Ham bal hakkında hakkında herşey – Normal baldan farkı ne?

Bal, arılar tarafından üretilen yoğun, tatlı bir şuruptur.

Sağlıklı bitkisel bileşenler ile doludur ve sağlığa da pek çok faydası var.

Ancak ham balın mı yoksa normal balın mı en sağlıklısı olduğuna dair tartışmalar devam ediyorlar.

Bazı insanlar balın ham halinin optimum sağlık için daha iyi olduğuna, bazıları ise aralarında bir fark olmadığına inanıyorlar.

Ham Bal Nedir?

Ham bal, balın arı kovanındaki hali olarak tanımlanır.

Peteklerden balın süzülmesi ile elde edilir ve bal, balmumundan ve ölü arılardan arındırılmak için süzülür.

Süzüldüğü zaman şişelenir ve tüketilebilir.

Diğer yandan, normal balın üretim sürecinde şişelenmeden önce bir kaç adım daha vardır ve bunlar arasında pastörizasyon ve filtreleme bulunuyor.

Pastörizasyon sürecinde bala yüksek ısı uygulanarak içerisindeki mantarlar yok edilirler. Bu da raf ömrünü uzatır ve onu daha yumuşak hale getirir.

Filtreleme sürecinde ise tozlar ve hava kabarcıkları gibi kusurlar iyice filtrelenirler ve böylece balın şeffaf bir sıvı olarak daha uzun süre dayanması sağlanır. Bu uygulama pek çok tüketici için estetik olarak çekicidir.

Bazı ticari ballar ultra filtreleme denilen bir süreçten de geçiyorlar. Bu süreçte bal daha da şeffaf ve yumuşak hale geliyor ancak içerisindeki polen, enzimler ve antioksidanlar gibi faydalı bileşenler de ortadan kalkıyorlar.

Hatta şeker ve tatlandırıcılar ekleyerek maliyetleri azaltan üreticiler de var.

Ham ve Normal Bal Arasındaki Temel Farklar Nedir?

Ham ve normal bal biraz farklı şekilde işlenir.

Bu da ikisi arasında özellikle de kalite bakımından ciddi farklar oluşmasına sebep olur.

İkisi arasındaki temel farklar şöyle:

Ham Bal Daha Besleyicidir

Ham balda çeşitli besinler bulunurlar.

İçerisinde ortalama 22 amino asit, 31 farklı mineral ve çeşitli vitaminler ile enzimler bulunur. Ancak bu besinler sadece eser miktardadırlar.

Ham bala dair en etkileyici nokta ise içerisinde neredeyse 30’a yakın biyoaktif bitkisel bileşen bulunmasıdır. Bunlara polifenoller adı verilir ve antioksidan olarak işlev gösterirler.

Pek çok çalışmada, antioksidanların sağlığa pek çok faydası olduğu gösteriliyor ve bunlar arasında inflamasyonu azaltma ve kalp hastalıkları ile bazı kanser türlerinin riskini azaltma bulunuyor.

Buna karşın ticari ballarda işleme sürecinden dolayı daha az antioksidan bulunur.

Örneğin yapılan bir çalışmada ham bal ile marketten alınan işlenmiş balın antioksidan değerleri karşılaştırılmış. Ham balın antioksidan değerlerinin işlenmiş baldan 4.3 kat daha fazla olduğu görülmüş.

İlginç şekilde ABD’deki Ulusal Bal Kurumu’nun yaptığı resmi olmayan bir çalışmaya göre, az miktarda işlenmiş balda da antioksidan ve mineral düzeyi ham bala benzer bir profil sergiliyor.

Ancak iki türü karşılaştıran çok az çalışma var. Bu alanda yapılacak daha fazla çalışma ile işleme sürecinin baldaki antioksidanlar üzerindeki etkileri ortaya çıkabilir.

Normal Balların Büyük Kısmında Polen Bulunmaz

Arılar çiçekten çiçeğe dolaşarak nektar ve polen toplarlar.

Bu nektar ve polen kovana geri götürülür ve bal peteğinin içerisine yerleştirilerek zamanla arılar için gıda kaynağı olurlar.

Arı poleni ilginç şekilde besleyicidir ve 250’den fazla bileşene sahiptir. Bunlar arasında vitaminler, amino asitler, temel yağ asitleri, mikro besinler ve antioksidanlar yer alıyorlar.

Hatta Alman Federal Sağlık Bakanlığı arı polenini bir ilaç olarak tanıyor.

Arı poleninin sağlığa pek çok faydası var. Çalışmalar onun inflamasyon ile savaşa yardımcı olabileceğini ve karaciğer fonksiyonlarını iyileştirebileceğini gösteriyorlar. Ayrıca kalp hastalıkları ve inme ile savaşan özellikleri de var.

Maalesef ısıl işlemler ve ultrafiltrasyon gibi işleme teknikleri arı polenlerini de ortadan kaldırabiliyorlar.

Örneğin resmi olmayan bir çalışmada ABD’deki ticari bal markalarının 60 tane ürününden numuneler alınmış ve %75’inde polen bulunmadığı keşfedilmiş.

Normal Balda Gizli Şeker ve Tatlandırıcılar Olabilir

Bal çok popüler olduğu için talebi karşılamak her zaman mümkün olmayabiliyor ve bu nedenle ithal edilen ballar da piyasaya sürülebiliyorlar.

Fakat dünya çapında balın şeker veya yüksek fruktozlu mısır şurubu gibi diğer tatlandırıcılarla tatlandırılması en büyük endişelerden bir tanesi.

Sağlığa Faydalarının Büyük Kısmı Ham Balla Alakalı

Balın sağlığa pek çok faydası bulunuyor.

Çalışmalar onun kalp hastalıkları için risk faktörleri olan tansiyon ve kolesterol konusunda yardımcı olduğunu, yaraların iyileşmesini hızlandırdığını ve hatta öksürüğü tedavi edebildiğini gösteriyorlar.

Ancak bu faydaların büyük kısmı ham bal ile alakalı çünkü antioksidan ve diğer faydalı bileşen değerleri daha yüksek.

Bu bileşenlerden bir tanesi glukoz oksidaz adlı enzim. Bu enzim bala mikrop ve bakteri karşıtı özellikler kazandıran moleküllerin üretimine yardımcı oluyor.

Maalesef bu enzim ısıtma ve filtreleme gibi süreçlerde yok olabiliyor.

Az miktarda işlenmiş balların da antioksidan düzeylerinin ham bal kadar olup olmadığı tam olarak açık değil. Örneğin yapılan resmi olmayan bir çalışmada az miktarda işlenmiş balda ham bala yakın antioksidan düzeyleri olduğu görülüyor ancak enzimler çok daha az durumdalarmış.

Eğer sağlığa tüm faydalarını elde etmek istiyorsanız ham balı tercih etmelisiniz.

Ham Bal Organik Bal ile Aynı Şey Değil

Ham ve organik ballar farklı ülkelerde farklı regülasyonlara sahipler.

Ham olarak sınıflandırılan balın pastörize edilmesi veya işlenmesi yasak.

Organik bal ise organik hayvancılık standartlarını karşılayan arıların ürettiği baldan geliyor.

Yani arıların, çiçeklerin ve balın böcek ilaçları, kimyasallar ve diğer faktörler ile karşılaşmaları yasak.

Ancak organik balın pastörize edilemeyeceği veya işlenemeyeceğine dair bir kural yok. Yani organik bal da işlenmiş olabilir.

Ham Bal Yemenin Riskleri

Ham balda Clostridium botulinum bakterisinin sporları bulunur.

Bu bakteri özellikle bebekler ve bir yaşın altındaki çocuklar için zararlıdır. Botulizm zehirlenmesine sebep olabilir ve bu da hayati tehlike oluşturan felce sebep olur.

Ancak botulizm yetişkinler ve daha büyük çocuklar arasında çok nadir. Beden yaşlandıkça bağırsaklar botulinum sporlarının gelişmesini durdurmakta yeterli hale gelirler.

Bununla birlikte ham balı tükettikten sonra bulantı, kusma ve ishal gibi yan etkiler yaşıyorsanız, hemen doktora görünmelisiniz.

Normal balda da Clostridium botulinum sporları bulunabilir. Yani bebekler ve bir yaşından küçük çocuklar da ondan kaçınmalılar.

En Sağlıklı Balı Nasıl Seçmeli?

En sağlıklı balı seçmek söz konusu olduğunda ham olanı seçmelisiniz.

Ham bal pastörize değildir ve filtreden geçmez, bu nedenle besin değerleri azalmaz.

Az miktarda işlenmiş ballarda bir sıkıntı olmasa da, hangilerinin az işlenmiş olduğunu bilmek test yapmadan imkansızdır.

Dokusundan dolayı az işlenmiş balı tüketmek isteyebilirsiniz ancak ultra filtrelemeden geçmemesi için bal üreticilerinden doğrudan almayı tercih edebilirsiniz.

Sonuç Olarak

Ham bal ve normal bal farklı şekilde işlenir.

Ham bal sadece şişelenmeden önce süzülür ve bu nedenle içinde doğal olarak bulunan antioksidan ve faydalı besinlerin büyük kısmını korur.

Normal bal ise pek çok işlemden geçer ve bu da polen gibi faydalı besinlerin ortadan kalkmasına sebep olduğu gibi antioksidan düzeyini de azaltır.

Sağlıklı balı seçmek istediğinizde, en iyi seçeneğiniz ham olanı seçmek.