Gebelikte Bulantıya Neden Olan Besinler

Gebelik dönemi bir kadının fiziksel, duygusal, psikolojik olarak en hassas olduğu dönemdir. Özellikle de değişen hormonsal dengeler, anne adayını ani duygu değişimlerine sürükleyebilir, en çok sevdiği kişiler, yiyecekler, yerlerden uzaklaştırabilir. Hatta bazen tiksindirebilir. Gebelik döneminde anne adayının normal dönemde hiç yemediği bazı yiyeceklere aşırı düşkünlüğü ya da çok sevdiği besinlerden tiksindiği de sık görülen durumlardır. Bu his değişikliklerinin de temelinde genellikle duygusal etkenlerin yattığı düşünülür. Özellikle gebeliğin ilk aylarında kadının koku alma duyusu daha fazla geliştiği için her koku mide bulantısına, kusmaya ve dolayısıyla kilo vermeye bile sebep olabiliyor. Ancak bu sorunlar genellikle 12. haftanın sonuna doğru hafifliyor ve daha normal boyutlarda seyir ediyor.

Gebelikte neden mide bulantısı yaşanır?

Gebeliğin gerçekleşmesinden itibaren kandaki HCG hormonu değerinin yükselmesi genellikle kadınlarda mide bulantısına sebep olmakta. Bununla birlikte östrojen ve progesteron hormon seviyeleri de arttığı için anne adayının sindirim sistemi kasları gevşer ve sindirim zorlaşır. Gebelik dolayısıyla rahim kasları da gerildiği için mide bulantıları artar. Bunlara ek olarak anne adayının midesinin bulanmasına yol açan sayısız etken vardır. Bunlardan bazıları:

• Anne adayının öğün atlaması, uzun süre aç kalması,
• Hormon seviyelerinin normalin çok üzerinde seyretmesi
• Vücuttaki tüm uyaranlar gibi bulantı da beyinden komuta edilen bir sorundur ve bazı kişilerin komuta merkezleri daha duyarlıdır. Örneğin hamilelik dışı dönemlerde de otobüste, gemide, bir topluluk içinde sık sık midesi bulanan kadınlar, gebelikte de normalden daha fazla bulantı sorunu yaşarlar.
• Stres vücudumuzun tüm doğal işleyişini bozan bir sorundur. Gebelikte fazla stresli durumlar yaşayan, ortamlarda bulunan anne adayları da bulantı sorununu daha fazla yaşarlar.
• Anne adayı fiziksel ya da zihinsel olarak çok yorucu bir işte çalışıyor ya da böyle bir yaşam sürüyorsa sabah bulantılarının daha fazla olması beklenir. Zira yorgunluk gebelikte mide bulantısını tetikler.
• Kadınlar genellikle ilk gebeliklerinde bulantı sorunuyla daha fazla karşılaşırlar. Bu durum vücudun gebeliğin yarattığı değişimlere hazır olmaması ile açıklanır.
• Gebelikte mide bulantısının genetik özelliklerle de ilişkili olduğu ve anne si gebelikte bulantı yaşayan kadınların da aynı sorunu yaşadığı bilinir.

Gebelikte bulantıya sebep olan besinler hangileridir?

Her anne adayının midesini bulandıran besinler farklıdır. Ancak genel olarak gebelerin çoğunluğunda mide bulantısına yol açan yiyecekler; çok baharatlı, asitli ve yoğun aromalı besinler olarak sıralanabilir. Her kadın kendi vücudunu ve metabolizmasını tanır bu bakımdan normal dönemde mide bulantısına yol açan besinlerden gebelik döneminde özellikle uzak durulması önerilir. Bununla birlikte içeriğinde A vitamini olan besinlerin mide bulantısını hafiflettiği ve önlediği bilinmektedir. Bu sebeple hamilelik döneminde yoğurt ve şeftali gibi A vitamini yönünden zengin besinlerin tüketilmesi doğru olacaktır. Ayrıca aşırı yağlı tüm besinlerin hem normal dönemde hem de hamilelik döneminde mide bulantısını tetiklediği bir gerçektir. Yağlar sindirimi zorlaştırdığından gebelik bulantılarını da şiddetlendirir.

Gebelikte mide bulantısını hafifleten besinler

• Şeftali ve yoğurt gibi A vitamini içeren besinler
• Zencefilin gebelik bulantılarını azalttığı bilimsel bir gerçektir. Bu sebeple yemeklerde, zencefil kullanmak faydalı olacaktır.
• Hamilelik döneminde limon kokusunun anne adayını rahatlattığı, ferahlattığı bilinir. Mide bulantısı hisseden anne adayı şekersi limonata içebilir ya da minik bir dilim limon yiyebilir.
• Susuz kalmak mide bulantısını tetikleyici etkiye sahiptir. Bu sebeple gebelik döneminde günde en az 2 litre su içilmelidir.
• Sabahları mide bulantısı hissediliyorsa, yataktan kalkmadan kraker tarzı küçük tuzlu bir besin atıştırılmalı

Gebelik bulantılarını önlemek için alınması gereken önlemler

• Yatmadan önce hafif besinler tüketilmeli
• Hamilelik döneminde anne adayı fiziksel ve zihinsel anlamda çok kolay yorulur, zihnini, vücudunu dinlendirmeye ihtiyaç duyar. Aşırı yorgunluk hali de sık sık mide bulantısına sebep olur. Bu amaçla uygulanan hamilelik yogası, meditasyon, akupunktur gibi uygulamalar bu dönemin yorgunluklarını ve dolayısıyla da mide bulantılarını hafifletmekte, gidermekte etkili olacaktır.
• Öğünlerin arası çok uzun tutulmamalı, mutlaka anne adayı yanında ara öğünler için sağlıklı atıştırmalıklar taşımalıdır.

Gebelikte bulantıya sebep olan sağlık sorunları

Yukarıda bahsi geçen gebelik bulantıları anne adayının yanlış beslenme ve yaşam alışkanlıklarından kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte bu tür düşük şiddetli gebelik bulantıları neredeyse tüm anne adaylarında görülebilir ve basit önlemlerle bu sorundan kurtulmak mümkün olur. Ancak gebelik dönemindeki bulantıların bazılarının altında yatan sebepler ciddi sağlık problemleridir. İşte bu sağlık sorunu için tedavi uygulanmaz ya da önlem alınmazsa anne adayı ya da bebek zarar görebilir. Bu bakımdan gebelik dönemindeki mide bulantısının şiddetinin düzeyini fark edebilmek ve altında yatan sebebi bilmek önemlidir.

• Besin alerjisi: Bağışıklık sistemimiz bazı dönemlerde belli gıdaları zararlı ve yabancı besin olarak algılayabilir. Bu sorun hamilelik döneminde daha sık yaşanır. Örneğin kabuklu deniz ürünleri, yumurta, fındık gibi normalde sorun yaşanmayan besinler, gebelik döneminde alerjiye yol açabilir. Bu alerji durumunda ise bağışıklık sistemi bazı kimyasallar üretir, vücuda salar. Dolayısıyla mide bulantısı, kusma, ağzın şişmesi gibi sorunlar yaşanır.
• Gıda zehirlenmeleri: Anne adayının midesi ve sindirim sistemi hamilelik döneminde normal dönemden çok daha hassastır. Bu bakımdan tüketilen besinlerin temizliği, tazeliği çok daha önemlidir. Örneğin uygun koşullarda saklanmamış, ısıtılmamış, pişirilmemiş virüs, bakteri ve parazit oluşumuna yol açabilir.
• Asit reflüsü: Kimi zaman göğüs kemiğinin arasında yanma hissedilir. Bu yanma Gastroözofageal adlı hastalığın bir semptomudur. Bu hastalık yemek borusu ve mide arasında bulunan kas kapağının arızalanması durumunda mide borusunun dışarıya çıkmasına yol açar. Bu durumda da mide bulantısı, kusma yaşanır.
• Yoğun kaygı ve stres: Günlük yaşam içindeki rutin stres ve kaygılar normal dönemde bile bazen mide bulantısına sebep olabilmekte. Özellikle de araya sıkışmışlık, kararsızlık ya da kaygılı bir durum anında bulantı hissedilir. Hamilelik döneminde normalden daha fazla stres ve kaygı unsuru yer almakta, dolayısıyla mide bulantısı görülmektedir.
• Safrakesesi hastalıkları: Beslenmeyle vücudumuza aldığımız yağları sindirmemize yardım eden safrakesesinde bazı sağlık sorunları yaşandığında anne adayı yağları sindiremez ve mide bulantısı sorunu ortaya çıkar. Örneğin safrakesesinde taş olan ya da diğer safrakesesi sorunları yaşayan gebelerin yağlı yemek ve besinleri tüketmeleri önerilmez.
• İrritabl bağırsak sendromu: Karın, bağırsak ve sindirim sistemi sorunlarının tamamını içeren bir sağlık problemidir. Bu hastalıktan muzdarip olan kişilerin en sık yaşadıkları sorun mide bulantısıdır ki; gebelik döneminde bu şikayet daha da fazla artar.
• Yolculuk: Bazı kadınlar gebelik öncesi dönemde de her hangi bir araçla yolculuk yaparken mide bulantısı sorunu yaşarlar ve genellikle yolculuğun yarısında kusarlar. Bu kadınlar gebelikte daha da fazla hassaslaşıp yolda yürürken bile “yol yutması” adı verilen sorunu yaşayıp mide bulantısı yaşayabilirler. Bu daha çok psikolojik temelli bir sorundur ve gebelik öncesinde tedavi edilmesi faydalı olacaktır.