Çene Kemiği Erimesi
Yaşamımız boyunca kemiklerimiz kendilerini devamlı olarak yeniden şekillendirirler. Eski kemikler beden tarafından emilirler ve gerekli yerlere yeni kemikler eklenirler. Bu doğal süreç sağlığımız için gereklidir ancak emilim, yeniden kemik yapımından daha hızlı olduğunda, kemik kütlenizde azalma meydana gelir ve çatlak, kırık riski artar. Ağzımızda ise çene kemiği bu etkiden en çok etkilenecek olan kemiklerden birisidir. Bu dengesizliğe ve zayıflamaya neyin sebep olduğuna ve doğru tedavinin nasıl olması gerektiğine bir göz atalım.
Kemiğin Yeniden Oluşumu Nasıl Olur?
Kemiklerimizde gerekli olduğunda yeniden şekillenme işini gerçekleştiren iki tür hücre vardır. Osteoklast adı verilen hücreler eski kemiği parçalar ve onu kan akışına bırakırlar. Osteoblast hücreler ise güçlendirme gereken yerlere kemik takviyesi yaparlar.
Çocukken daha hızlı kemik üretirsiniz ve bu süreç yaş aldıkça yavaşlar. Hatta hayatınızın ilk senesinde neredeyse kemiklerinizin %100’ü değişir ve yetişkinlikte ise kemikleriniz kendilerini yılda %10 olacak şekilde yenilerler.
Kemik yeniden modelleme diş sağlığında önemli bir süreçtir. Ortodontistler dişlerinizi teller ile hizaladıklarında veya başka cihazlar kullandıklarında, emilim ve yeniden kemik üretimi dişlerin yeni pozisyonlarına taşınmalarını ve güçlendirilmelerini sağlar. Diş implantı gerekli olduğunda, metalin çevresindeki kemik gelişimi gerçek dişleriniz gibi bir destek olmasını sağlar.
Çene Kemiği Erimesinin Belirtileri
Çenenizdeki kemik erimesinin ilk aşamalarını fark etmeyebilirsiniz. Kemik emilimi arttıkça, aşağıdaki belirtilerden bir veya iki tanesini fark etmeye başlarsınız:
- Çene ve yüz yapısında değişimler
- Çiğnerken rahatsız olmak
- Ağız çevresinde kırışıkların oluşması
- Dişlerde gevşeme veya sallanma
- Dudakların içe çökmeye başlaması
- Ağız çevresinde kırışık deri
- Baş ağrıları, yüz ağrısı, çene ağrısı
- Konuşmakta zorlanma
- Protez damak varsa oturuşunda değişimler
Çene Kemiği Erimesinin Sebebi Nedir?
Kemikler osseoentegrasyon adı verilen bir süreçle en çok kullanıldıkları alanlarda yenilenirler. Örneğin çene kemiği için, çiğneme ve ısırma süreçleri, çenenize dişler yardımıyla güç uygulandığına dair bilgiyi osteoblastlara gönderir ve bu kemiğin güçlü tutulması istenir.
Eğer diş çektirme, diş eti hastalıkları veya sakatlanmalardan dolayı bir diş eksiğiniz varsa, çene kemiğiniz artık uyaran almaz ve bu nedenle çene kemiği parçalanmaya başlar. Osteoblastlar artık o noktada yeni kemik üretimi gerçekleştirmezler. Yeni kemikler hala oluşacaklardır ancak süreç daha yavaş olacaktır ve ayrıca yıkım daha hızlı olacaktır. Protez damak takmak kemiğin parçalanma hızını arttırabilir. Eğer protez damağınız varsa ve gevşemeye başladıysa, bunun sebebi kemik kaybı olabilir ve yeniden ayarlama gerekir.
Çene kemiği erimesinin bazı diğer sebepleri şöyle:
- Ağır diş eti iltihapları
- Bedeninizin güçsüz ve kırılgan olmasına sebep olan osteoporoz çene kemiğini de etkileyebilir
- Ortodontik tedavinin hareket ettirilen dişin çevresindeki kemik yoğunluğunu azaltabildiğine dair bazı araştırmalar var. Neyse ki kemik genelde tekrar orijinal gücünü elde ediyor.
Çene Kemiği Erimesinin Etkileri Nelerdir?
Yukarıdaki belirtilere ek olarak çene kemiği erimesi diş kaybetmenize sebep olabilir veya yerine implant koyulmasına engel olabilir, süreci zorlaştırabilir. Bu nedenle önce kemik graftı yapılması gerekebilir.
Çene kemiği erimesi aynı zamanda yüzde çökmeye sebep olabilir ve bu durumda ağız yüzünüze doğru gerilemiş gibi olur, çene daha sivri olur ve yüz kasları zayıflar. Bu da ağız çevresinde erken kırışıklara ve dudakların incelmelerine sebep olabilir. Bu değişimlerin hepsi olduğunuzdan daha yaşlı görünmenize yol açabilirler.
Çene Kemiği Erimesinin Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Eğer çenenizde kemik kaybı varsa, tedavi temel olarak onun sebebine göre olacaktır ve diş hekiminiz de anormal emilimin neden kaynaklandığına dair gerekli bilgileri verecektir. Eğer bir veya daha fazla diş kaybınız varsa ve kemik yoğunluğunuz hala normalse, implant yaptırmanız önerilebilir. İmplantlar sadece dişlerin yerine geçmezler, aynı zamanda kemiği uyarırlar ve kemik üretim sürecinin normale dönmesine yardımcı olurlar.
Eğer hali hazırda ciddi bir kemik kaybı yaşamışsanız, implanttan önce kemik graftı gerekli olabilir. Eğer kemik kaybının diş kaybıyla bir bağlantısı yoksa, kemik graftı hala en iyi seçeneklerden birisidir çünkü sadece kemiği yerine koymaz, aynı zamanda gelişimi için onu uyarır.
Emilim kemik erimesi gibi rahatsızlıklardan dolayı yüksekse, diş hekiminiz diğer alanlardaki doktorlar ile birlikte çalışarak bir tedavi belirlenmesini sağlayabilir. Kemik erimesi kaynaklı kemik kaybı genelde çeşitli ilaçlar ve hormon terapileri ile düzeltilebilir ancak diğer rahatsızlıklarınız, yaşınız ve cinsiyetiniz de bu konuda önemlidir.
Çene kemiği erimesi korkutucu görünebilir ancak emilim ve yıkım sürecinin sebebine olursa olsun doktorunuz en iyi tedavi yöntemini bulabilmeniz için size bilgi verecektir. Bu nedenle bir hekime görünmekten çekinmeyin.