Depresyon neden yorgun hissettiriyor?

Depresyon güçten düşürücü bir yorgunluğa sebep olabilir ve yataktan çıkmak gibi en basit aktiviteler bile çok zor hale gelebilirler.

2018 yılında yayınlanan bir rapor göre yorgunluk, majör depresif bozukluk sahibi olan insanların %90’ını etkiliyor.

Depresyon Yorgunluğuna Ne Sebep Olur?

Depresyon sahibi insanların yorgunluk yaşama ihtimalleri daha fazla ve kronik yorgunluk sahibi olan insanların ise depresif olma ihtimalleri yüksek. Yani ortada kırılması çok zor bir döngü var.

Depresyon yorgunluğunun potansiyel sebepleri arasında uyku problemleri, beslenme, stres ve hatta depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar var.

Uyku Problemleri

Uyku bedenin yenilenmesi ve enerji kazanması için temel bir bileşen. Tek başına uykusuzluk depresyona sebep olmayabilir ancak riski arttırıyor ve varolan depresyon belirtilerini daha kötü hale getiriyor.

Depresyonu olan kişi yeterince uyusa da, yenilenmiş hissederek uyanmayabilir çünkü uyku kalitesi genellikle depresyon sahibi olmayan kişilerden daha azdır.

Araştırmalar depresyon ve bipolar bozukluk gibi diğer ruh hastalıklarına sahip olan bireylerin hem uykusuzluk hem de aşırı uyuma yaşadıklarını gösteriyorlar.

Uykusuzlukta uykuya dalmak ve uykuda kalmak zorken, aşırı uykulu olma hali de uyku fazlalığı olarak adlandırılıyor.

Obsrüktif uyku apnesi ise depresyonla bağlantıları olan bir diğer uyku bozukluğu. 2015 yılındaki bir çalışmada depresyonun uyku apnesi olan bireylerde yaygın olduğu ve uyku apnesinin şiddetini etkilediği görülmüş.

Bunun yanında, uyku apnesinin tedavi edilmesi, depresyon belirtilerini de iyileştirmiş.

Beslenme

Araştırmacılar uzun süredir beslenmenin ruh sağlığını etkileyip etkilemediğini tartışıyorlardı. Son zamanlardaki bir meta analizde, beslenme ve depresyon riski arasındaki bağlantının bulunması için birden fazla çalışma incelenmiş.

Raporda, anti-inflamatuvar gıdaları içeren diyetler gibi yüksek kaliteli beslenme düzenlerinin bazı insanların depresyon riskini azaltabileceği bulunmuş. Ancak bu konuda daha fazla araştırma gerekli.

İkinci bir meta analizde, belli beslenme düzenlerinin depresyon riskinde artışa sebep olduğu görülmüş. Araştırmacılar özellikle kırmızı et, işlenmiş etler, rafine tahıllar, tatlılar ve diğer sağlıksız gıdalardan oluşan batı tipi beslenmenin bazı insanlarda depresyon belirtileri riskini arttırabildiğini belirtiyorlar.

Stres

Stres beyinde ruh hali ve enerjinin yönetilmesinde temel rol oynayan serotonin ve dopamin adlı kimyasalların düzeyini etkileyebilir.

Araştırmalar stres dolu yaşam tecrübelerinin kişinin majör depresif bozukluk geliştirme riskini ciddi anlamda arttırabildiğini gösteriyorlar.

Bu stresli olaylar arasında yakın bir arkadaşla ilişkinin sonlanması, sevilen birisinin ölmesi, ciddi bir finansal kayıp, iş değişimleri, kanser tanısı gibi sağlığa bağlı olaylar bulunuyor.

Aynı araştırmada stresin vücutta inflamasyona sebep olabildiği ve onun da uyku fazlalığı ve yorgunluğa sebep olabildiği belirtiliyor. Ayrıca kişinin sosyal aktivitelerden çekilmesine sebep olabilir ve açık düşünme problemleri oluşabilir.

İlaçlar

Kronik yorgunluk, 2015 yılındaki bir çalışmaya göre, daha uzun, ağır bir depresyona ve tıbbi maliyetlere sebep olabilir. Çalışmada depresyonu olan 1982 kişi incelenmiş ve 653 tanesinde büyük bir yorgunluk varmış.

Yorgunluğu olan insanların depresyon, ağrı, uyku problemleri ve anksiyeteyi daha ağır geçirme ihtimalleri yüksek. Ayrıca yorgunluğu olan bireylerin daha fazla ilaç kullandıkları, ayrıca sosyoekonomik durumlarının yorgunluğu olmayanlara göre daha düşük olduğu görülüyor.

Nasıl Başa Çıkmalı?

Depresyon yorgunluğu ile başa çıkmanın bazı yolları şöyle:

Doktorla Konuşmak

Depresyon ve yorgunlukla başa çıkmanın en iyi yollarından birisi doktorla konuşmak. Diğer başa çıkma yöntemleri de yardımcı olabilirler ancak doğru teşhis ve tedavi önemli.

Doktor yorgunluğun başka bir medikal rahatsızlıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını veya depresyon ilaçlarının bir yan etkisi olup olmadığının tespitine yardımcı olabilir.

Eğer depresyon ilaçları yorgunluğun sebebiyse, başka bir antidepresana geçmek yardımcı olabilir.

Spor

Aktif olmak daha iyi uyumanızı sağlayarak yorgunluğu azaltabilir. Bir meta analizde, düşük-orta yoğunluklu 20 dakikalık bir sporun enerjiyi arttırdığı ve yorgunluğu azalttığı görülüyor.

Uyku Kalitesini Arttırmak

İyi bir uyku hijyenine sahip olmak kişinin depresyon yorgunluğunu yönetmesine yardımcı olabilir. İyi uyku hijyeninin anlamı, uyku kalitesini arttıran belli alışkanlıklara sahip olmak.

Bu alışkanlıklar şöyle:

• yatma saatine yakın kafein ve alkol kullanımından uzak durmak
• gündüz uykularını sınırlandırmak
• yatma saatine çok yakın ağır yemekler yememek
• her gün aynı saatte yatıp aynı saatte kalkmak
• elektronik cihazları yatak odasından uzakta tutmak
• düzenli spor

Dengeli Beslenme

Düşük motivasyon ve iştahsızlık varken iyi yemek zorlayıcı olabilir. Ancak yağ ve şeker bakımından zengin gıdaların tüketimi kan şekerinin ani yükselmesine sebep olarak ve uykuyu bozarak belirtileri daha kötü hale getirebilir.

İyi bir ruh halini destekleyen ve enerjiyi arttıran gıdalar yemek yorgunluğu azaltabilir. Bunlar şöyle:

• yeşil yapraklı sebzeler
• yağlı balıklar
• yeşil çay
• yaban mersini
• yoğurt ve diğer probiyotikler
• çikolata

Sonuç Olarak

Depresyon nedeniyle uzun süreli yorgunluk ile uğraşan insanlar doktorları ile konuşmalılar.

Tedavi edilmeyen yorgunluk zamanla sosyal ve iş ortamlarından çekilmek gibi çeşitli komplikasyonlara sebep olabilir.

Doktorlar hem depresyon hem de yorgunluk için tedavi seçenekleri sunabilirler. Ayrıca yaşam tarzı değişimleri yapmanızı sağlayarak belirtilerinizi azaltabilirler.