Bir insan obez ve sağlıklı olabilir mi?

Bu soru Annals of Human Biology’de yayınlanan yeni bir araştırmanın temelinde.

İngiltere’deki Loughborough Üniversitesi Spor, Egzersiz ve Sağlık Bilimleri Okulu’nda görev yapan doktor William Johnson, araştırmasında sağlıklı obezite teriminin artık kullanılmaması gerektiğini belirtiyor ve şöyle ekliyor: “Obezitenin sağlık için reddedilemeyecek şekilde kötü olduğu kesin ancak bu zararın bireylere göre ne kadar farklı olabileceğini gösteren bazı durumlar var.”

Johnson vücut kitle endeksine biraz daha farklı bir bakışı destekliyor çünkü kişinin sağlığını belirleyen başka faktörler de var. Bunlar arasında sigara tüketimi veya yaşamın ilerleyen dönemlerinde belli rahatsızlıklara sahip olabilme ihtimali bulunuyor.

Şu anda vücut kitle endeksi 30’un üzerinde olanlar obez kabul ediliyorlar.

Johnson sağlıklı obezite teriminin hatalı olduğunu, çünkü obez olan insanların şu anda metabolik olarak sağlıklı olabilseler bile tip-2 diyabet, kronik böbrek hastalıkları ve genel ölüm riski gibi pek çok sağlık problemi için daha yüksek riske sahip olduklarını belirtiyor ve şöyle ekliyor: “Sağlıklı obezite konsepti problemli ve artık bir kenara koyulması gerekse de, aynı vücut kitle endeksine sahip olan insanların sağlık düzeylerindeki farklılıkların biyolojik olarak incelenmeleri için iyi fırsatlar var.”

Sağlıklı Nedir?

Sağlıklı obezite teriminin kusurlu bir tabir olup olmadığına dair tartışmalar devam ediyor.

New York’taki Lenox Hill Hastanesi’nin bariyatrik program direktörü Sharon Zarabi, obez olan bir insanın sağlıklı olamayacağını söylemenin hiç yardımcı olmadığını belirtiyor ve ekliyor: “Obez-fazla kilolu veya sağlıksız tabirleri için vücut kitle endeksini kullanmaktan kaçınmamız gerekiyor. Burada temel tartışma, sağlığı nasıl tanımladığımızdır. Vücut kitle endeksi 30’un üzerinde olan, etlerdeki doymuş yağlardan tamamen kaçınan ancak basit karbonhidratlar bakımından zengin beslenen ve bu nedenle kardiyak hastalıklara dair riskini azaltan ancak trigliserit ve insülin düzeylerinde artış ihtimali taşıyan vejeteryan bir birey sağlıklı mıdır? Bence sağlığı tekrar tanımlamamız ve kişiye bir bütün olarak bakarak fitness düzeyi, uyku düzenleri, eklem ağrıları, vitamin düzeyleri, nefes, güç, mutluluk, sosyal bağlar gibi tüm faktörleri dikkate almamız gerekiyor.”

Başka testlerin sağlığa daha bütünsel yaklaşabildiğini belirtiyor ve örneğin oturma testinin kişinin sandalyeden kolayca kalkıp kalkmadığını test ettiğini ekliyor.

Diyetisyen beslenme uzmanı Rebecca Scritchfield ise araştırmada obez hastaların tıbbi anlamda hali hazırda yüzleştikleri ayıplanmadan bahsedilmediğini belirtiyor.

Fazla kilolu olup da sağlıklı oldukları söylenen çok az obez insan olduğunu söyleyen Scritchfield şöyle devam ediyor: “Temel görüş, kilonuz ne kadar yüksek olursa, o kadar sağlıksız olduğunuzdur. Johnson araştırmasında fikirlerini gerçek olarak yansıtıyor. Obezitenin sağlık için reddedilemeyecek şekilde kötü olduğunu söylüyor ancak bu bir görüş. İlla ki gerçek olmak zorunda değil çünkü kilo önyargısının sağlığa ne kadar zararı dokunduğu ve hatta yaşam beklentisini kısaltıp kısaltmadığına dair araştırmalar yapılıyor.”

Obez insanlar doktorlardan kaçınma eğilimindeler çünkü kilolarına dair dersler almak istemiyorlar.

Scritchfield aynı zamanda bu insanların tip-2 diyabet gibi sağlık komplikasyonlarına karşı risk altında olmalarına karşın kiloların illa ki bunlara sebep olmadıklarını belirtiyor.

“Aynı şeyleri yapan ve farklı kilolara sahip iki insan görebilirsiniz ve kiloları obezite kategorisinde de yer alabilir. Bu durum sağlıklı obezitenin olabileceğini gösteriyor.”

Doğru Tedavi

Scritchfield sağlıklı obezite tabirini tartışmanın sağlıklı kalmak isteyen insanlara yardımcı olmayacağını belirtiyor ve şöyle ekliyor: “Daha fazla doktor farkında bile olmadan insanların kiloya dair korkularına korku ekliyorlar. Eğer insanların sağlığını iyileştirmek için gerçekten özen gösteriyorsanız, kilolu insanlar da dahil olmak üzere, kilo utancını azaltmalısınız.”

Scritchfield doktorların obez hastalarla etkileşimlerinde utanç duymalarına engel olmalarının yolları olduğunu ve bunun hastaların bakım için tekrar gelmelerine yardımcı olacağını söylüyor. Ayrıca doktorların hastalarına kilo konusundan bahsetmek isteyip istemediklerini sormaları gerektiğini ve hastanın spor yapmayıp sağlıklı beslenmediğini varsaymamaları gerektiğini belirtiyor.

Scritchfield ayrıca doktorların obez hastaları da obez olmayan diğer hastalar gibi tedavi etmeleri gerektiğini ve tüm dikkati kilolar ve beslenmeye vermemeleri gerektiğini belirtiyor ve şöyle ekliyor: “Sağlık bireyseldir ve fiziksel ve duygusal sağlık için pek çok faktör vardır, sadece kiloya bağlı değildir.”