Asperger sendromu nedir, belirtileri ve tedavisi

Asperger sendromu, otizm spektrum bozuklukları olarak da bilinen nörolojik bozukluklar grubunun bir parçasıdır. Spektrumun hafif kısmında görülür. Asperger sendromu olan insanlarda üç temel belirti görülür:

• sosyal etkileşimlerde zorlanma
• tekrar eden davranışlarda bulunma
• sabit düşünceli olma
• kural ve rutinlere odaklanma

Otizm spektrum bozukluğunda olan bazı bireyler yüksek işlevli olarak görülürler. Yüksek işlevli otizmin anlamı, bu kişilerin spektrumdaki tipik gelişimin aksine dil ve bilişsel yeteneklerinin gelişiminde gerilik olmamasıdır.

Asperger tanısı alan pek çok birey normal veya normal üstü zekaya sahiptir. Buna ek olarak asperger sahibi insanlar genelde normal sınıflarda ders görebilirler ve iş bulabilirler.

Aspergerin bir tedavisi yok. Erken teşhis ve müdahale ile çocuğun sosyal bağlantılar kurması, potansiyeline erişmesi ve daha üretken bir hayat yaşaması mümkün.

Asperger Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Semptomlar kişiden kişiye değişirler ancak asperger olan çocukların genelde dar ilgi alanlarında takıntılı bir odaklanması vardır.

Örneğin tren saatleri veya dinozorlar gibi şeylere tüketici bir ilgi gösterebilirler. Bu ilgi yaşıtları ve yetişkinler ile tek yönlü bir iletişime konu olabilir.

Asperger sendromuna sahip olan kişi, karşıdaki kişinin konuyu ve sohbeti değiştirme çabasının farkına varmaz. Bu da onların sosyal etkileşimlerde zorluklar yaşamalarına sebep olur.

Asperger sendromuna sahip olan insanlar yüz ifadeleri ve beden dilini okumakta zorlanırlar. Pek çoğu başka insanların duygularını anlamakta zorlanır. Ayrıca başkalarıyla konuşurken göz teması kurmaktan kaçınmaları da yaygındır.

Asperger sendromuna sahip insanlar monoton bir konuşma tarzına sahip olabilir ve çok az yüz ifadesi kullanabilirler. Ayrıca bulundukları yere göre ses tonlarını ayarlamayı da bilemeyebilirler.

Aspergere sahip olan çocukların koşma ve yürüme gibi temel motor yeteneklerde zorlanma yaşayabildikleri de görülür. Bu çocuklarda tırmanma veya bisiklet sürme gibi belli işleri yapmalarını sağlayacak koordinasyon bulunmayabilir.

Asperger Sendromunun Sebebi Nedir?

Beyindeki değişimler Asperger sendromunun belirtilerinden sorumludurlar. Ancak doktorlar bu değişime tam olarak neyin sebep olduğunu keşfetmiş değiller.

Genetik faktörler ve çevresel toksinlere, yani kimyasa ve virüs gibi şeylere maruz kalmanın bozukluğun gelişimine katkıda bulunabileceği düşünülüyor. Erkeklerde ortaya çıkma ihtimali kız çocuklarından daha fazla.

Asperger Tanısı Nasıl Konulur?

Çocuğunuzun asperger olup olmadığını söyleyecek tek bir test yok Pek çok vakada ebeveynler gelişimsel ve davranışsal gecikmeler ve zorluklar aktarıyorlar. Eğer çocuğunuz okulsaysa, öğretmeni gelişim problemlerini fark edebilir. Bu konular doktora rapor edilmeliler.

Doktor çocuğunuzu şu alanlarda değerlendirebilir:

• dil gelişimi
• sosyal etkileşim
• konuşurken yüz ifadeleri
• başkalarıyla etkileşime girme ilgisi
• değişime karşı yaklaşım
• motor koordinasyon ve motor yetenekler

Asperger tanısı için belli testler olmadığı için dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi diğer sağlık problemlerine sahip olabilecek pek çok hasta yanlış tanı alabiliyor. Bu olursa, doğru teşhis için çocuğunuzun tekrar değerlendirilmesi gerekebilir.

Tedavisi Nasıldır?

Asperger sendromu için bir tedavi yok. Ancak bozukluğun belirtilerinin azaltılmasını sağlayabilecek ve çocuğun tam potansiyeline erişimini sağlayabilecek çeşitli terapiler mevcut. Bunlar genelde çocuğun belirtilerine göre belirlenirler.

İlaçlar sık sık asperger sendromu belirtileri için kullanılırlar. Örnekleri şöyle:

• aripiprazola ile huzursuzluk azaltılabilir
• guanfacine, olanzapine ve naltrexone ile hiperaktivite azaltılabilir
• selektif serotonin geri emilim inhibitörleri ile tekrar eden davranışlar azaltılabilir
• risperidone ile gerilim ve uykusuzluk azaltılabilir

İlaçlar aspergerde ortaya çıkabilecek problemli davranışları kontrole yardımcı olabilirler. Ancak iletişim yeteneklerini, duygu kontrolünü ve sosyal etkileşimi iyileştirebilecek başka tedaviler de mevcut. Asperger sendromu olan pek çok çocuk şunları da alıyor:

• sosyal yetenekler eğitimi
• konuşma ve dil terapisi
• mesleki terapi
• fizik terapi
• bilişsel davranış terapisi

Ebeveynler de genelde terapiye girebiliyorlar. Ebeveynlik eğitimi ile asperger sendromuna sahip bir çocuk yetiştirmedeki zorluklar ile başa çıkmanıza yardımcı olunuyor.

Asperger Sendromuna Sahip Bir Çocuk İçin Uzun Vadede Neler Beklenmeli?

Aspergerin bir tedavisi yok. Ancak bozukluğa sahip olan pek çok çocuk büyüyüp sağlıklı ve üretken bir yaşam sürüyor. Bunun için de erken müdahale ve tedavi önemli. Pek çoğu hala sosyal etkileşimlerde problem yaşasa da, bağımsız şekilde yaşamayı başarıyor.