C vitamini Coronavirüsten korur mu?

C vitamininin coronavirüse karşı koruyuculuk sağladığını iddia eden sosyal medya paylaşımları nedeniyle C vitamini takviyelerinin hızla tükendiğini muhtemelen görmüşsünüzdür.

Doktorlar ve araştırmacılar yüksek dozda damardan C vitamini alımının yeni coronavirüs üzerindeki etkilerini araştırıyorlar ancak C vitamini takviyesi gibi hiç bir gıda takviyesi şu anda coronavirüsü önleyemez veya onun sebep olduğu COVID-19 hastalığını tedavi edemez.

C Vitamini Nedir?

C vitamini bedenimizde pek çok role sahip olan temel bir besindir. Güçlü bir antioksidandır ve bu nedenle vücudumuzdaki serbest radikaller adı verilen dengesiz bileşenleri nötralize edebilir ve bu bileşenlerden kaynaklanan hücre hasarını önlemek veya tersine çevirmek için yardımcı olabilir.

Ayrıca bağışıklık sistemi ile bağlantılı olanlar da dahil olmak üzere pek çok biyokimyasal işlemde kullanılır.

Günlük önerilen C vitamini alımı miktarı 90 mg civarında ancak emziren kadınların ekstra 30 mg, sigara içenlerin ise ekstra 35 mg almaları öneriliyor.

C vitamini ihtiyacınızı beslenme yoluyla karşılamak kolay ve meyve ile sebzeleri düzenli tüketmek yeterli. Örneğin tek bir orta boy portakalda günlük ihtiyacın %77’si, 160 gram pişmiş brokolide ise %112’si bulunuyor.

Bağışıklığı Nasıl Etkiler?

C vitamini bağışıklık sistemini çeşitli şekillerde etkiler. Antioksidan aktivitesi inflamasyonu azaltır ve böylece bağışıklık fonksiyonlarını iyileştirebilir.

Ayrıca kolajen üretimini arttırarak cilt sağlığını korur, cildin zararlı bileşenlerin vücuda girişine karşı işlevsel bir engel olmasına yardımcı olur. Ayrıca ciltteki C vitamini yaraların iyileşmesini de hızlandırır.

Fagosit adlı zararlı bakterileri ve diğer parçacıkları yutan bağışıklık sistemi hücrelerinin aktivitelerini de arttırır.

Buna ek olarak, lenfositlerin gelişim ve yayılımını iyileştirir. Bu hücreler dolaşımdaki antikorları arttıran bir bağışıklık hücresidirler ve antikorlar kanınızdaki yabancı veya zararlı madddelere saldıran proteinlerdir.

Soğuk algınlığına sebep olan virüslere karşı etkinliğinin değerlendirildiği çalışmalarda C vitaminin soğuk alma ihtimalinizi düşürme konusunda bir etkisinin olmadığı ancak hastalığı daha hızlı aşmak ve belirtileri hafifletmek konusunda etkili olduğu görülüyor.

Ayrıca bazı hayvan deneylerinde ve insan vaka çalışmalarında damar yoluyla yüksek dozda C vitamini almanın domuz gribi veya diğer virüslerden kaynaklanan ağır solunum yolu hastalıklarında akciğer inflamasyonunu azaltabildiği görülüyor.

Fakat bu dozlar günlük önerilen dozun çok üstündeler ve şu anda akciğer inflamasyonu için yüksek dozda C vitamininin kullanımını destekleyecek yeteri kadar araştırma yok. Oral yoldan olsa bile yüksek dozda C vitamini almamalısınız çünkü ishal gibi yan etkilere sebep olabilir.

C Vitamini ve Coronavirüs

Chinese Journal of Infection Diseases’te yayınlanan bir makalede, Şangay Tıp Derneği’nin COVID-19’dan hastaneye düşen hastaların tedavisinde yüksek dozda C vitamini kullanımını önerdiği belirtiliyor.

Günlük önerilen dozun üstündeki miktarların akciğer fonksiyonlarını iyileştirmek için damardan verilmeleri öneriliyor ve bu da hastanın solunum cihazından veya yaşam desteğinden ayrı yaşayabilmesini sağlayabilir.

Bunlara ek olarak, 2019 yılında yapılan bir değerlendirmede hem oral hem de damardan alınan C vitamini tedavisinin kritik hastalıklardan dolayı yoğun bakımdaki hastalara yardımcı olabileceği görülüyor. Çünkü yoğun bakım ünitesinde kalma süresini %8, aspiratörde bağlı kalma süresini ise %18.2 azaltabiliyor.

Çinli araştırmacılar damardan alınan C vitamininin COVID-19 nedeniyle hastaneye gelmiş hastalardaki etkinliğini daha fazla araştırmak için klinik deneyler de kayıt etmişler.

Ancak C vitamininin şu anda COVID-19 için tedavi planının standart bir parçası olmadığını da unutmamak gerekiyor çünkü henüz yeteri kadar kanıt yok.

Yüksek dozda damardan C vitamininin coronavirüste akciğer fonksiyonlarını iyileştirme konusundaki verimliliği şu anda test aşamasında olsa da, yüksek dozda oral C vitamininin hastalık konusunda yardımcı olabileceğini gösteren bir kanıt yok. Hatta ishal gibi komplikasyonlara bile sebep olabilir.

Takviye Almanıza Gerek Var mı?

Şu anda COVID-19’u önlemek için oral C vitamini takviyelerinin kullanımını destekleyen bir kanıt yok.

C vitamini diğer virüslerden kaynaklanan soğuk algınlığının süresini ve şiddetini azaltabilse de, coronavirüsten kaynaklanan COVID-19’da da aynı etkiyi vereceğinin garantisi yok.

Bunlara ek olarak C vitamini suda çözünen bir vitamin. Suda çözünüyor, yani fazlası vücutta depolanmak yerine idrar ile atılıyor. Daha fazla C vitamini almak bedeninizin daha fazlasını kullandığı anlamına gelmiyor.

Yüksek dozda C vitamini takviyeleri ishale de sebep olabilirler çünkü vücudun hücrelerden su çekip sindirim yoluna bırakmasının işaretini gönderiyor.

Ayrıca yüksek dozda C vitamini COVID-19 tedavisinde umut verici gibi görünse de, bu dozlar aşırı yüksekler ve damardan veriliyorlar, oral yoldan alınmıyorlar. Ayrıca sadece hastaneye yatmayı gerektirecek şiddetteki vakalarda verilmişler.

En iyi yöntem bol bol sebze ve meyve tüketmek çünkü bunlar doğal yoldan tüm ihtiyaç duyacağınız C vitaminini sağlıyorlar ve diğer antioksidanlar ile besinleri de barındırıyorlar.

Takviye Seçimi

Eğer C vitamini takviyesi almayı tercih ederseniz, yüksek kaliteli ve doğru dozda olanları almak önemli.

Takviyeler genelde Tarım Bakanlığı onaylı oluyorlar ve bu nedenle ilaçlar ile aynı güvenlik standartlarına sahip değiller. Bu yüzden bilindik şirketlerin ürünlerini almak gerekli.

Gün içerisinde herhangi bir yan etki görmeden alabileceğiniz maksimum C vitamini miktarı 2000 mg.

Çoğu C vitamini takviyesi 250-1000 mg civarında değerler sunuyor ve bu nedenle dikkatli olmazsanız sınırı aşabilirsiniz. Prospektüsü okumak ve komplikasyonlardan kaçınmak için sadece önerilen dozu almak önemli.

C vitamini kemoterapi, radyasyon terapisi ve kolesterolü düşüren ilaçlarla etkileşime de girebilir.

Bununla birlikte klinik ortamda kritik düzeyde hasta olanlar için uygulanan yüksek dozda C vitamini tedavisi güvenlidir ve ciddi yan etkiler yaratmaz.

Eğer C vitamini takviyelerine dair endişeleriniz varsa, onu rutininize eklemeden önce doktorunuzla görüşmelisiniz.

Sonuç Olarak

C vitamini bağışıklık sisteminin doğru çalışmasını sağlayan önemli bir besin.

Şangay Tıp Derneği tarafından yayınlanan rapora göre yüksek dozda damardan C vitamini alımı COVID-19’dan dolayı hastaneye yatan insanlarda akciğer fonksiyonlarını iyileştirebiliyor.

Ancak oral C vitamini takviyelerinin bu konuda etkili olduklarını gösteren bir çalışma yok.

Bağışıklığı güçlendiren C vitaminini beslenmenize yeterince eklemek için bol bol meyve ve sebze tüketmelisiniz.

Şu anda COVID-19’un bir tedavisi yok ve sosyal mesafe ile doğru hijyen gibi önlemler hastalığı geliştirmenizi önleme konusunda yardımcı olabilirler.