İşkembe nedir, faydaları nelerdir?

Organ etleri, antik zamanlardan beri tüketilen ve konsantre besin kaynağı olan etlerdir.

Son zamanlarda paleo diyeti gibi modern zaman öncesi yeme düzenlerinin popüler hale gelmesinden dolayı organ etlerine olan talep de arttı.

İşkembe, çiftlik hayvanlarının tüketilebilir mide dokularından oluşan bir organ eti veya diğer adıyla sakatat.

İşkembe Nedir?

İnek, dana, koyun gibi geviş getiren hayvanların mideleri, besinleri doğru sindirebilmeleri için çoklu bir yapıdan oluşur.

İşkembe bu hayvanların midelerindeki tüketilebilir kas duvarlarını ifade eder.

Hayvan kesiminin tüketilebilir bir yan parçası olarak görülen işkembe, insan tüketimi için satıldığı gibi hayvan yemlerine de katılıyor.

Dana işkembe en yaygın tüketilen türleri arasında.

İşkembe tüketilmeden önce doğru şekilde hazırlanması gereken sert bir et. Genelde kaynatma gibi nemli ısıtma yöntemleri ile pişiriliyor.

Çeşitli bitkiler, baharatlar, etler ile doldurularak da pişirilebiliyor.

Dana işkembenin dört farklı tipi bulunuyor ve bunlar hangi mide bölümünden alındıklarına göre değişiyorlar.

• İşkembe: Bu tip dananın ilk midesinden yapılıyor. En az istenen tipi olarak kabul ediliyor.
• Börkenek: Bu ikinci mide bölümünden elde ediliyor ve bir bal peteğini andırıyor. İşkembeden daha hassas ve aroması daha lezzetli.
• Kırkbayır: Üçüncü mide bölümünden elde ediliyor ve işkembe ile börkeneğin bir karışımı gibi tarif ediliyor.
• Şırden: Bu ise dördüncü mide bölümünden elde ediliyor ve tadı güçlü-orta düzeyde değişkenlik gösteriyor.

Dünya çapında farklı hayvanların mideleri tüketilseler de, kalp, karaciğer ve böbrek kadar yaygın değil.

Ev hayvanlarının yemlerinde de yaygın olarak kullanılan bir yan ürün.

Özetle: İşkembe dana, koyun gibi hayvanların mide dokusunun genel adı. Sert bir dokusu ve hafif bir aroması var.

Önemli Gıdalar ile Dolu

Organ etleri genelde besleyici oluyorlar ve işkembe de buna dahil.

Kalorisi düşük ancak vücudun gelişim için ihtiyaç duyduğu önemli besinlere sahip.

140 gramlık pişmiş dana işkembesi şunları sağlar:

• Kalori: 131
• Yağ: 5 gram
• Protein: 17 gram
• B12 vitamini: Günlük ihtiyacın %15’i
• Selenyum: Günlük ihtiyacın %25’i
• Kalsiyum: Günlük ihtiyacın %10’u
• Çinko: Günlük ihtiyacın %15’i
• Fosfor: Günlük ihtiyacın %10’u
• Demir: Günlük ihtiyacın %5’i
• Magnezyum: Günlük ihtiyacın %5’i

İşkembe aynı zamanda iyi bir manganez ve niasin kaynağı.

Emilimi yüksek proteinler bakımından mükemmel bir kaynak olduğu gibi pek çok insanın beslenmesinde eksik olan B12 vitamini, selenyum ve çinko bakımından da zengin.

Özetle: İşkembenin kalorisi düşük ancak protein içeriği, B12 vitamini, çinko ve selenyum içeriği yüksek.

Potansiyel Faydaları

İşkembenin hem sağlığınız hem de cüzdanınız için çeşitli faydaları mevcut.

Yüksek Kaliteli Proteinler Bakımından Zengin

Bedeniniz hücresel iletişim, sıvı dengesi, bağışıklık sistemi işlevleri ve doku tamiri gibi hayati işlemler için proteinlere ihtiyaç duyar.

İşkembe tam bir protein kaynağıdır, yani vücudun işlev göstermek için ihtiyaç duyduğu dokuz temel amino asite sahiptir.

Beslenmenize protein zengini gıdalar eklemek fazla yağlardan kurtulmak ve sağlıklı bir kiloya sahip olmak için mükemmel bir yoldur.

Protein tüm gıdalar içerisinde en doyurucu olanı. Yemeklerinize işkembe gibi bir protein kaynağı eklemek açlığı azaltabilir ve aşırı tüketim riskini azaltır.

Daha Kolay Alınabilir

İşkembe kırmızı et ve diğer et ürünleri kadar tercih edilmediğinden ekonomik olmak isteyenler için alınabilir bir protein seçeneğidir.

Ayrıca onu tüketmek hayvanların tüm parçalarının tüketilmesini sağlar ve böylece gıda artıklarını azaltır.

Geleneksel yöntemlerde hayvanın bütün kısımları değerlendirilirken, modern yaşamda pek de istenmeyen kısımları çöpe atılıyor.

Organ etlerini tercih ederek veya diğer yan ürünleri seçerek hayvanları tüketmenin daha az atık üreten bir yolunu kullanabilirsiniz.

Mükemmel Bir Vitamin ve Mineral Kaynağı

İşkembede etkileyici miktarda selenyum, çinko ve B12 vitamini gibi besinler bulunur.

140 gramlık bir dana işkembe porsiyonunda günlük selenyum ihtiyacınızın %25’i, B12 ve çinkonun ise %15’i bulunur.

B12 vitamini alyuvar üretimi, sinir iletimi ve enerji üretimi için temelken, çinko ise hücre bölünmesi, bağışıklık sistemi işlevleri ve karbonhidrat metabolizması için temeldir.

Selenyum vücutta güçlü bir antioksidan olarak işlev görür. Ayrıca DNA üretiminde, tiroid sağlığında ve metabolizmada da görev alır.

Ayrıca işkembe kalsiyum, fosfor, magnezyum ve demir bakımından da zengindir.

Özetle: İşkembe proteinler ve vitamin ile mineraller bakımından zengin. Bunun yanında daha kolay satın alınabiliyor.

Muhtemel Dezavantajlar

İşkembe görece yüksek kolesterole sahip ve 140 gramında 220 mg kolesterol bulunuyor, bu da günlük ihtiyaç duyulan 300 mg’nin %75’i.

Çoğu insan için beslenmeden gelen kolesterolün genel kolesterol düzeyleri üzerindeki etkisi sınırlı.

Ancak bazı insanlar kolesterole yüksek tepki veriyorlar ve yüksek kolesterollü gıdalardan etkileniyorlar.

Bu insanlar için işkembe gibi kolesterolü yüksek gıdalardan uzak durmak daha iyi.

Kolesterol bakımından zengin olmasının yanında işkembenin kokusu, tadı ve dokusu bazı insanları ondan uzak tutuyor.

İşkembe genelde satılmadan önce bir ön pişirmeden geçen sert dokulu bir et.

Ancak yine de hazır olmadan önce 2-3 saat gibi uzun bir süre pişirilmesi gerekiyor.

Dokusunu yumuşatmak için düdüklü tencere gibi haşlama teknikleri öneriliyor.

Ek olarak, baharat ve bitkiler ile biraz aroma vermek işkembenin aromasını iyileştirebiliyor.

Pişirme ve baharatlar bu sakatatı daha lezzetli yapabilse de, özellikle çiğnemeyi ve dokulu gıdaları sevmeyen insanları rahatsız edebilir.

Pişmemiş işkembenin ciddi bir kokusu vardır ve bu da bazı insanların hoşuna gitmez.

Özetle: İşkembenin kokusu, tadı ve dokusu bazı insanları rahatsız edebilir, özellikle de doğru hazırlanmadıysa. Ayrıca kolesterol düzeyi yüksektir ve bu nedenle yüksek kolesterollü gıdalara hassasiyeti olanlar için en iyi tercih olmaz.

Beslenmeye Nasıl Eklemeli?

İşkembe çoğu yemeğe ve atıştırmalığa eklenebilir.

Marketlerde satılanlar genelde ön pişirmeden geçmiş oluyorlar ve klor ile renkleri açılıyor.

Pişirmeden önce bu atıklardan kurtarmak için güzelce yıkamak ve durulamak gerekir.

İşlenmemiş işkembenin aroması daha güçlü olur ve pişirmeden önce daha dikkatli temizlenmeli.

İşkembeyi beslenmenize eklemenin bazı yolları şöyle:

• Pişmiş işkembeyi yumurta ve diğer sote sebzelerle karıştırmak.
• Yüksek proteinli bir salata malzemesi olarak kullanmak.
• Soğan, tereyağı ve taze bitkiler ile kıtır ekmek üzerinde sunmak.
• Çorbasını yapmak.
• Domates sosu ekleyerek makarna ile servis etmek.
• Ev yapımı soslarda kullanmak.

Ayrıca bazı asya ülkelerinde olduğu gibi kızartılabilir.

Kızarmış gıdaları sevsek de onları dikkatli tüketmek gerekiyor.

Özetle: İşkembe yumurtaya, salatalara, çorbalara, yahnilere ve makarna malzemelerine eklenebilir. Pişirmeden önce doğru şekilde temizlemek gerekir.

Sonuç Olarak

Diğer organ etleri gibi işkembe de B12 vitamini, selenyum ve çinko gibi besinler bakımından zengin.

Ayrıca yüksek kaliteli bir protein ve gıdaların boşa gitmesine engel oluyor.

Kolesterolü yüksek ve kendine has bir dokusu olduğu için lezzeti herkesin hoşuna gitmeyebilir.