D Vitamini Eksikliği ve belirtileri
Halk arasında en çok bilinen özellikleriyle D vitamini genel olarak; kemiklerin güçlü ve sağlıklı olması, kalsiyum alımı ve emilimini sağlaması, kas ve kemik ağrılarını azaltması gibi hususlarda etkindir. Bunlara ek olarak da yeteri kadar alınan D vitamini; diyabet, kalp krizi, kan basıncının fazlaca düşmesi gibi riskleri de en aza indirmektedir. Ayrıca gereği kadar D vitamini alımında kanserli hücre oluşumu ve gelişiminin azalması, vücut direncinin artması gibi sorunlarla da karşılaşma riski azalmaktadır. İşte vücudumun pek çok fonksiyonu için bu kadar önem arz eden D vitaminin gereğinden az alınması nasıl bazı sorunlara yol açabiliyorsa, çok fazla alındığı durumlarda da bir takım problemler yaşanabiliyor. Diğer tüm beslenme ve yaşam önerilerimde olduğu gibi D vitamini konusunda da yeterli ve gereği kadar tüketmenizi öneriyorum ve D vitamini eksikliğinin vücudunuzda yol açabileceği sorunların altını çizmek istiyorum.
D vitamini eksikliğinde ortaya çıkan sorunlar, hastalıklar
- Kemiklerin oluşumu ve güçlenmesini destekleyen D vitamini eksikliğinde, çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde osteomalazi (kemik yumuşaması, zayıflaması) görülür.
- D vitamini eksikliği fazla olmasa bile kemik erimesi, kemiklerin zayıflaması, hafif düşmelerde bile kemiklerin kolaylıkla kırılması gibi sorunlar yaşanır.
- Diyabet, hipoglisemi ve kalp, damar hastalıklarına yakalanma riski artar.
- D vitamini eksikliği kanser türlerinin de dahil olduğu pek çok bağışıklık sorunu bağlantılı hastalığını tetikler.
- Vücuttaki enfeksiyonları gideren T hücrelerinin fonksiyonları yavaşlar.
- Bebeklerde solunum kaynaklı enfeksiyonlar artar.
- Hormon seviyeleri değiştiği için, insülin direnci ve dolayısıyla da şeker hastalığı riski artar.
- Serotonin hormonu oranı düşer ve strese karşı etkili olan magnezyumun emilimi azalır. Dolayısıyla da mutsuzluk, depresyon, stres gibi olumsuz ruh haline girme riski artar.
- Özellikle yaşlılarda depresyonu tetikleyen paratiroid hormon seviyesi yükselir.
- Meme, yumurtalık, pankreas ve bağırsak kanserlerine yakalanma riski yükselir.
- Kalp rahatsızlıkları ve kalp krizi riski artar.
- Başta kadınlarda olmak üzere, aslında tüm bireylerde kronik ağrılar çoğalır.
- Normal yollarla doğum yapabilme olasılığı düşer.
- Düşünme ve dikkat yeteneği azalır, zihinsel bozukluklar ortaya çıkar.
- Kısırlık riski artar.
Ne kadar D vitaminine ihtiyacımız var?
D vitamini eksikliği belirtilerinden biri ya da birkaçı sizde mevcutsa kanda D vitamini düzeyi testi yaptırmanızı öneriyorum. Bu testin sonucuna göre D vitamini değeriniz; 30 ng/ml ise normal, 15-30 ng/ml ise düşük, 15 ng/ml’in altında ise düşüktür. 20-50 yaşları arasındaki kişilerin günlük D vitamini ihtiyaçları 200 ünite, 50-70 yaşlar arasındakilerin günlük 400 ünite, 70 yaşın üzerindekilerin de günlük 600 kadardır.
Neden D vitamini eksikliği yaşarız?
- Tüm gün güneş görmeyen bir kapalı mekanda bulunmak,
- Sigara kullanmak,
- Günde 2 fincandan fazla çay, kahve içmek,
- Koruma derecesi çok yüksek olan güneş kremlerini sıklıkla kullanmak D vitamini eksikliğine zemin hazırlar.
D vitamini eksikliği belirtileri
- D vitamininin yetersiz alındığı vakalarda çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise osteomalazi (kemik yumuşaması, zayıflaması) ortaya çıkar.
- Uyku sorunları,
- İştahsızlık,
- Ani kilo verme,
- İshal,
- Kusma gibi belirtiler en sık karşılaşılan D vitamini eksikliği işaretleridir.
Hangi besinlerde D vitamini vardır?
Diğer tüm sağlıklı beslenme ve yaşam önerilerimde olduğu gibi D vitamini alımınızda da size en doğal yolu kullanmanızı öneriyorum. Bunun için öncelikle günün güneşli saatlerinde mutlaka dışarı çıkmaya çalışın, güneşin D vitamininden vücudunuz faydalansın. Zira cildiniz güneşle temas ettiğinde, ihtiyaç duyduğu D vitamininin büyük bir kısmını, yaklaşık % 80’ini üretecektir. Bu paralelde uzmanlar D vitamini ihtiyacını güneşten karşılamak isteyen beyaz tenli kişilerin günde en az 15, kumral tenlilerinse 30 dakika güneş ışığında kalmalarını öneriyor. Çok koyu ve esmer tenlilerdeyse bu sürenin 45 dakika-1 saat arasında değişeceği belirtiliyor. Bununla birlikte D vitamini yönünden zengin olan besinleri de yeterli miktarda tüketerek geriye kalan % 20’lik D vitamini ihtiyacını karşılayabilirsiniz. Bunlar; balık yağı, yumurta sarısı, gerçek tereyağı, süt, tüm süt ürünleri, ton balığı, sardalye ve somon şeklinde sıralanabilir. Tüm bunlardan yola çıkarak yeterince güneş ışığı alır ve D vitamini yönünden zengin olan besinleri düzenli olarak tüketmeye özen gösterirseniz D vitamini eksikliği ve bundan kaynaklı rahatsızlıkları yaşamazsınız.