Çok hızlı yemek yediğinizde olanlar
Yemeğinizi aceleniz varken hızlıca mideye indirmeniz dünyanın en kötü şeyi değil. Ancak boş tabaktan kafasını kaldırdığında herkesin daha tabağının yarısında olduğunu gören insanlardansanız, yavaşlama konusunu tekrar gözden geçirmelisiniz.
Kronik mide ağrısının yanında çok hızlı yemek kilo alımına ve ciddi sağlık sorunlarına da sebep olabilir. Risklere ve bu hızı azaltmanın yollarına bir göz atalım.
Hazımsızlık ve Midenin Bozulması
Eğer tabağınızı göz açıp kapayıncaya kadar bitirdiyseniz, muhtemelen ardından gelen o rahatsız edici doluluk hissine alışkınsınız demektir. Hazımsızlık hızlı yemenin yaygın sonuçlarından birisi. Belirtileri arasında ağırlık, yanma hissi var ve yemekte sıcak taşlar yemişsiniz gibi hissettirebilir.
Neyse ki bu rahatsızlık beden tüm gıdaları sindirme şansı bulduğunda sona erer. Fakat hazımsızlık devam ederse, doktorunuzla görüşün ve safra taşları veya ülser gibi başka mide-bağırsak rahatsızlıklarından kaynaklanmadığından emin olun.
Kilo Alımı
Buna hiç şüphe yok: Düzenli olarak çok hızlı yemek fazla kilolu olma riskinizi ciddi anlamda arttırır. Konu üzerine yapılan 23 çalışmanın 2015 Kasım’ında International Journal of Obesity’de yayınlanan bir incelemesinde, hızlı yemenin daha yüksek vücut kitle endeksi ve fazla beden ağırlığı ile pozitif ilişkiye sahip olduğu görülüyor.
Sebebi ne? Uzmanlar midenin beyne yeterince yenildiği sinyali göndermesinin 20 dakika sürdüğünü belirtiyorlar. Çok hızlı yeme nedeniyle bedenin onlara ihtiyaç duymadığını anlaması için fırsat bırakmadan fazla kalorileri almış olursunuz.
Hatta 2019 Ocak ayında Nutrients’de yayınlanan küçük ancak zorlu bir araştırmanın da dahil olduğu pek çok araştırmada, yavaş yiyenlerin açlık hormonu ghrelin’e daha az düzeyde sahip oldukları ve bunun da daha az gıda alımıyla sonuçlandığı görülüyor. Lisanslı diyetisyen Sarah Pfluygradt bu konuda şöyle diyor: “Birisi hızlı yediği zaman ve bedenine ghrelin’i bastırması için fırsat vermediğinde, yüksek kalmaya devam ediyor ve bunun sonucunda daha fazla yeniliyor.”
Dikkate alınacak bir şey daha var: Lisanslı diyetisyen Georgie Fear, hızlı yerken sağlıksız tercihler yapma ihtimalinizin de daha yüksek olduğunu belirtiyor. Genelde kötü tercihlerin kalori yoğun olduklarını düşünürsek, her dakika daha fazla kalori alacaksınız.
Açlık ve Tokluk Sinyalleri Arasındaki Bağı Kopartır
Hızlı yemek vücudun tokluk sinyallerini köreltiyorsa, doğal açlık ve tokluk sinyalleriniz ile bağınızın kopması mümkün. Fear bu konuda şöyle diyor: “Hızlı yemek beynin ne tükettiğimize dair hafızasının doğruluğunu azaltır. Bu hafıza, gelecek öğünde ne kadar yiyeceğimizin tespitinde kullanılır. Yani öğlen hızlı yemek akşam da daha fazla yememize sebep olur.”
Zamanla açlık ve tokluğun gerçekte nasıl hissettirdiğini unutmaya başlarsınız ve bu da ne zaman yiyeceğinizi duygularınızla anlamanızı gerektirir.
Uzun Vadeli Sağlık Problemleri
Sürekli hız canavarı gibi yemek zaman içerisinde ciddi sağlık problemleri doğurabilir. Bunların en büyüğü ise kalp hastalıkları, inme ve diyabet gibi bir grup rahatsızlığı içeren metabolik sendrom riskindeki artış. 2018 Temmuz’unda BMC Public Health’te yayınlanan bir çalışmada, hızlı yiyen 8000’e yakın insan değerlendirilmiş ve hızlı yemenin yüksek tansiyon, bel yağlanması, yüksek kolesterol ve yüksek kan şekeri ile bağlantısı bulunmuş.
Fear şöyle diyor: “Hızlı yiyenlerde kilo alımının sebebi yüksek kalori alımı gibi basit bir sebep olabilir ve diğer sonuçlar da kilo alımının sonucunda ortaya çıkıyor olabilirler.”
Ancak bunun fazlası da var. Unutmayın ki hızlı yemek sizi daha az sağlıklı gıdaları seçmeye yönlendirir. Fear bu konuda şöyle devam ediyor: “Yani negatif etkiler sadece fazla enerji alımından değil, aynı zamanda daha fazla katkı maddesi, şeker ve işlenmiş ürünler tüketiminden ve inflamasyonla savaşan meyve ve sebzeler gibi gıdaların daha az tüketiminden kaynaklanıyor olabilirler.”
Peki Ne Kadar Hızlı Yemeli?
Uzmanlar midenin beyne doygunluk sinyalini göndermesi için 20 dakikanın geçmesi gerektiğini belirtiyorlar. Bu nedenle yeme sürenizin bu süre kadar olması önem kazanıyor. Fakat bu 20 dakika dolana kadar yemeniz gerektiği anlamına gelmiyor. Bu bir yarışma değil. Bunun yerine normal porsiyonunuzu koyun ve bunu 20 dakika veya daha uzun sürecek bir süreye yayın. Eğer hala aç görünüyorsanız, biraz daha alabilirsiniz.
Hızınızı Azaltmak İçin İpuçları
Bir kaç dakikada tabağı cilalamış gibi yapmaya alışkınsanız frene basmak biraz zor olabilir. Ancak yeme hızınızı zaman içerisinde tekrar kalibre edebilirsiniz. Sadece biraz pratik gerek. Bazı taktikler işe yarayabilirler:
Oturarak, dikkatiniz dağılmadan yiyin: Yemeğe hiç dikkat etmeden mideye indirmenize sebep olan durumlardan uzak durun. Örneğin arabada veya TV, bilgisayar karşısında yemeyin. Bunun yerine masaya oturun ve yemeğe odaklanarak yiyin. Bu sizi sadece yavaşlatmaz, aynı zamanda daha tatmin olmuş bir durumda bırakır.
Küçük lokmalar alıp iyice çiğneyin: Lokmaları ardı ardına ağzınıza sokmayı bırakın ve bir sonraki lokmayı yutmadan önce ağzınızdakini çiğneyip yutmuş olmanız gerektiğini unutmayın.
Çatalı bırakın: Her lokmadan sonra biraz ara vermek için çatalı masaya koyabilirsiniz.
Yemeği daha sosyal hale getirin: Yemeğinizi mümkün olduğunda aile ve arkadaşlarınızla paylaşın. Sohbet eğlenceli olur ve yemeği uzatmanız daha kolay olur.
Biraz müzik oynatın: Özellikle slow müzikler işe yararlar. Yemek sırasında rahatlatıcı müzikler dinleyenlerin yeme sürelerinin uzun olduğu bazı araştırmalarda görülüyor.