Van Kedisi kişiliği ve bakımı

Suda oynama alışkanlığından veya en azından suya patilerini daldırma alışkanlığından dolayı yüzen kedi olarak da bilinen van kedisi, ülkemiz kökenli antik kedilerden bir tanesi. Bölgenin dağlık ve zorlu arazisi, ayrıca soğuk iklimi nedeniyle van kedisinin kaşmir gibi kürkü ve sıkı yapılı bir bedeni vardır.

Van kedisi doğal bir tür ve muhtemelen yüzyıllardır bu bölgede bulunuyor. Efsanelere göre Nuh’un gemisinden kıyıya yüzmüştür ve Ağrı Dağı’na ulaşmıştır.

Peki van kedisinin rengindeki lekeler nasıl oldu? Hem musevi hem de islami kaynaklara göre bu kedilerin tüyleri önceden beyazdı ancak sonradan ilahi bir müdahale ile bu hale geldiler. Nuh’un gemisinde bir kapı kedinin kuyruğunu sıkıştırdı ve onu kızarttı, sonrasında yaratıcı kedinin başına dokundu ve o bölgede bir leke bıraktı. İslami versiyonda ise Allah’ın kedinin sırtına dokunduğu ve van kedisinin sırtında bazen bulunan lekenin bunun izi olduğu söyleniyor.

Ancak van kedisi uzun süredir ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Geçen bin yılda en azından bir kaç tanesinin Avrupa’ya ulaştığı düşünülüyor.

Kedi 1970’lerde ABD’ye gidiyor ve 1985 senesinde Uluslararası Kedi Derneği resmi bir tür olarak tanıyor. Ülkemizde milli bir değer olarak görüldükleri için korunmaları Ankara hayvanat bahçesi ve Tarım Bakanlığı ile sağlanıyor.

Boyutları

Ağırlığı yetişkinlik döneminde 5-10 kg civarında olabiliyor.

Kişiliği

Yavruluk döneminde doğru şekilde sosyalleştirilirse, sosyal ve bağlı bir kedi olur ve aile bireylerine çok bağlıdır ancak bir iki kişiyi favorisi olarak seçebilir. Çok aktif ve atletiktir, yaşlanana kadar oynamaya devam eder. Atletik yapısı çok zarif olduğu anlamına gelmiyor. Van kedisi büyük ve hantaldır ve bu nedenle her zaman dört ayağı üstüne düşmez.

Çok akıllıdır ve oyunları, numaraları öğrenir. Bir avı taklit eden oyuncakları sever. Eğer onu bulamazsanız yukarı bakın çünkü muhtemelen çıkabildiği kadar yukarılarda gezinecektir. Kolayca kırılan şeyleri sağa sola koymayın çünkü garip bir espri anlayışı vardır ve nesneleri ne olduğunu görmek için raflardan aşağı atabilir.

Van kedisi iyi bir yolcu olmaz. Veterinerlere gelen şikayetler arasında genelde kedide kusma, işeme ve dışkılama davranışları bulunuyor. Eğer kedinizle yolculuğa çıkıyorsanız, onu yetiştiren yetiştiriciye ürettiği kedilerin araçlarda sıkıntı yaşayıp yaşamadıklarını sorun.

Van kedisinin su sevgisi başını belaya sokabilir. Tuvalet kapağını kapatın ve havuzunuzu, küvetinizi kapatın. Musluklarınız su damlatmasın. Muslukları açmayı kolayca öğrenebilir ve oradan su içmeye başlar veya suyla oynar. Van kedisinin özellikle sıcak havalarda suya yatmayı sevdiği de bilinir.

Tutulup sınırlandırılmaktan hoşlanmaz ve bu nedenle kedi şovlarında kediler genelde kucakta değil masada sergilenirler. Van kedisinin nasıl hissettiğinden emin değilseniz vanometreye bakmalısınız. Yani burnunun ucuna bakmalısınız. Burnu, kedi kızdığı zaman pembeye ve hatta kırmızıya doğru döner ve bu onu rahat bırakmanız gerektiği anlamına gelir.

Kucak kedisi değildir ancak sizinle uyur ve oyundan hoşlanır. Ayrıca onu nasıl besleyeceğinize dair sizi yönlendirebilir.

Sağlığı

Kediler genetik kökenli rahatsızlıklara yatkın hayvanlardır. Van kedisi genelde sağlıklıdır ancak bazen hipertrofik kardiyomiyopati adı verilen kalp hastalığını geliştirebildikleri görülüyor. Maine coon gibi kedilerde bu rahatsızlık kalıtımsaldır ancak van kedisinde bunun böyle olduğuna dair bir bilgi yok.

Bakımı

Van kedisinin ipeksi dokulu tek bir kürkü vardır. Altta başka bir kürk yapısı olmadığından haftalık fırçalama ile bakımı kolay olur. Bahar ve sonbahar haricinde çok az tüy döker ve bu dönemde eski kürk dökülür, yenisi gelir. Yaşlı kediler kendilerine bakmakta zorlanabilirler ve bu nedenle daha sık fırçalamak gerekebilir. Van kedisinin kürkü suya dirençlidir ve bu nedenle banyo yaptırmak nadiren gerekir.

Diş hastalıklarını önlemek için dişlerini fırçalayın. Günlük fırçalama daha iyi olur ancak haftalık da yeterlidir. Tırnakları bir kaç haftada bir kesin. Gözlerinin kenarını nemli bir bezle temizleyin ancak iki göz için bezin farklı kısımlarını kullanarak enfeksiyon yayma riskinden kaçının.

Kulakları haftalık olarak kontrol edin. Kirliyse %50 su ve sirke karışımına batırdığınız bir pamuk veya bezle güzelce silin. Kulak çubuğu kullanmayın çünkü iç kulağa zarar verebilirsiniz.

Van kedisinin kumunu çok temiz tutun. Kediler tuvalet temizliğine çok önem verirler ve temiz bir kum uzun kürkünü temiz tutmaya da yardımcı olur.

Van kedisini diğer kedi hastalıklarından, araç kazalarından, köpek saldırılarından ve hırsızlardan korumak için evde beslemeniz daha iyi olabilir.

Kürk Rengi ve Gelişimi

Van kedisinin biraz renkli lekelere sahip beyaz bir kedi olarak görüyor olabilirsiniz ancak genetik olarak doğru değil. Aslında büyük beyaz lekelere sahip renkli bir kedidir ve bu durum benekli beyaz leke geninden kaynaklanır. Bu nedenle kedinin büyük kısmı beyazdır ve baş ile kuyrukta renkli yerler vardır. Ayrıca beden ve bacakta rastgele renkli yerler olabilir. Böylesi renk düzenleri bazen diğer türlerde de görülür ve van deseni adı verilir.

Kızıl, krem, siyah, mavi, tekirlerde kızıl, krem, kahve ve mavi, ayrıca yine farklı tonlarda renkler olabilirler. Burun derisi genelde pembedir ve patileri de öyle ancak bazen renkli noktalar olabilir.

Van kedisinin geniş, üçgen şekilli bir başı vardır. Kulakları biraz büyüktür ve uçları yuvarlaktır. Gözleri de biraz büyük ve yuvarlaktır ve mavi, amber veya her bir renkten birer tane olabilir. Zorlu bir arazide ve iklimde gelişen bir kedi olduğu için güçlü, sağlam bir bedeni vardır, göğüs ve omuzları kaslıdır. Erkek kediler dişilere göre daha büyük ve daha kaslı olurlar.

Yavru ve genç van kedilerinin kürkü yetişkin kedilere göre biraz daha az olur. Kürk kedi iki yaşına gelene kadar tam uzunluğuna ulaşmaz. Yaz aylarında tüyler kısadır ancak kışın çok daha uzun va kalın hale gelir.

Bu büyük bir tür olduğundan tam boyutlarına erişmesi 3-5 sene alabilir.

Çocuklar ve Diğer Evcil Hayvanlar

İyi sosyalleştirilen bir van kedisi çocukları sever ve bu nedenle evin içinde koşturan çocuklara sahip aileler için ideal bir kedi olabilir. Oynamayı sever. Ancak küçük çocukların kediyi rahatsız etmediklerinden emin olmak için onları gözlemleyin.

Van kedisi kedi dostu köpeklerle de yaşayabilir ancak köpeklerin kedinin başta olduğunu bilmeleri gerekir. Kediler söz konusu olduğunda kendi türünü sever ancak özellikle yavruluk döneminde birlikte büyüdüğü kedilerden de hoşlanır. Yine de hayvanların anlaştıklarından emin olmak için onları başlarda gözlem altında tutun.