Diyabet Hastaları Mantar Tüketebilir mi?

Diyabet, kan şekerinin yüksekliği ile ilişkili olduğu için diyabetin tedavisinde, kan şekerini kontrol altına almaya yardımcı olacak sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olmak önemlidir. Ancak bunu yapmak, söylendiği kadar kolay olmamakta ve diyabet hastaları hangi yiyecekleri tüketmeleri ve hangilerinden uzak durmaları gerektiği konusunda zorluk çekebilmektedir.

Mantarlar, karbonhidrat ve şeker bakımından düşük olmakla birlikte diyabet karşıtı özelliklere sahiptir.

Bu yazıda diyabetiniz varsa mantarın neden harika bir seçenek olduğunun cevabını bulabileceksiniz.

Mantarın Besin Değeri

Çok sayıda mantar çeşidi bulunmakla birlikte bunlardan bazıları kültür mantarı, shiitake, portobello ve istiridye mantarıdır.

Mantarların görünüşleri ve tatları birbirinden farklı olmakla birlikte hepsinin besin profilleri yaklaşık aynıdır. Yani mantarların hepsi düşük şeker ve yağ içeriğine sahiptir.

Bir bardak (70 gram) çiğ mantarın besin değerleri şu şekildedir:

Kalori: 15

Karbonhidrat: 2 gram

Şeker: 1 gram

Protein: 2 gram

Yağ: 0 gram

B2 vitamini ya da riboflavin: Günlük ihtiyacın yüzde 22’si

B3 vitamini ya da niasin: Günlük ihtiyacın yüzde 16’sı

Selenyum: Günlük ihtiyacın yüzde 12’si

Fosfor: Günlük ihtiyacın yüzde 5’i

Mantarlar, selenyum ve B vitaminleri bakımından zengindir. B vitaminleri, suda çözünebilir sekiz vitaminden oluşan bir gruptur ve beyin fonksiyonunun iyileştirilmesiyle güçlü bir şekilde ilişkilidir.  Selenyum ise tiroit fonksiyonu bakımından önemli bir antioksidandır.

Özet: Mantarlar, diyabet dostu bir beslenme düzeninde tüketilebilecek düşük kalorili ve düşük karbonhidratlı yiyeceklerdir. Mantarlar aynı zamanda yüksek miktarlarda selenyum ve B vitaminleri almanıza yardımcı olur.

Mantarın Glisemik İndeksi ve Glisemik Yükü

Glisemik indeks (Gİ) ve glisemik yük (GY), karbonhidrat içeren gıdaların kan şekerini nasıl etkilediğini değerlendirmeye yardımcı olan sınıflandırma sistemleridir. Bu iki strateji, diyabet gibi kronik hastalıkların tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır.

Gİ yöntemi, yiyecekleri 0-100 arası bir ölçekte değerlendirir ve gıdaları üç kategoriye ayırarak bunların kan şekerinizi nasıl etkileyebileceğini gösterir:

Düşük Gİ: 1-55

Orta Gİ: 56-69

Yüksek Gİ: 70-100

Gİ’si düşük olan yiyecekler kan şekerinizi daha yavaş bir şekilde yükseltir. Yüksek Gİ’li yiyecekler ise kan şekerinizin aniden artmasına neden olur.

Yiyecekler, GY’lerine göre de sınıflandırılabilmektedir. GY, yiyeceklerin karbonhidrat içeriklerini ve porsiyon büyüklüğünü dikkate alır. Bu yöntemde bir porsiyondaki karbonhidrat içeriği, Gİ ile çarpılır ve sonuç 100’e bölünür.

GY’de de yiyecekler üç kategoriye ayrılmıştır:

Düşük GY: 10 ve altı

Orta GY: 11-19

Yüksek GY: 20 ve üzeri

Gİ’de olduğu gibi GY’nin düşük olması, yiyeceğin kan şekerinizi az etkileyeceğini gösterir. Yüksek GY’li yiyecek ise kan şekeri üzerindeki etkinin daha fazla olacağını gösterir.

Mantarlar ayrı bir tür olmakla birlikte soğan ve sarımsak gibi beyaz sebze olarak nitelendirilmektedir. Mantarın Gİ’si 10-15’tir (düşük) ve aynı şekilde bir bardak (70 gram) mantarın GY’si düşüktür. Yani mantar yemek, kan şekerinizin aniden yükselmesine neden olmaz.

Özet: Mantar, düşük Gİ’li ve düşük GY’li bir yiyecektir ve kan şekerinizde ani yükselmelere neden olmaz.

Mantarların Diyabet Hastaları Üzerindeki Faydaları

Mantarlar, bazı diyabet tipleri üzerinde faydalı olabilir.

Araştırmalara göre mantar ve vitamin açısından zengin diğer yiyecekleri tüketmek, gebelerin yaklaşık yüzde 14’ünü etkileyen ve hem bebek hem anne üzerinde etkileri olabilen gebelik diyabetinden korunmaya karşı yardımcı olabilir.

Mantarın B vitaminleri bakımından zengin olması aynı zamanda B vitamini eksikliği nedeniyle ortaya çıkabilecek bilişsel fonksiyonlarda azalma ve demansa karşı yaşlı kişileri koruyabilir ve aynı zamanda diyabet nedeniyle metformin ilacı kullanan hastalar açısından koruma sağlayabilir.

Mantarlar, B vitaminlerinin yanı sıra polisakkaritler olarak bilinen biyoaktif bileşenlere sahip oldukları için diyabet karşıtı etki gösterebilir.

Tip 2 diyabeti olan hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda polisakkaritlerin kan şekeri seviyelerini düşürmeye, insülin direncini arttırmaya ve pankreatik doku hasarını azaltmaya yardımcı olabileceği görülmüştür.

Ayrıca mantarda bulunan çözünebilir lif olan beta glukan (bir polisakkarit türü), sindirimi yavaşlatarak ve şeker emilimini geciktirerek yemek sonrası kan şekeri seviyelerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olmaktadır.

Polisakkaritler aynı zamanda kandaki kolesterol seviyelerini azaltabilmekte ve kontrol altına alınmamış diyabetle ilişkili olarak görülebilen kalp hastalığı ve felç riskini azalmasını sağlayabilmektedir.

Bununla birlikte mantardaki B vitaminleri ile polisakkaritlerin diyabet hastalarında nasıl etki gösterdiğini daha iyi anlamak adına daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Özet: Mantarda bulunan B vitaminleri ile polisakkaritler, diyabetin ve diyabetin neden olabileceği komplikasyonların yönetiminde ve engellemesinde faydalı olabilir. Bununla birlikte mantarın bu etkilerinin doğrulanması için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır.

Mantarı Beslenme Düzeninize Nasıl Ekleyebilirsiniz?

Çok fazla mantar türü bulunmasının yanı sıra mantarı beslenme düzeninize eklemenizin de pek çok yolu vardır. Mantarları çiğ şekilde, ızgara yaparak, sote yaparak veya sosların ve çorbaların içerisine ekleyerek kullanabilirsiniz.

Mantarı öğünlerinize eklemenin yeni ve lezzetli yollarını arıyorsanız, düşük karbonhidrat içeren mantarlı-karnabahar pirinçli tarifi deneyebilirsiniz.

Tarif için aşağıdaki malzemelere ihtiyacınız olacak:

• 1,5 bardak (105 gram) dilimlenmiş mantar
• 1,5 bardak (200 gram) karnabahar pirinci
• 1 bardak (30 gram) ıspanak
• ¼ bardak (40 gram) doğranmış soğan
• 1 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 adet dilimlenmiş kereviz sapı
• 1 adet dövülmüş sarımsak
• 3 yemek kaşığı (45 ml) sebze suyu
• Tatlandırmak için tuz, karabiber ve soya sosu

Geniş bir tavayı orta ateşte yanan ocağa alın ve zeytinyağını ekleyin. Ardından soğanları ve kerevizleri ekleyin ve 5 dakika kadar pişirin. Sonrasında sarımsakları ekleyin ve birkaç dakika daha pişirin.

Ardından mantarları ekleyin ve mantarlar pişene kadar soteleyin. Sonrasında karnabahar pirincini ekleyin ve ıspanak hariç kalan malzemeleri koyun. Son olarak ıspanağı ekleyin ve yemeği servis etmeden önce tuz ve karabiber ekleyin.

Bu iki kişilik tarifi öğle ya da akşam yemeğinizin yanına yapabilirsiniz.

Özet: Mantarlar, çeşitli şekillerde kullanılabilen lezzetli malzemelerdir. Mantarları öğünlerinize ekleyerek bunların faydalarından yararlanabilirsiniz.

Özet Olarak

Diyabet hastaları, Gİ’si ve GY’si düşük olan ve bu sayede kan şekerini aniden yükseltmeyen mantarları güvenli bir şekilde tüketebilir.

Mantarlar aynı zamanda B vitaminleri ve polisakkaritler bakımından zengin oldukları için diyabet hastalarında kan şekerinin düzeltilmesi ve kolesterolün kontrol altına alınması gibi faydalar sağlayabilmektedir.

Mantarlar aynı zamanda diyabet karşıtı etki göstermenin yanı sıra fazla karbonhidrat ve kalori almadan öğünlerinize lezzet ekleyebileceğiniz yiyeceklerdir.