Hastayken spor yapmak iyi mi kötü mü?
Düzenli spor yapmak vücudu sağlıklı tutmak için mükemmel bir yol.
Hatta spor yapmanın diyabet ve kalp hastalıkları gibi kronik hastalıkların riskini azalttığı, kilo kontrolü sağladığı ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği belirtiliyor.
Sporun sağlıkta önemli bir rol oynadığına şüphe olmasa da, pek çok insan hastayken spor yapmanın iyileşmeye yardımcı olduğunu veya onu yavaşlatıp yavaşlatmadığını merak ediyor.
Fakat cevap beyaz veya siyah değil.
Hastayken Spor Yapmak Uygun mu?
Hastayken hedef daima hızlıca iyileşmektir ancak normal spor rutinine devam etmenin veya bir kaç gün ara vermenin gerekli olup olmadığını bilmek zor.
Spor sağlıklı bir alışkanlık ve spora devam etmeyi istemek normalden kötü hissetseniz bile normal.
Bu belli durumlarda tamamen iyi olabilir ancak bazı belirtileriniz varsa kötüye de götürebilir.
Pek çok uzman hastayken spor yapma konusunda “boyun üstü” kuralını kullanıyor.
Bu teoriye göre, eğer belirtileri akan burun, kulak ağrısı gibi sadece boyun ve üstünde görüyorsanız, muhtemelen spor yapmakta sorun yok.
Diğer yandan, eğer belirtiler bulantı, beden ağrıları, ateş, ishal, balgamlı öksürük ve göğüs tıkanıklığı gibi boyun altı bölgelerde ortaya çıkıyorlarsa, daha iyi hissedene kadar sporu bırakmak isteyebilirsiniz.
Spor Yapmak Ne Zaman Güvenli?
Aşağıdaki belirtilere sahipseniz spor muhtemelen güvenli olacaktır ancak emin değilseniz daima doktorunuza danışın.
Hafif Soğuk Algınlığı
Soğuk algınlığı burun ve boğazı etkileyen bir viral enfeksiyondur.
Belirtileri kişiden kişiye değişse de, soğuk algınlığı yaşayan pek çok kişide burun tıkanıklığı, baş ağrısı, hapşurma ve hafif öksürük olur.
Eğer hafif soğuk algınlığınız varsa ve enerjiniz de varsa, spor yapmamak için bir sebebiniz yok.
Fakat normal rutininize devam edecek enerjiniz yok gibi görünüyorsa, çalışmanın yoğunluğunu azaltmayı veya süresini kısmayı düşünün.
Hafif soğuk algınlığı sırasında spor yapmak genelde problemsiz olsa da, başkalarına mikrop yayabileceğinizi ve onları hasta edebileceğinizi unutmayın.
Doğru hijyen uygulamaları başkalarına soğuk algınlığını geçirmemek için iyi bir yol. Ellerinizi sık sık yıkayın, öksürük hapşururken ağzınızı kapatın.
Kulak Ağrısı
Kulak ağrısı bir veya iki kulakta olabilecek keskin, sıkıcı ve yakıcı bir ağrı.
Çocuklardaki kulak ağrıları genelde enfeksiyondan kaynaklansa da, yetişkinlerdeki ağrılar genelde boğaz gibi başka bölgelerdeki ağrılardan kaynaklanıyor. Bu ağrıya yansıyan ağrı denilir ve kulağı etkiler.
Kulak ağrısı sinüs enfeksiyonundan, boğaz ağrısından, diş iltihabından veya basınç değişimlerinden kaynaklanabilir.
Kulak ağrısı varken spor güvenli sayılıyor ancak sadece enfeksiyon yoksa ve denge duyunuz etkilenmediyse.
Belli kulak iltihapları dengenizi bozabilir, ateşe sebep olabilir veya sporu güvensiz hale getiren başka belirtiler ortaya çıkarabilirler. Spora başlamadan önce bu kulak enfeksiyonlarından birisine sahip olmadığınızdan emin olun.
Fakat çoğu kulak ağrısı sadece rahatsız edici olur ve başta bir basınç ve doluluk hissi yaratır.
Spor yapmak kulak ağrısı varken güvenli olabilse de, sinüs bölgesine baskı yapabilecek egzersizlerden kaçının.
Burun Tıkanıklığı
Burun tıkanıklığı rahatsız edici ve çileden çıkarıcı olabilir.
Eğer ateş veya göğüste tıkanma, balgamlı öksürük gibi diğer belirtiler ile birlikteyse, spora biraz ara vermek isteyebilirsiniz.
Sadece burun tıkanıklığınız varsa devam etmenizde bir sakınca yok.
Hatta spor yapmak burun yollarını açılmasını sağlayabilir ve daha iyi nefes almanıza yardımcı olabilir.
Sonuçta bedeninizi dinlemek ve yeterince iyi hissediyorsanız spor yapmak en iyi tercih.
Enerji seviyenize uygun bir şekilde sporunuzu düzenlemek de bir diğer seçenek.
Tempolu bir yürüyüşe çıkmak veya bisiklet sürmek normal spor rutinine devam edemiyorsanız bile aktif kalmanın iyi bir yolu.
Spor salonunda daima hijyen kurallarını uygulayın, özellikle de burnunuz akarken. Mikropları yaymayı engellemek için kullandığınız malzemeleri silin.
Hafif Boğaz Ağrısı
Boğaz ağrısı genelde nezle ve soğuk algınlığına sebep olan viral enfeksiyondan kaynaklanır.
Belli durumlarda boğaz ağrısına ateş, balgamlı öksürük veya yutkunma zorluğu eşlik edebilir ve bu durumda doktor onay verene kadar sporu bırakmalısınız.
Ancak soğuk algınlığı veya alerji gibi şeylerden dolayı hafif ağrınız varsa, sporun güvenli olma ihtimali yüksek.
Eğer yorgunluk, tıkanma gibi soğuk algınlığı ile sıklıkla ilişkilendirilen başka belirtileriniz varsa, normal egzersiz rutininizin yoğunluğunu azaltmayı düşünün.
Çalışmanın süresini azaltmak da çalışacak kadar iyiyseniz ancak her zamanki dayanıklılığınız yoksa onu değiştirmenin bir diğer yolu.
Spor sırasında boğaz ağrısını yatıştırmak için su içmek iyi bir yol ve böylece gününüze aktivite ekleyebilirsiniz.
Spor Ne Zaman Önerilmiyor?
Hafif soğuk algınlığı veya kulak ağrısı varken spor yapmak genelde zararsız ancak aşağıdaki belirtilere sahipseniz spor kesinlikle önerilmiyor.
Ateş
Ateşiniz olduğunda, vücut sıcaklığı genelde 37 derece civarındaki normal sıcaklığının üzerine çıkar. Ateş pek çok şeyden kaynaklanabilir ancak genelde bakteri ve virüs enfeksiyonlarından kaynaklanır.
Ateş zayflık, susuzluk, kas ağrıları ve iştah kaybı gibi hoş olmayan belirtiler verebilir.
Ateşli gibiyken çalışmak dehidrasyon riskini arttırır ve ateşi daha kötü hale getirebilir.
Buna ek olarak, ateşlenmek kas gücünü ve direncini azaltır, kesinliği ve koordinasyonu bozar, sakatlanma riskini arttırır.
Bu nedenle ateşiniz varsa salonu pas geçmek en iyisi.
Balgamlı veya Sık Öksürük
Arada bir yaşanan öksürük vücudun hava yollarında bulunan sıvı ve rahatsız edici şeyleri atmanın bir yolu ve bedenin sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
Ancak daha sık öksürük nöbetleri geçirmek soğuk algınlığı, nezle ve hatta zatürree gibi solunum yolu enfeksiyonlarının bir belirtisi olabilir.
Öksürük boğazdaki gıcıklık ile alakalıysa sporu es geçmenize gerek yok ancak daha inatçı öksürükler dinlenmeniz gerektiğinin işareti olabilir.
Kuru öksürük belli egzersizleri yapmanıza engel olmayabilir ancak sık, balgamlı öksürük sporu bırakmanız için iyi bir sebep.
Sürekli öksürük derin nefes almayı zor hale getirebilir, özellikle de spor sırasında kalp ritmi artmışken. Bu da sizi nefes darlığı ve yorgunluk yaşamaya yatkın hale getirir.
Balgamlı öksürükte çıkan balgam ve tükürükler, enfeksiyon veya dinlenme ile doktor tedavisi gerektirebilecek başka tıbbi problemlerin işareti olabilirler.
Buna ek olarak, öksürme grip gibi hastalıkların yayılmasının temel yolu. Spor salonuna gidip öksürdüğünüzde diğerlerini de mikroplara maruz bırakma riski taşıyorsunuz.
Mide Problemleri
Mide iltihabı gibi sindirim sistemini etkileyen hastalıklar ciddi belirtiler verebilirler ve sporu imkansız kılabilirler.
Bulantı, kusma, ishal, ateş, mide krampları ve azalan iştah gibi belirtiler mide problemleri ile bağlantılıdırlar.
İshal ve kusma sizi susuz kalma tehlikesi ile başbaşa bırakır ve fiziksel aktivite bunu daha kötü hale getirebilir.
Zayıf hissetmek de mide problemleri sırasında yaygın ve bu da çalışma sırasında sakatlanmanızı daha mümkün hale getiriyor.
Bunlara ek olarak, mide iltihabı gibi pek çok mide hastalığı çok bulaşıcı ve kolayca başkalarına yayılabilir.
Eğer mide hastalığınız sırasında huzursuz hissediyorsanız esneme ve yoga gibi uygulamaları evde yapmanız en güvenilir uygulama.
Grip Belirtileri
Grip, solunum sistemini etkileyen bulaşıcı bir hastalık.
Grip ateş, üşüme, boğaz ağrısı, beden ağrıları, yorgunluk, baş ağrısı, öksürük ve tıkanma gibi belirtiler verebilir.
Grip ağır veya hafif olabilir, bu enfeksiyon düzeyine göre değişir ve ciddi vakalarda ölüme bile sebep olabilir.
Her ne kadar grip olan herkes ateşlenmese de, ateşlenenler dehidrasyon riskine sahipler ve bu da sporu kötü bir fikir haline getirir.
Pek çok insan gribi iki hafta içinde geçirse de, hastayken yoğun çalışmalar yapmak gribi uzatabilir ve iyileşmenizi geciktirebilir.
Çünkü koşma gibi yüksek yoğunluklu aktiviteler vücudun bağışıklık sistemi tepkilerini bastırırlar.
Ayrıca grip insanlar konuştuğunda, öksürdüğünde ve hapşurduğunda ortaya yayılan parçacıklarla yayılan hayli bulaşıcı bir virüs.
Eğer grip tanısı aldıysanız, belirtiler mevcutken rahat olmanız ve spordan kaçınmanız önemli.
Ne Zaman Normal Rutininize Dönebilirsiniz?
Pek çok insan hastalıktan sonra spor salonuna geri dönmek için heyecanlı ve bunun iyi bir sebebi var.
Düzenli spor en baştan bağışıklık sistemini güçlendirerek hasta olma riskinizi azaltır.
Ancak spor rutinine dönmeden önce vücudun hastalıktan tamamen kurtulmasına izin vermek önemli ve uzun bir süre spor yapamadıysanız bile stres yapmamalısınız.
Bazı insanlar salondan bir kaç gün uzak kalmanın onları geri götüreceğini ve kas ile güç kaybına sebep olacağını düşünse de, durum böyle değil.
Pek çok çalışmada çoğu insan için kas kaybının çalışma yapmadan geçen 3 haftanın sonunda başladığı görülüyor ve güç ise 10 gün içerisinde düşmeye başlıyor.
Belirtiler azalırken gününüze yavaş yavaş fiziksel aktiviteler katabilirsiniz ancak aşırıya kaçmayın.
Salondaki ilk gününüzde, düşük yoğunluklu, kısa çalışmalar seçin ve çalışırken su için.
Unutmayın, vücudunuz özellikle mide iltihabı veya grip gibi hastalıklardan sonra zayıf düşebilir ve bu nedenle nasıl hissettiğinize dikkat etmeniz gerekli.
Eğer iyileşme döneminde sporun güvenli olup olmadığını sorguluyorsanız doktorunuzdan tavsiye alın.
Ek olarak, daha iyi hissetseniz bile hastalığı hala başkalarına bulaştırabileceğinizi unutmayın. Yetişkinler grip belirtilerini ilk yaşadıkları günden itibaren yedi gün boyunca başkalarına yayabiliyorlar.
Hastalıktan sonra salona geri dönmek genel sağlığınız için iyi olsa da, bedeninizi ve doktorunuzu dinlemek daha yoğun aktivitelere geçmeden önce iyi olmanız için önemli.
Sonuç Olarak
İshal, kusma, zayıflık, ateş veya balgamlı öksürük gibi belirtiler varken bedenin dinlenmesine izin vermek ve spora ara vermek en iyisi.
Ancak hafif soğuk algınlığı ve biraz burun tıkanıklığı için spora ara vermenize gerek yok.
Eğer spor için iyi hissediyorsanız ancak her zamanki enerjiniz yoksa, çalışmanın yoğunluğunu veya süresini azaltmak aktif kalmanın iyi bir yolu.
Bununla birlikte hastayken sağlıklı ve güvende kalmak için her zaman bedeninizi ve doktorun tavsiyelerini dinleyin.