İstiridye mantarının faydaları nelerdir?

Kültür mantarı ve kordiseps gibi mantarlar birçok ülkede binlerce yıldır doğal ilaçlar olarak kullanılmış ve pek çok farklı kültürlerde ve mutfaklarda büyük lif kaynağı haline gelmiştir. Öte yandan istiridye mantarı, son zamanlarda ortaya çıkan en yeni mantar türlerinden biridir, ancak farklı lezzetleri ve geniş kapsamlı sağlık faydaları nedeniyle çoğu insanın favori mantarı olmayı başardı.

Bilimsel adı Pleurotus ostreatus olarak bilinen istiridye mantarı, kabuksu görünümü ve istiridyeye benzemesi sebebiyle bu şekilde adlandırılmıştır. Hafif bir lezzet ve meyankökü benzeri bir aroma ile çok yönlüdür ve çorbalardan soslara kadar birçok yemekte kullanılabilir. Asya mutfağının da ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

Bu eşsiz mantar 100 yıldan daha az bir süredir yetiştirilmektedir ve bilim adamları, sunabileceği potansiyel faydaları araştırmaya başlamaktadır. Bununla birlikte, şimdiye kadar elde edilen sonuçlar, iltihaptan kalp sağlığına kadar her şeye fayda sağlayabileceğini göstermektedir.

Kolesterol Seviyelerini Dengeler

Kolesterol, vücudunuzun her yerinde bulunan ve sağlık için gerekli olan mumsu, yağ benzeri bir maddedir. Kolesterol, hücre zarlarınızın önemli bir bileşenidir ve kolesterol, safra asitleri ve belirli vitamin ve hormonların sentezi için gereklidir. Bununla birlikte, fazla kolesterol kanınızda birikebilir, arterlerde yağ birikintileri oluşturabilir ve kalp hastalığı ve felç riskini artırabilir.

İstiridye mantarının incelendiği bazı hayvan çalışmalarında doğal olarak ve hızlı bir şekilde kolesterolü düşürmeye yardımcı olduğu gösterilmiştir. Örneğin, Mycobiology Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmada, istiridye mantarı takviyesinin toplam kolesterol seviyelerini % 37 oranında azalttığı ve trigliseridi % 45 oranında düşürdüğü gösterilmiştir. Yine de, insanlarda kolesterol seviyelerini nasıl etkileyebileceğini belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

İltihaplanmayı Hafifletir

Enflamasyon (iltihaplanma), vücudu enfeksiyona ve hastalığa karşı korumak için tasarlanmış normal bir otoimmün yanıttır. Öte yandan kronik enflamasyonun; kanser, kalp hastalığı ve diyabet gibi hastalık riskini artırdığına inanılmaktadır. İstiridye mantarının güçlü antienflamatuvar özelliklere sahip olduğu gösterilmiştir. Nutrition Journal Dergisi’nde yayınlanan bir test tüpü çalışmasına göre, vücuttaki çoklu iltihap belirteçlerinin salgılanmasını azaltabilmiştir. Böylece enflamasyonun azalması ile romatoid artritten enflamatuvar bağırsak hastalığına kadar pek çok sağlık sorununun rahatlamasına yardımcı olabileceğinden, geniş kapsamlı faydalara sahip olabilir.

Antioksidanlarla Yüklüdür

Antioksidanlar, serbest radikallerle savaşan ve hücrelere zarar vermeyi önleyen bileşiklerdir. Araştırmalar, antioksidanların sağlık durumunda ve hastalıkta merkezi bir rol oynayabileceğini ve bazı kronik rahatsızlıkların riskini azaltmak için oksidatif stresle mücadelede yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.

Bazı araştırmalar, bu mantarların sağlık teşvik edici antioksidanlar ile yüklü olduğunu ve bunların çok sayıda sağlık yararına neden olabileceğini ortaya koymuştur. Aslında, hem test tüpü hem de hayvan çalışmaları, istiridye mantarının vücutta antioksidan seviyelerini artırmada ve zararlı serbest radikalleri nötralize etmede etkili olduğunu göstermiştir.

Kanserli Hücre Büyümesini Engelleyebilir

En etkileyici yararlarından biri, kanser hücreleri üzerindeki güçlü etkisidir. Antienflamatuvar özelliklerinin yanı sıra yüksek antioksidan içeriği sayesinde, bazı kanser türlerinin büyümesini engellemeye yardımcı olabilir, bu da onu potansiyel kanserle mücadele eden yiyeceklerden biri haline getirir.

Indianapolis’teki Metodist Araştırma Enstitüsü’nün Kanser Araştırma Laboratuvarı tarafından yürütülen bir test tüpü çalışması, meme ve kolon kanseri hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını önleyebildiğini ortaya koymuştur. Benzer şekilde, 2011’de yapılan bir başka test tüpü çalışması da istiridye mantarı özünün kolorektal tümör ve lösemi hücrelerine karşı terapötik etkileri olduğunu göstermiştir.

Beyin Sağlığını Artırır

İster inanın ister inanmayın, yediklerinizin beyin sağlığı üzerinde önemli bir etkisi olabilir ve hatta nörodejeneratif hastalıklar ve bunama riskini de etkileyebilir. Özellikle belirli vitaminler ve mineraller, beyin sağlığı söz konusu olduğunda çok önemlidir.

İstiridye mantarı, beyin işlevini artırdığına inanılan besin öğeleri bakımından çok zengindir. Örneğin Niasin’in Alzheimer hastalığına ve yaşlı erişkinlerde bilişsel gerilemeye karşı klinik araştırmalarda koruma sağladığı gösterilmiştir. Bu arada, Belçika’dan yapılan bir 2014 incelemesi, riboflavin desteğinin, bir tür motor nöron bozukluğu olan Brown’s sendromuna karşı terapötik etkileri olabileceğini öne sürmüştür.

İstiridye Mantarı Besin Değerleri

Beslenme profiline bir göz atın. Sizin için neden bu kadar iyi olduğunu kolayca görebilirsiniz. Kalori bakımından son derece düşüktür ama iyi bir protein, lif, niasin ve riboflavin kaynağıdır.
Bir fincan dilimlenmiş istiridye mantarı (yaklaşık 86 gram) aşağıdaki besin yüküne sahiptir:

37 kalori
5.6 gram karbonhidratlar
2.8 gram protein
0.4 gram yağ
2 gram diyet lifi
4.3 miligram niasin (Günlük ihtiyacın % 21’i)
0.3 miligram riboflavin (Günlük ihtiyacın % 18’i)
1.1 miligram pantotenik asit (Günlük ihtiyacın % 11’i)
103 miligram fosfor (Günlük ihtiyacın % 10’u)
361 miligram potasyum (Günlük ihtiyacın % 10’u)
0.2 miligram bakır (Günlük ihtiyacın % 10’u)
0.1 miligram tiamin (Günlük ihtiyacın % 7’si)
23,2 mikrogram folat (Günlük ihtiyacın % 6’sı)
1.1 miligram demir (Günlük ihtiyacın % 6’sı)
0.1 miligram manganez (Günlük ihtiyacın % 5’i)
0.1 miligram B6 vitamini (Günlük ihtiyacın % 5’i)

Yukarıda sıralanan besinlere ek olarak, az miktarda magnezyum, çinko ve selenyum içerir.

Uyarılar

Bazı insanlar mantar türlerine karşı alerjik olabilir. İstiridye mantarı yedikten sonra kurdeşen, şişlik, mide bulantısı, kusma veya kramp gibi gıda alerjisi belirtileri yaşıyorsanız, kullanmayı bırakın ve doktorunuzla konuşun.

Buna ek olarak, bazı insanlarda gastrointestinal semptomlara neden olabilen, tetikleyici bir tür şeker alkolü olan çok az miktarda arabitol içerir. Şeker alkollerine karşı hassas olduğunuzu biliyorsanız, istiridye mantarları alımını sınırlandırmak en iyisi olabilir.

Mantarlar ayrıca vücutta ürik asite ayrılan bir bileşik olan pürin içerir. Yüksek düzeyde ürik asit, eklemlerde ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi gut semptomlarını şiddetlendirebilir. Eğer gut öykünüz varsa veya semptomların alevlenmesi durumunda, pürin içeren yiyecekler almayı sınırlandırabilirsiniz.

Son olarak, eğer yabani mantar topluyorsanız, doğru bir şekilde tanımlamaya dikkat edin. Bazıları zehirli olmak üzere, benzer görünüme sahip birçok mantar türü vardır. Uygun şekilde tanımak için mantarın fiziksel özelliklerine ve kokusuna özellikle dikkat edin.