Kurşun geçirmez diyet kilo vermeye yarıyor mu?
Kurşun geçirmez kahveyi daha önce duymuş olabilirsiniz ve şimdi de kurşun geçirmez diyet popüler hale gelmeye başladı.
Kurşun geçirmez diyetin inanılmaz bir enerji ve odaklanma verdiği, ancak günde yarım kiloya kadar kilo vermeye yardımcı olduğu iddia ediliyor.
Yağ değeri yüksek, protein düzeyi orta ve karbonhidrat düzeyi düşük gıdaları öne çıkaran bu diyet, aralıklı oruç uygulamasına da sahip.
Bulletproof 360, Inc adlı bir şirket tarafından tanıtılıp pazarlanıyor.
Bazı insanlar bu diyetin kilo vermelerine ve daha sağlıklı olmalarına yardımcı olduğunu belirtiyorlar ancak diğerleri ise sonuçlar ve faydaları konusunda daha şüpheciler.
Kurşun Geçirmez Diyet Nedir?
Kurşun geçirmez diyet, Dave Asprey adlı biyohacking gurusu tarafından 2014 yılında yaratıldı.
Biyohacking, yaşam tarzını değiştirerek beden fonksiyonlarının daha iyi ve verimli olmasını sağlama uygulamasına deniliyor.
Başarılı bir yönetici ve girişimci olmasına karşın Asprey 20’lerinin ortalarında 136 kiloya erişmiş ve kendi sağlığını kaybettiğini fark etmiş.
The Bulletproof Diet adlı kitabında, 15 yıl süren kilo verme ve sağlığını geri kazanma yolculuğundan bahsediyor ve bunu yaparken geleneksel diyetlere bağlı kalmamış. Kitabında aynı sonuçlara ulaşmak için onun uygulamasını takip edebileceğinizden bahsediyor.
Asprey kurşun geçirmez diyetin aç kalmadığınız, hızlı kilo verdiğiniz ve performansınızın arttığı anti-inflamatuvar bir program olduğunu belirtiyor.
Nasıl Çalışır?
Kurşun geçirmez diyet ketojenik diyetin değiştiriilmiş bir versiyonu.
Haftada 5-6 gün keto gıdaların yenilmesini gerektiriyor ancak sonrasında 1-2 gün boyunca karbonhidratlı gıdalar tüketiyorsunuz.
Keto günlerinde kalorilerinizin %75’ini yağlardan, %20’sini proteinlerden ve %5’ini karbonhidratlardan alıyorsunuz.
Bu da sizi ketosis adlı duruma sokuyor ve bu süreçte bedeniniz enerji için karbonhidratlar yerine yağları yakıyor.
Karbonhidrat günlerinde ise tatlı patates, kabak ve pirinç yiyerek günlük karbonhidrat alımınızı 50 gramdan 300 grama çıkarmanız hedefleniyor.
Asprey’e göre karbonhidrat günlerinin hedefi uzun süreli keto diyetin negatif yan etkilerini önlemek çünkü bunlar arasında kabızlık ve böbrek taşları var.
Diyetin çıkış noktası kurşun geçirmez kahve. Bu kahvede kahveyi organik tuzsuz tereyağı ve orta zincirli trigliserit yağları ile karıştırıyorsunuz.
Asprey güne bu içecekle başlamanın açlığı bastırdığını ve enerji ile zihinsel açıklığı arttırdığını iddia ediyor.
Kurşun geçirmez diyet aynı zamanda aralıklı oruca sahip ve belirtilen sürelerde gıdalardan uzak durmak gerekiyor.
Asprey aralıklı orucun kurşun geçirmez diyetle iyi gittiğini güçlü bedene devamlı enerji sağladığını ve açlık krizleri yaratmadığını belirtiyor.
Ancak Asprey’in aralıklı oruç uygulamasının tanımı açık değil çünkü hala her sabah kurşun geçirmez kahve tüketmeniz gerektiğini belirtiyor.
Kilo Vermeye Yardımcı Olabilir mi?
Kurşun geçirmez diyetin kilo verme üzerindeki etkilerini inceleyen bir çalışma yok.
Bununla birlikte araştırmalar kilo verme konusunda tek bir diyetin mevcut olmadığını da gösteriyorlar.
Düşük karbonhidratlı ve bol yağlı keto diyeti gibi diyetlerin diğer diyetlerden daha hızlı kilo vermeyi sağladıkları görülüyor ancak bu kilo kaybı zaman içerisinde ortadan kalkıyor gibi görünüyor.
Kilo vermenin en büyük işaretlerinden bir tanesi, düşük kalorili bir beslenmeyi uzun bir süre devam ettirebilmek.
Bu nedenle kurşun geçirmez diyetin kilonuz üzerindeki etkisi, tükettiğiniz kaloriler ve onu sürdürebilme kapasitenize bağlı olacaktır.
Bol yağlı olduğu için keto diyetler doyurucu olarak kabul ediliyorlar ve bu da daha az yiyerek daha fazla kilo vermenizi sağlıyor.
Bununla birlikte kurşun geçirmez diyette kalori sınırı yok, yani sadece bu diyetin gıdalarını kullanarak sağlıklı bir ağırlığa erişebilirsiniz.
Fakat kilo vermek o kadar basit değil. Kilonuz genetik, fizyoloji ve davranışlar gibi pek çok karmaşık faktör tarafından etkilenir.
Bu nedenle diyetiniz ne kadar kurşun geçirmez olursa olsun, her zaman sadece gıda alımına güvenemezsiniz ve kalori alımını azaltmak için bilinçli bir çaba göstermeniz gerekir.
İşe yaraması için diyeti uzun vadeli olarak takip etmelisiniz ve bu da bazı insanlar için zor olabilir.
Temel Rehber
Pek çok diyette olduğu gibi kurşun geçirmez diyette de sonuç isteyenler için takip edilmesi gereken sıkı kurallar var.
Bazı gıdaları tüketmenizi isterken, bazılarını yasaklıyor ve belli pişirme yöntemlerini önerirken, genelde kendi markalı ürünlerini ön plana çıkarıyor.
Ne Yemeli, Ne Yememeli
Diyet planında Asprey, gıdaları toksikten kurşun geçirmeze kadar bir skalaya yerleştiriyor. Beslenmenizdeki toksik gıdaları kurşun geçirmezler ile değiştirmeniz gerekiyor.
Toksik olarak sınıflandırılmış gıdalar şöyle:
- İçecekler: pastörize süt, soya sütü, paketli meyve suyu, kola ve sporcu içecekleri
- Sebzeler: Çiğ kara lahana ve ıspanak, pancar, mantar, konserve sebzeler
- Yağlar: Tavuk yağı, sebze yağları, margarin ve domuz yağı
- Kuruyemiş ve baklagiller: nohut, hububat ve bezelye
- Süt ürünleri: yağsız veya az yağlı süt, organik olmayan süt ve yoğurt, peynir ve dondurma
- Protein: sanayi üretimi et ve cıva düzeyi yüksek balıklar
- Nişasta: yulaf, kara buğday, kinoa, buğday, mısır ve patates nişastası
- Meyve: kavun, kuru üzüm, reçel, marmelat ve konserve meyveler
- Baharat ve aromalar: ticari soslar, bulyon ve kemik suları
- Tatlandırıcılar: şeker, agave, fruktoz, aspartam gibi yapay tatlandırıcılar
Kurşun geçirmez olarak kabul edilen gıdalar ise şöyle:
- İçecekler: kurşun geçirmez kahve, yeşil çay ve hindistan cevizi suyu
- Sebzeler: karnabahar, kuşkonmaz, marul, yeşil kabak ve pişmiş brokoli, ıspanak ve brüksel lahanası
- Yağlar: kurşun geçirmez MCT yağı, pastörize yumurta sarısı, organik tereyağı, balık yağı ve palm yağı
- Kuruyemişler: hindistan cevizi, zeytin, badem ve kaju
- Süt ürünleri: organik ghee, organik tereyağı ve kolostrum
- Protein: kurşun geçirmez kolajen proteini, organik kırmızı et, pastörize yumurta ve somon
- Nişasta: tatlı patates, yer elması, havuç, beyaz pirinç, gölevez ve manyok
- Baharatlar ve aromalar: kurşun geçirmez çikolata tozu, kurşun geçirmez vanilya, deniz tuzu, kişniş, zerdeçal, biberiye ve kekik
- Tatlandırıcılar: Xylitol, eritritol, sorbitol, mannitol ve stevia
Pişirme Yöntemleri
Asprey gıdaları doğru şekilde pişirmeden onların besin değerlerinden faydalanamayacağımızı belirtiyor. En kötü pişirme yöntemlerine kriptonit diyor, en iyilere ise kurşun geçirmez diyor.
Kriptonit pişirme yöntemleri şöyle:
- Kızartma ve mikrodalga
- Kavurma
- Mangal ve ızgara
Kurşun geçirmez yöntemler ise şöyle:
- Çiğ veya pişmemiş, biraz ısıtılmış
- Fırında 160 derece altında pişme
- Düdüklü tencerede pişirme
Kurşun Geçirmez Kahve ve Takviyeler
Kurşun geçirmez kahve bu diyetin temel taşı. Bu içecekte kurşun geçirmez (bulletproof) marka kahve çekirdekleri, MCT yağı ve organik tereyağı veya ghee bulunuyor.
Diyette kahvaltı yapmak yerine kurşun geçirmez kahve içilmesi öneriliyor ve böylece açlık bastırılıyor, enerji ve zihinsel berraklık artıyor.
Asprey, kurşun geçirmez kahve yapmanız için gerekli olan bileşenlerin yanında çeşitli diğer ürünleri de satıyor ve bunlar arasında kolajen proteinlerden MCT takviyeli suya kadar pek çok şey var.
Bir Haftalık Örnek Menü
Pazartesi
- Kahvaltı: Kurşun geçirmez kahve ve kurşun geçirmez oktan ile organik ghee
- Öğle yemeği: Avokadolu yumurta ve salata
- Akşam yemeği: Kremamsı karnabahar ile burger
Salı
- Kahvaltı: Kurşun geçirmez kahve ve kurşun geçirmez oktan ile organik ghee
- Öğle yemeği: Marula sarılı avokadolu ton balığı dürümü
- Akşam yemeği: Bitki tereyağı ve ıspanaklı kasap bifteği
Çarşamba
- Kahvaltı: Kurşun geçirmez kahve ve kurşun geçirmez oktan ile organik ghee
- Öğle yemeği: Kremalı brokoli çorbası ve haşlanmış yumurta
- Akşam yemeği: Salatalık ve brüksel lahanalı somon
Perşembe
- Kahvaltı: Kurşun geçirmez kahve ve kurşun geçirmez oktan ile organik ghee
- Öğle yemeği: Koyun etli chili
- Akşam yemeği: Kuşkonmazlı et
Cuma
- Kahvaltı: Kurşun geçirmez kahve ve kurşun geçirmez oktan ile organik ghee
- Öğle yemeği: Fırında biberiyeli tavuk butu ve brokoli çorbası
- Akşam yemeği: Limonlu karides
Cumartesi
- Kahvaltı: Kurşun geçirmez kahve ve kurşun geçirmez oktan ile organik ghee
- Öğle yemeği: Fırında tatlı patates ve badem ezmesi
- Akşam yemeği: Zencefil kaju ezmeli çorba ve havuç cipsi
- Atıştırmalık: Karışık orman meyveleri
Pazar
- Kahvaltı: Kurşun geçirmez kahve ve kurşun geçirmez oktan ile organik ghee
- Öğle yemeği: Kabak makarnalı hamsi
- Akşam yemeği: Hamburger çorbası
Potansiyel Dezavantajları
Kurşun geçirmez diyetin pek çok dezavantajının olduğunu akılda tutmak gerekiyor.
Bilimsel Değil
Kurşun geçirmez diyetin tamamen bilimsel kanıtlara dayalı olduğu iddia ediliyor ancak üzerine şekillendiği bulgular düşük kaliteli ve çoğu insana uygulanabilir değil.
Örneğin Asprey, gevrek tahılların beslenme eksikliğine sebep olduğunu ve esmer pirinçteki liflerin protein sindirimine engel olduğunu iddia ediyor.
Ancak gevrek tahıllar genelde pek çok önemli besin takviyesine sahipler ve tüketimleri önemli besinlerde eksikliğe değil, fazlaya sebep oluyor.
Ayrıca bitkisel gıdalardan gelen liflerin bazı besinlerin sindirimlerini azaltabildiği bilinse de, bu etki oldukça küçük ve dengeli bir beslenme olduğu sürece endişe sebebi değil.
Asprey aynı zamanda beslenme ve insan fizyolojisine aşırı basit bir yaklaşım sergiliyor ve insanların düzenli olarak meyve tüketmemeleri gerektiğini belirtiyor. Çünkü içinde şeker var ve süt ürünleri ise ghee hariç inflamasyon ve hastalıklara sebep oluyor.
Esasında meyve tüketiminin kilo verme ile bağlantısı var ve süt ürünlerinin ise anti-inflamatuvar etkilerinin olduğu biliniyor.
Pahalı Olabilir
Kurşun geçirmez diyet pahalı hale gelebilir.
Asprey organik ürünler öneriyor ve bunların daha besleyici olduklarını, daha az böcek ilacı kalıntısı barındırdıklarını belirtiyor.
Ancak bu gıdalar normal hallerinden çok daha pahalı oldukları için herkes erişemeyebilir.
Organik olarak yetişen ürünlerin ilaç kalıntıları daha az olsa ve belli mineral ve antioksidanlar bakımından daha zengin olsalar da, aradaki fark muhtemelen sağlığa etki edecek kadar yüksek değil.
Bu diyette aynı zamanda daha kolay alınabilen konserve sebzeler yerine donmuş veya taze sebzeler öneriliyor ve bunun sağlığa gerçek bir faydası yok gibi.
Özel Ürünler Gerektiriyor
Bulletproof markası adı altında satılan ürünler bu diyeti daha pahalı hale getiriyorlar.
Asprey’in gıda listesindeki pek çok besin kendi Bulletproof markasına sahip.
Bir kişi veya şirketin kendi pahalı ürünlerini almanızın kilo vermenize yardımcı olacağını söylemesi biraz şüpheli.
Yeme Bozukluğuna Sebep Olabilir
Asprey’in gıdaları devamlı toksik ve kurşun geçirmez olarak sınıflandırması bazı insanların gıdalar ile sağlıksız ilişkiler kurmalarına sebep olabilir.
Bunun sonucunda sağlıklı olduğu iddia edilen gıdaları yeme konusunda sağlıksız bir takıntı ortaya çıkabilir ve buna ortoreksiya nervoza adı verilir.
Bir çalışmada, sıkı ve ya hep ya hiç felsefesindeki bir diyetin aşırı yeme ve kilo alımı ile sonuçlandığı görülüyor.
Bir diğer çalışmada ise sıkı bir diyet yapmanın yeme bozukluğu ve anksiyete belirtileri ile bağlantılı olduğu belirtiliyor.
Sonuç Olarak
Kurşun geçirmez diyet döngüsel ketojenik diyet ve aralıklı orucu birleştiriyor.
Enerji ve odaklanmayı arttırırken günde yarım kilo kadar kilo vermenize yardımcı olacağı belirtiliyor. Ancak bu konuda kanıtlar eksik.
İştah kontrolü için faydalı olabilir ancak bazıları onu takip etmeyi zor bulabilir.
Bu diyetin yanlış sağlık iddialarıında bulunduğu ve kendi markalı ürünlerini aldırmaya çalıştığını unutmayın. Genel olarak kanıtlanmış ve daha uygun fiyatlı olan beslenme önerilerini takip etmek gıdalarla daha sağlıklı bir ilişki kurmanıza yardımcı olacaktır.