Bronşit nedir, belirtileri nelerdir?
Bronşit akciğerlerin inflamasyona uğramasıdır. Zorluklar yaratabilir ancak hafif olabilir, ayrıca soğuk algınlığı gibi viral hastalıkların ardından veya sigara içenlerin yaşadıkları devamlı öksürükten de kaynaklanabilir. Bronşit dumana, kimyasal tahriş edicilere veya bakterilere maruz kalmaktan da kaynaklanabilir. Öksürük, balgam ve yorgun hissetmek bronşitin temel belirtileri arasında ancak başka hastalıkların belirtilerini de taşıyabilir ve bu nedenle doğru teşhis ve tedavi çok önemli.
Ciğerlerin İçindeki Bronşit
Akciğerlerinizin derinlerine havayı taşıyan bronşçuklar inflamasyona uğradıkları zaman, iç dokuları şişer ve daha kalın hale gelir, bu nedenle hava yolları daralır. Bu irite olmuş hücreler ayrıca fazladan sıvı üretirler ve bu da küçük hava yollarını kaplar ve bazen tıkanmalarına sebep olur. Öksürme nöbetleri bedenin daha kolay nefes alabilmek için bu sıvıları temizlemeye çalışmasından kaynaklanır.
Bronşit Belirtileri
Bronşitin temel belirtileri arasında bir kaç günden bir haftaya kadar devam eden balgamlı öksürük bulunuyor. Ortaya çıkabilecek diğer belirtiler ise şöyle:
- Yorgunluk
- Nefes alırken hırıltılar
- Göğüste darlanma veya ağrı
- Nefes darlığı
Ateş pek olağan değil ve varsa genelde zatürree veya gribe işaret eder.
Akut Bronşit Ne Kadar Sürer?
Akut bronşit genelde soğuk algınlığı ve gripten 3-4 gün sonra gelişir. Kuru öksürükle başlayabilir ancak bir kaç gün sonra öksürük nöbetlerinde balgam çıkmaya başlar. Pek çok insan akut bronşitten iki üç hafta içerisinde kurtuluyor ancak öksürük bazen dört hafta ve daha uzun süre de devam edebilir. Eğer sağlığınız normalse ciğerleriniz ilk enfeksiyondan kurtulmanızla birlikte normale dönecektir.
Kronik Bronşit
Eğer arka arkaya iki yıl boyunca, bir yıl içinde en az üç ay boyunca günlerin büyük kısmında balgamlı öksürüğünüz varsa doktor bu haftalıktan şüphe duyar. Kronik bronşit akciğerlerinizi bakteri enfeksiyonları için bir yetişme alanına çevirebilen ve devamlı tıbbi tedavi gerektirebilen ciddi bir hastalıktır. Kronik akciğer hastalıklarının bir türüdür ve nefes almayı zorlaştırır. Sigara öksürüğü de bronşit veya akciğer hastalıklarının bir işaretidir.
Bronşit mi Başka Bir Şey mi?
Bronşitin belirtileri genelde astım, zatürree, alerjiler, soğuk algınlığı, grip, sinüzit ve hatta reflü hastalığı ve akciğer kanseri ile aynıdır. Doğru teşhis için doktorunuza danışın. Zatürree gibi ciddi hastalıklar doğru tedavi gerektirirler.
Ne Zaman Doktoru Aramalı?
Eğer aşağıdakileri yaşıyorsanız hemen bir sağlık kurumuna ulaşın:
- Nefes darlığı yaşarsanız ve hırıltı varsa
- Kan öksürüyorsanız
- 38 dereceden fazla ateşiniz varsa
- Dört haftadan daha uzun süren öksürüğünüz varsa
Akut Bronşitin Sebepleri
Bu bronşit türü kış aylarında daha yaygın ve 10 vakadan 9 tanesi bir virüsten kaynaklanıyor. Sigara dumanı, kirli hava, ev temizlik malzemelerindeki kimyasallar ve hatta çevredeki toz ve diğer duman türleri de akut bronşite sebep olabilirler.
Kronik Bronşitin Sebepleri
Sigara içmek açık ara kronik bronşitin en yaygın sebebi. Tozlara ve toksik gazlara işyerinde maruz kalmak da daha az yaygın bir sebep olsa da özellikle madencilerde ve tahıl işleyenlerde karşımıza çıkıyor. Hava kirliliği de kronik bronşit olanlar için işleri daha zorlu hale getirebiliyor.
Sigara ve Bronşit
Akut bronşite yakalanan bir sigara içicisi iyileşmekte daha fazla zorlanacaktır. Tek bir sigara çekişi bile hava yollarındaki kirleri, maddeleri ve fazla sıvıyı dışarı atan tüy benzeri küçük yapılarda geçici hasara sebep olur. Sigara içmeye devam etmek hasarın devam etmesine sebep olur ve kronik bronşit ihtimalini arttırır ve bunun sonucunda da akciğer enfeksiyonu ve kalıcı akciğer hasarı ortaya çıkabilir. Yani sigarayı bırakma zamanı gelmiş denilebilir.
Akut Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor akut bronşiti genelde zaman içerisinde gelişen belirtilerinize ve fizik muayenenize göre teşhis eder. Stetoskop kullanarak nefes alırken akciğerlerinizde ortaya çıkan anormal sesleri dinleyecektir.
Kronik Bronşit Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor fizik muayene ve tıbbi geçmişinize bakışın ardından akciğer fonksiyonu testi yapabilir. Bu testte akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığı gözlenir. Göğüs röntgeni de çekilebilir.
Akut Bronşit Tedavisi
Akut bronşit için gerekli olan tek tedavi yöntemi genelde belirtileri hafifletmektir: Bol bol sıvı alın, dinlenin, sigara ve dumanlardan uzak durun. Reçetesiz basit ağrı kesiciler de beden ağrıları konusunda yardımcı olabilirler. Doktor balgam söktürücü yazarak öksürükle daha kolay balgam atmanızı sağlayabilir ve hava yollarını açmak için bronkodilatör verebilir.
Kronik Bronşit Tedavisi
Eğer sigaraya bağlı kronik bronşitiniz varsa, yapabileceğiniz en önemli şey sigarayı bırakmak ve akciğerlerinize daha fazla zarar vermemek. Doktor aksini önermediği sürece zatürree ve yıllık grip aşısı olun. Tedavi seçenekleri arasında bronkodilatör ve steroidler bulunuyor.
Kronik Bronşit ve Akciğer Hastalıkları
Kronik bronşit ve anfizem, kronik akciğer hastalıklarının iki temel formu arasında. Doktor bronkodilatör adı verilen hava yollarını açmaya yardımcı olan ilaçlardan yazabilir. Oksijen terapisi de bazı insanların daha iyi nefes almasına yardımcı olur ve ayrıca akciğer rehabilitasyonu programları yaşam kalitenizi arttırabilirler. Sigarayı bırakmak da akciğerlere daha fazla hasar vermemek için önemli.
Bronşitten Nasıl Kaçınmalı?
Riski azaltmanın en iyi yollarından birisinin sigarayı bırakmak veya başkalarının evinizde sigara içmemelerini sağlamak olması şaşırtıcı değil. Diğer yollar arasında soğuk algınlığından ve burnu, boğazı, akciğerleri rahatsız eden toz ve ev hayvanları gibi şeylerden kaçınmak var. Ayrıca soğuk algınlığı kaparsanız, bol bol dinlenin ve ilaçlarınızı belirtildiği şekilde alın.