Kadınlarda Alzheimer’ı Önlemek İçin 9 İpucu

Alzheimer hastalığı, düşünme, öğrenme, organizasyon, günlük aktiviteleri yürütme ve önemli detayları hatırlama gibi yeteneklerinizde hızlıca gerilemeye sebep olabilen bir beyin hastalığıdır. En yaygın bunama şeklidir. Alzheimer Derneği’ne göre, sadece ABD’de 6 milyon kişi bu hastalığa sahip ve bu rakamın 2050 yılında 12.7 milyona ulaşması bekleniyor. Alzheimer sahibi olanların neredeyse üçte ikisi kadın. Şu anda hastalığın herhangi bir tedavisi olmasa da, riski azaltmayı sağlayabilecek şeyler var.

Alzheimer Kadınları Neden Farklı Etkiler?

Kadınların Alzheimer’dan neden erkeklerden daha fazla etkilendikleri tam olarak bilinmiyor ancak bir kaç faktör söz konusu olabilir. Bazı uzmanlara göre kadınlarda Alzheimer teşhisinin ardından gerilemeler daha hızlı oluyor. Kadınlar genelde erkeklerden daha fazla yaşıyorlar ve Alzheimer için bir numaralı risk faktörü ise yaşlanma ancak bu yine de tüm sebep olmayabilir.

Bunun sebeplerinden birisi teşhis yöntemleri olabilir. Örneğin kadınların sözlü hafızası erkeklerden daha iyi olma eğilimindedir ve testlerde genelde sözlü hafızaya odaklanılır. Bu nedenle kadınlarda teşhis yeterince erken konulamıyor olabilir.

Buna ek olarak menopoz ve östrojen kaybı Alzheimer hastalığında önemli bir araştırma konusu çünkü östrojen beynin yeni anılar oluşturmaktan sorumlu olan hipokampüs bölgesini destekleyen bir hormon. Beynin bu kısmı Alzheimer gelişiminde ilk olarak hedeftedir ve kadınlar yaşlandıkça daha fazla etkilenebilir. Ayrıca kadınlarda Alzheimer riskinin yaşlandıkça erkeklere göre daha fazla olmasının bir diğer sebebi ise ileri dönemlerde ortaya çıkan Alzheimer ile bağlantılı bir geni taşıyor olmalarıdır. Ancak diğer yandan bazı araştırmalarda iki tane X kromozomuna sahip olmanın kadınları bu konuda avantaj sahibi kıldığı belirtiliyor.

Bu işin çok net bir sebebi yok. Alzheimer hem genetikten, hem çevresel faktörlerden hem de davranışlarımızdan şekil alan bir rahatsızlık.

Alzheimer Hastalığı Önlenebilir mi?

Alzheimer gelişiminde tam olarak nelerin etkili olduğu bilinmediği için potansiyel riskler fazla ancak bunlara odaklanmak da mümkün.

Araştırmalara göre Alzheimer tanısı almış olanların %40’ı kadarı yaşam tarzı riskleri önceden bilinseydi önlenebilir durumdaydı.

Bu yöntemlerin büyük kısmı sağlıklı yaşam konusunda riskleri azaltmaya odaklanan tüm beden yaklaşımları ancak bazıları beyin sağlığı ve gelişimi ile alakalı.

Yüksek Tansiyon ve Diyabet İçin Tedavi Olun

Diyabetiniz olduğunda bedeniniz kan şekeri kontrolünü sağlayan insülin hormonuna karşı direnç geliştirir. İnsülin direncinin inflamasyonlar ile bağlantısı vardır ve inflamasyonların beyinde protein birikimine sebep olabildiği ve bu nedenle beyin işlevlerini etkileyebildiği biliniyor.

Benzer şekilde yüksek tansiyon da Alzheimer konusunda etkili olabilir çünkü beynin işlev göstermesi için gerekli olan kan akışında bozulmalara sebep olabilir.

Kalp için iyi olan beyin için de iyidir. Beslenmenizi değiştirmek ve bu rahatsızlıkların riskini azaltmanız yardımcı olabilir.

Düzenli Egzersiz Yapın

Bu Alzheimer riskini azaltmak için yapılabilecek ilk şey olabilir çünkü genel sağlığınız üzerinde ciddi olumlu etkileri vardır. Kalp ve beyin sağlığını iyileştirmenin yanında düzenli fiziksel aktivite ruh halini iyileştirmek ve stresi kontrol altında tutmak konusunda da etkilidir. Yüksek yoğunluklu interval egzersizleri, yani HIIT, beyin hücrelerinin gelişimine yardımcı olan özel bir proteinin düzeylerinin artmasını sağlar. Ancak meditasyon, yoga ve mindfulness gibi az hareketli fiziksel aktiviteler bile fayda sağlayabilirler.

Çalışmalara göre yürümek gibi küçük ama düzenli aktiviteler bile yaşlanırken beyne fayda sağlayabiliyorlar. Egzersiz beyin sağlığını destekleyen nöral kimyayı doğrudan destekler ve hücrelerin gelişimi ve korunmasına yardımcı olur. Bu özellikle düzenli egzersizde geçerli.

Sigaradan ve Aşırı Alkolden Kaçının

Beyin sağlığına doğrudan zarar veren sigara ve aşırı alkol tüketiminden uzak durmanız gerekir. Çünkü bunlar uzun vadede hafıza ve düşünce süreçlerinde bozulmaya yol açabilirler.

Eğitim Alın

Burada temel fikir daha iyi bir beyin elde etmek. Eğitim alarak, öğrenerek ve öğrendiklerinizi zaman içerisinde uygulayarak beyni bir zırhla kaplar gibi korursunuz.

Beyniniz ne kadar iyi durumda olursa, Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıklarda o kadar faydası olur.

Mümkün olduğu sürece kendinizi aktif olarak öğrenmeye zorlamanız ve bilişsel yeteneklerinizi geliştirmeniz, Alzheimer olduğunuzda bile hayatınızda size yardımcı olacaktır.

Öğrenmeye Devam Edin

Beyin sağlığını iyileştirmenin pek çok yolu vardır ve bunların pek çoğunda uygulama ve detaylara özen gösterme vardır. Eğer el yeteneklerinizi ve hafızanızı aynı anda iyileştirmek isterseniz, yeni bir müzik aleti çalmayı öğrenebilirsiniz. Eğer hafıza ve kelime yeteneklerinizi iyileştirmek isterseniz, kelime puzzleları çözebilir, hafıza iyileştirme oyunları oynayabilir ve başka aktivitelere katılabilirsiniz.

Burada temel nokta öğrenmek ve kendinize meydan okumaktır.

Beslenmenizi İyileştirin

Burada temel nokta beyin ve kalp sağlığınızı kötüye götürebilecek şeylerden kaçınmak. Pek çok doktorun hastalarına önerdiği beslenme biçimi Akdeniz diyeti olarak karşımıza çıkıyor. Faydalarının yanında kalp sağlığına ve inflamasyona da iyi geliyor.

Sosyal Çevrenizi Güçlendirin

Eldeki verilere göre Alzheimer sadece sizi sosyal olarak sıkıntıya sokmuyor, aynı zamanda sosyal olarak izole olmak Alzheimer riskinde de artışa sebep oluyor.

Bu özellikle yalnız olduğumuzda düşünmek zorunda olmamak ve çok eyleme geçmemek ile alakalı olabilir. Çünkü yalnızken konuşmamız, tartışmamız, görüşlerimizi aktarmamız gerekmez. Bu tür bir zihinsel uyarımın yoksunluğu beynin bilgi işleme hızında azalmaya sebep olabilir ve ruh halinizi negatif etkileyebilir.

Sosyal bir ağı olmayanlar depresyon ve kronik stres gibi daha büyük belirtiler görebilirler ve bu da Alzheimer riskinde de artışa yol açar.

Duyma Kaybını Tedavi Ettirin

Bu, tedavi edilmemesi durumunda Alzheimer riskinde artışa sebep olan orta yaş problemlerinden birisi. Duyma kaybı zihinsel uyarımı azaltır çünkü gerektiği kadar ses duyamazsınız. Bazı durumlarda bir sosyal izolasyona da sebep olabilir.

İlk dönemlerinde insanlar arkaplan gürültüleri varken duyma zorukları yaşayabilirler. Bu nedenle sosyal etkileşimden çekinirler ve izole olurlar, bu da bir risk faktörüdür.

Kendinizi Destekleyin

Yaşlandıkça daha önce ihtiyaç duymadığınız destek araçlarına olan ihtiyacınız artar. Yani listeler, hatırlatıcılar, notlar, alarmlar gerekli olabilirler ve bunda bir sorun yok.

Bu tip şeyler hafızanızı iyileştirmenin bir diğer yoludurlar çünkü bilgileri hatırlamak için aktif olarak bu yeteneğinizi iyileştirmeye çalışırsınız.

Alzheimer Hastalığının Erken Uyarı İşaretleri Nelerdir?

Yaşlandıkça hafif unutkanlıklar yaşamak çok normaldir. Maalesef Alzheimer belirtileri ortaya çıkmadan çok önceleri beyinde gelişiyor ve belirtiler uzun bir vadede yavaşça ortaya çıkıyorlar. Burada temel nokta, yargı yeteneğinizde ne kadar sık boşluklar oluştuğu ve durumun ne kadar ciddi olduğudur.

Belki bir defa anahtarınızı kaybedebilirsiniz, bu her yaşta da ortaya çıkabilir, basit bir unutkanlık da olabilir. Diğer yandan, anahtarlarınızı her gün kaybediyorsanız ve onları asla bulamıyorsanız, bu durumun sıklığı ve şiddeti, yaşamınızda bir şeyler olduğu anlamına gelebilir.

Diğer erken dönem işaretleri şöyle:

• Doğum günleri gibi önemli etkinlikleri unutmak
• Yakın zamandaki sohbet ve deneyimleri hatırlamakta zorlanmak
• Spesifik detayları sık sık doğru hatırlamamak
• Kelimeleri dile getirmekte sık sık zorlanma
• Uzak aile bireylerinin adlarını ve uzaklardaki arkadaşların adlarını hatırlamakta zorlanmak

Eğer Alzheimer’ın erken dönem işaretlerini görüyorsanız veya bunun unutkanlık mı yoksa ciddi bir problem mi olduğundan emin değilseniz, doktorunuzdan tavsiye alın.

Doktorunuzun size sunabileceği en iyi senaryo, konuştuktan sonra taramalardan geçmeniz ve bir sorun olmadığının görülmesidir. Bazen vitamin eksikliği gibi tedavi edilebilir problemler de olabiliyorlar. Bunun yanında Alzheimer olduğunuzu da görebilirsiniz ancak tedavi yoluna girersiniz ve yaşamınızda doğru uygulamalarda bulunabilirsiniz.