihabına yol açabilirler.

Komplikasyonları Nelerdir?

Miyokardit genellikle kalıcı bir komplikasyon bırakmadan geçer. Ancak ağır vakalarda kalp kasları kalıcı olarak hasar görebilirler ve bu da şunlara yol açabilir:

• Kalp iflası: Tedavi edilmeyen kalp kası iltihabı kalp kaslarına ciddi bir hasar verebilir ve kalp bu nedenle kanı verimli olarak pompalayamaz. Ağır vakalarda kalp nakli ve ventriküler cihazlar gerekli olabilirler.
• Kalp krizi veya inme: Eğer kalp kasları yaralıysa ve kan pompalayamıyorlarsa, kalpte biriken kan pıhtılara sebep olabilir. Eğer pıhtı kalp damarlarından birisini tıkarsa, kalp krizi geçirebilirsiniz. Pıhtı beyne giden damarlardan birisine geçerse inme geçirebilirsiniz.
• Düzensiz veya hızlı kalp ritmi: Kalp kaslarının hasar görmesi aritmiye sebep olabilir.
• Ani kardiyak ölüm: Bazı ciddi aritmilerde kalp durabilir. Hemen tedavi edilmezse ölümcüldür.

Nasıl Önlenebilir?

Kalp kası iltihabını önlemenin özel bir yolu yoktur ancak enfeksiyonları önlemek için aşağıdaki adımları atmak yardımcı olabilir:

• Viral veya grip benzeri rahatsızlıkları olanlardan uzak durmak: Eğer viral enfeksiyon belirtileriniz varsa, başkalarını da buna maruz bırakmayın.
• Temiz olmak: Düzenli el yıkamak hastalıkların yayılmasını önleyebilir.
• Riskli davranışlardan kaçınmak: HIV kaynaklı kalp kası iltihabı kapma ihtimalinizi azaltmak için güvenli cinsel ilişkiye girin ve yasadışı uyuşturucuları kullanmayın.
• Kenelerden kaçının: Eğer kene bulunan yerlerde zaman geçiriyorsanız, uzun kollu kıyafetler ve pantolonlar giyin, cildin büyük kısmını kapatın.
• Aşınızı olun: Uygulanması önerilen aşılarınızı olmayı unutmayın. Bu konuda doktorunuza danışabilirsiniz.

Teşhis Süreci

Uzun vadeli kalp hasarını önlemek için miyokarditin erken teşhis edilmesi önemlidir. Fizik muayenenin ardından doktorunuz birden fazla test isteyebilir. Bu testlerden bazıları şöyle:

• ECG veya EKG: Bu hızlı ve ağrısız testte kalbin elektrik düzeni görüntülenir ve düzensiz kalp atışları tespit edilebilirler.
• Göğüs röntgeni: Röntgende kalbinizin boyut ve şekli görüntülenebilir, ayrıca kalp çevresinde bulunabilecek sıvılar tespit edilebilirler.
• Kalp MR’ı: Kalp MR uygulamasında kalbin boyutu, şekli ve yapısı görüntülenir. Bu test kalp kaslarındaki inflamasyon işaretlerini gösterebilir.
• Ekokardiyogram: Ses dalgaları ile atan kalbin görüntüleri elde edilir. Kalbin boyutunu ve ne kadar iyi pompaladığını gösterebilir. Ayrıca kapakçık problemleri, pıhtılar ve kalp çevresindeki sıvılar da bu testte görüntülenebilirler.
• Kan testleri: Kan testleri ile iltihap tanısı konulabilir. Genelde tam kan sayımı yapılır ve ayrıca kalp kası hasarına işaret eden belli proteinlerin düzeyi kontrol edilir.
• Kalp kası biyopsisi: Küçük bir tüp bacak veya boyun damarınızdan kalbe doğru sokulur. Böylece kalpten numune alınabilir ve laboratuvarda enfeksiyon izi aranabilir.

Tedavi Süreci

Pek çok insanda kalp kası iltihabı kendi kendine geçer ve tamamen iyileşme olur. Tedavide kalp iflası gibi sebep ve belirtilere odaklanılır.

İlaçlar

Hafif düzeyde kalp kası iltihabı olanlarda ilaç ve dinlenme yeterli olabilir.

• Kortikosteroidler: Bazı nadir viral kalp kası iltihabı türlerinde kortikosteroid veya bağışıklık sistemini baskılayan diğer ilaçlar ile sonuç alınabilir.
• Kalp ilaçları: Eğer kalp kası iltihabı kalp iflası veya aritmiye sebep oluyorsa, hastanede kalmanız gerekebilir. Doktorunuz işaret ve belirtilerinize göre ilaç ve tedaviyi belirleyecektir. Örneğin kalp ritmi bozukluğunuz veya ağır kalp iflasınız varsa, kalpte pıhtı oluşumuna engel olan ilaçlar verilebilirler.

Eğer kalbiniz zayıfsa, doktor kalp üzerindeki yükü azaltmak için tansiyon ilaçları verebilir veya fazla sıvıları atabilmeniz için idrar söktürücü verebilir.

• Kronik rahatsızlıklar için ilaçlar ve tedaviler: Eğer miyokardit kronik bir hastalıktan kaynaklanıyorsa, tedavi bu altta yatan rahatsızlığa yönelik olur.

Ameliyat ve Prosedürler

Eğer ağır bir kalp kası iltihabınız varsa, agresif bir tedaviye ihtiyacınız olabilir. Bazıları şöyle:

• Intravenöz ilaçlar: Damardan verilen ilaçlar kalbin pompalama yeteneğini hızlıca iyileştirmenize yardımcı olabilirler.
• Ventriküler destek cihazları: Bu cihazlar kalbin alt odacıklardan kan pompalamasına yardımcı olurlar. Kalbi zayıflamış olan veya iflas etmekte olanlarda kullanılırlar. Bu tedavi kalbin iyileşme süreci boyunca kullanılabilir.
• Intra-aortik balon pompası: Doktor bacaklarınızdan damara ince bir tüp sokar ve onu röntgen ile yönlendirir. Tüpün ucundaki balon kalpten çıkıp bedene giden damar içerisinde şişip iner. Kan akışını arttırır ve kalp üzerindeki yükü azaltır.
• ECMO: Bir makine ile karbondioksit kandan ayrılır ve kana oksijen eklenir. Eğer ağır kalp iflasınız varsa bu cihaz bedeninize oksijen sağlayabilir. ECMO sırasında kan bedenden çıkarılır, makineden geçer ve tekrar bedene döndürülür. Cihaz kalbin görevini üstlenir. Kalp nakli gibi diğer tedavileri beklerken veya iyileşme sürecinde kullanılabilir.
• Kalp nakli: Eğer çok ağır miyokardit varsa, doktor hemen kalp nakli talep edebilir.

Kalp kası iltihabı olan bazı insanlarda kronik ve geri dönülemez bir kalp kası hasarı olabilir ve yaşam boyu ilaç kullanmak gerekebilir. Bazılarının ise bir kaç ay ilaç kullanmaları gerekir ve sonra tamamen iyileşirler.