Kıl kurdu nedir, belirtileri nelerdir?

Kıl kurdu çok yaygın bir bağırsak parazitidir. Onun enfeksiyonundan kaynaklanan tıbbi rahatsızlığa ise enterobiyazis adı verilir.

ABD’deki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne göre kıl kurdu ABD’de ve pek çok ülkede en yaygın kurt enfeksiyonları arasında bulunuyor.

Kıl kurdu parazittir yani hayatta kalmak ve üremek için insan bedenini kullanır. İnsan kıl kurtları diğer hayvanları etkilemezler.

Yetişkin kurtların boyları 5-10 milimetre civarında olur ve bir zımba boyutundadırlar. Beyaz veya kremsi renktedirler ve küçük iplikçikler gibi görünürler. Bu kurtlar 6 haftaya kadar yaşayabilirler.

Belirtileri

Eğer bireyde sadece küçük miktarda yetişkin kurt bulunuyorsa, belirtiler hafif olabilir veya hiç olmayabilirler. Belirtiler ağır veya orta düzey enfeksiyonda daha kötü durumda olurlar.

Kıl kurdu yumurtalarının sindiriminden sonra 4 hafta içerisinde yetişkin dişiler bağırsaklardan anal bölgeye gelirler ve burada yumurtaları jelimsi bir madde içerisine yerleştirilir.

Bu maddenin özellikle de geceleri insanların kaşınmasına sebep olan şey olduğu düşünülüyor. Olgunlaşma ve üreme aşamalarında kıl kurdu sahibi kişide şu deneyimler oluşabilir:

• uykuda bozulma
• anal bölgede kaşınma özellikle geceleri dişi kurtçuklar yumurta bırakırken çok yoğun hale gelebilir
• hafif bulantı

Ağır enfeksiyon kapmış bireylerde ise şunlar olabilir:

• iştah kaybı
• fazla sinirlilik
• arada bir karın ağrısı
• uyku bozuklukları
• kilo kaybı

Eğer birisinde enfeksiyon görülürse, o kişinin tüm aile bireyleri de belirtileri olmasa bile tedaviden geçmeliler.

Çözümler

Sıkı temizlik önlemleri kıl kurdu enfeksiyonunun giderilmesi ve tekrar enfeksiyon riskinin ciddi anlamda azaltılması için önemlidirler.

Kurdun yaşam ömrü 6 haftadır ve bu nedenle temizlik önlemleri en az bu kadar süre boyunca alınmalılar.

Kıl kurdu olan hanelerdeki herkes aşağıdakilere dikkat etmeli:

• Tüm yatak çarşafları, nevresimler, tüylü oyuncaklar yıkanmalılar. Normal yıkama sıcaklığı kabul edilebilirdir ancak iyi durulanmalı.
• Özellikle yatak odası detaylıca süpürülmeli. Süpürme düzenli olmalı ve 6 hafta boyunca uygulanmalı.
• Mutfak ve banyodaki tozlar alınmalı, kıyafetler düzenli olarak yüksek sıcaklıkta yıkanmalı.
• Üstünde yumurta olabilecek şeyler silkelenmemeliler. Bunlar arasında kıyafetler, pijamalar, yatak çarşafları ve havlular bulunuyor.
• Yatak odasında yemek yememeli. Çarşaflardan dağılmış yumurtaları yutma riski vardır.
• Her aile bireyinin tırnakları kesilmeli.
• Tırnak kemirme ve parmak emme davranışlarından uzak durmalı. Evde küçük çocuklar varsa bu zorlu olabilir.
• Ellerinizi sık sık ve iyice yıkayın, tırnak altlarını temizleyin. Yemeden önce, tuvalete gittikten sonra ve bez değişiminden sonra ellerinizi yıkadığınızdan emin olun.
• Geceleri sıkı iç çamaşırları giyin. Her sabah iç çamaşırınızı değiştirin.
• Pamuk eldivenler gece kaşımaya engel olabilirler.
• Düzenli olarak duş alın veya banyo yapın. Bedeninizi iyice temizleyin ve özellikle anal ve vajinal bölgeye önem gösterin. Duş önerilen yöntem.
• Havluları paylaşmayın.
• Diş fırçaları kapalı bir dolapta durmalılar ve kullanımdan önce iyice durulanmalılar.

Enfeksiyon geçtiği zaman tekrar enfekte olmayı engellemek için el yıkama uygulamalarına ve hijyen uygulamalarına devam edilmeli. İyi bir temizlik, çocuk okuldaki arkadaşlarından enfeksiyon kapsa bile bunun gelişimini engelleyebilir.

Sebepleri

Kıl kurdu enfeksiyonunun sebebi yetersiz hijyen.

Yumurtalar enfekte olmuş kişinin anüsünden ya tekrar kişinin ağzına gelerek onu tekrar enfekte ederler veya başka bir yüzeye geçerler. Eğer kişi bulaşmış olan yüzeye dokunur ve sonra ağzına dokunursa, yumurtaları yutabilir ve enfekte olabilir.

Dişi kıl kurdu yumurtalarını anüs ve vajina çevresine bırakır. Yumurtalar kişinin anüsünden şuralara geçebilirler:

• yatak çarşafları
• halılar
• eller
• havlular
• iç çamaşırı ve kıyafetler

Dişi kıl kurdu yumurta bırakırken kaşındırıcı bir sıvı bırakır ve bu da anüs veya vajinal bölgeyi kaşıma hissi yaratır. Böylece yumurtalar ellerden herhangi bir dokunulan yüzeye geçebilirler:

• banyo gereçleri, örneğin diş fırçası ve fırçalar
• diğer insanların elleri
• mobilyalar
• mutfak ve banyo yüzeyleri
• mutfak gereçleri
• oyuncaklar

Yumurtaları Yutmak

Yumurtalar yüzeylerde 3 haftaya kadar canlı kalabilirler. Eğer dokunulursa ellerinize geçerler. Eğer eller kişinin ağzına dokunursa yumurtaları yutma ve enfeksiyon kapma riski vardır.

Yumurtaları Nefesle Almak

Mikroskopik yumurtalar havaya karışabilir ve nefesle alınarak yutulabilirler. Bu durum özellikle havlu ve çarşaf sirkelerken ortaya çıkabilir. Yumurtalar yutulduktan 1-2 ay sonra bağırsaklarda çatlarlar. Çatladıktan sonra dişi kıl kurdu daha fazla yumurta bırakır.

Çocuklarda Kötü Hijyen

Küçük çocukların enfekte olma riskleri daha yüksek çünkü el yıkama konusunda daha az özenliler. Çocuklarda enfeksiyon daha uzun sürebilir çünkü sürekli taze yumurtalar yutarlar.

Çocuklar genelde birbirleriyle yakın temas halindedirler ve bu da tekrar enfeksiyonu daha olası hale getirir.

Kalabalık

Kıl kurdu kalabalık koşullarda daha yaygındır.

Ev Hayvanı Temizliği

İnsanlardaki kıl kurtları hayvanları etkilemezler. Ancak bazı mikroskobik yumurtalar hayvanın tüylerine yapışabilirler ve sonrasında onlarla oynayan insanlara geçebilirler. Fakat sorunun hayvanda olmadığını, insan temizliğinin belirleyici olduğunu unutmayın.

Teşhis

Aşağıdaki yöntemler ile kıl kurdu teşhis edilebilir:

Bant Testi

Bu testte selofan bant kullanılır. Doktor şeffaf plastik bir bandı anüs çevresindeki bölgeye yapıştırır ve sonra banda mikroskopta bakar. Kurt yumurtaları gece bırakma eğiliminde olduğu için en iyi numune muhtemelen sabah elde olur. Kişiler bandı tuvalet ve banyodan önce kendileri de kullanabilirler. Numune daha sonra doktora götürülmeli.

Nemli Bez

Doktor veya hemşire anal bölgeye nemli bir bez sürebilir.

Kurdu Görmek

Kurtlar bazen anal bölgede, iç çamaşırında veya tuvalette görünürler. Dışkıda küçük beyaz iplikçikler gibi görünürler. Boyut ve beyaz renkten dolayı görmesi zorlu da olabilirler. Erkek kurtlar nadiren görülürler çünkü bağırsak içinde kalma eğilimleri vardır. Bu nedenle dişileri görmek için geceleri aramak en iyisidir. Eğer çocuklarda kontrol gerekiyorsa, uyuduktan sonra 2-3 saatte bir kontrol etmek gerekir.

Doktora Ne Zaman Gitmeli?

Eğer hamileyseniz, emziriyrosanız veya 6 aylıktan küçük bir bebeğiniz varsa ve kıl kurdundan şüphe ediyorsanız, hemen doktora gitmelisiniz.

Tedavi

Kıl kurdu enfeksiyonu kolayca tedavi edilebilir. Fakat tedavinin tekrar enfeksiyonu önlemeye de odaklandığını unutmayın. Ailenin tüm bireyleri tedavi edilmeli. Tedavide 6 haftalık sıkı bir temizlik yöntemi olabilir veya 2 haftalık sıkı temizlik ve ilaçlar verilebilir.

Bazı ilaçlar eczanelerden reçetesiz olarak alınabiliyorlar. Üreticinin talimatlarını takip etmek önemli. Hamile olanlar, emzirenler ve 6 aylıktan küçük bebekleri olanlar doktorla konuşmalılar.

Kıl Kurdu İlaçları

Eğer ilaç kullanılacaksa, evdeki herkese verilmeli. Aile bireyleri arasında geçiş riski vardır ve evdeki birisinde belirtiler olmasa bile enfeksiyon tanısı varsa bulaştırma riski yüksektir. Kullanımı önerilen ilaçlar şöyle:

• Mebendazol: Bu ilaç kurtların glukozu emme yeteneğini engeller ve onları bir kaç gün içinde öldürür. Sıvı veya çiğnenir formda alınabilir. 100 miligram doz alınır ve 2 hafta içinde genelde tekrar edilir.
• Pirantel pamoat: Bu ilaç reçetesiz olarak satılıyor. Kurtları felç eder. 2 hafta içinde bir doz daha alınır.
• Albendazol: Mebendazol gibi glukoz emilimini azaltır. 400 miligramlık tek doz 2 hafta sonra tekrar edilir.

Tedavi başlangıcından sonra temizlik önlemlerine 2 hafta boyunca devam edilir.

Hamilelik ve Emzirme

Temizlik yöntemleri genelde hamile ve emziren kadınlar için ilaçlar yerine öneriliyorlar. Mebendazol ve albendazol hamileliğin ilk 13 haftası boyunca alınmamalı.

Hamileliğin 2. ve 3. trimesteri ile emzirme döneminde gerekli ise ilaç kullanılabilir ancak kararı doktor vermeli.

Pirantel pamoat doktor onayı olmadan hamilelik sürecinde kullanılmamalı.

Bebekler ve Çocuklar

2 yaştan küçük çocuklar için doktorla konuşmak gerek. Temizlik yöntemi genelde önerilen yöntemdir. Eğer başka bir tedavi gerekli ise çocuğun yaşına uygun ilaçları önerebilirler.

Komplikasyonlar

Rahatsızlık verici olsa da kıl kurdu enfeksiyonunun komplikasyonları nadirdir. Ancak ortaya çıkarlarsa şunlar olabilir:

• İdrar yolu enfeksiyonu: Yoğun kıl kurdu enfeksiyonuna sahip kadınlarda daha yaygındır. Kıl kurdu mesaneye de geçebilir ve burada sistite sebep olur.
• Periton kavitesi enfeksiyonu: Kadınlarda kurtçuklar anal bölgeden vajina ve rahme, fallop tüplerine ve pelvik organlara bulaşabilirler ve vajinit ile endometrite sebep olabilirler.
• Kilo kaybı: Eğer enfeksiyon ağırsa, parazitler temel besinleri emerek kilo vermeye sebep olurlar.
• Cilt enfeksiyonu: Kaşınma nedeniyle cilt çatlar ve enfeksiyon riski artar.
• Apandisit: Nadiren de olsa kıl kurtları apandise bulaşabilirler.

Ağır enfeksiyon ve komplikasyonlar için ilaç gerekli olabilir. Temizlik önlemleri genellikle önlemeye yardımcı olurlar. Hayati tehlike oluşturan çok ciddi komplikasyonlar yoktur. Belirtiler ortaya çıktıktan sonra tedavi başladığı sürece kıl kurtları kolayca müdahale edilebilir parazitlerdir.