Yara iyileşmesine yardımcı olmak için doğal yöntemler

Kesik ve sıyrıklar çoğumuzun yaşadığı yaygın yaralar arasındalar ancak bu yaraların daha iyi ve hızlı iyileşmeleri için varolan doğal yöntemleri biliyor musunuz? Çoğu küçük yara zararsızdır ve bir kaç gün içerisinde geçer ancak bazen enfeksiyon kaparlar ve bu nedenle doğru yara bakımı ile iyileşmeyi hızlandırmak önemli.

Bir yara, cildin yüzeyindeki hasar veya yarık olarak tanımlanabilir. Travma veya cilt parçalanması yaraların temel sebepleri arasında ve açık veya kapalı olabilrişler. Yaralar yeni oldukları zaman akut yara olarak görülürler. Eğer üç dört haftadan uzun sürerlerse kronik olarak değerlendirilirler.

Eğer yüz veya vücuttaki yaraları nasıl daha hızlı iyileştirebileceğinizi merak ediyorsanız doğru yere geldiniz. Yaralar nasıl daha hızlı iyileşirler? Doğru ilk yara bakımı ve yaraya devamlı ilgi gösterme, biraz yüksek etkili doğal reçete ile iyileşme zamanı kısalır ve enfeksiyon-yara izi gibi istenmeyen yan etkilerden de kaçılabilir.

Farklı Yara Tipleri

Yaraların en basit sınıflandırması akut veya kronik ile açık veya kapalı olarak yapılır. Ancak bu sınıflandırmalar altında pek çok alt kategori de mevcut.

Bazı yaygın yara türleri şöyle:

• Kesikler
• Yanıklar
• Sıyrıklar
• Batma yaraları
• Basınç zedelenmeleri

Kağıt kesiği gibi ufak kesikler bir kaç günde iyileşirler. Peki derin bir yaranın iyileşmesi ne kadar sürer? Hayli değişim gösterebilir. Örneğin ameliyatlardan kaynaklı büyük ve derin yaralar 6-8 hafta kadar vakit alabilirler. Yaranın iyileşme zamanı pek çok faktöre bağlı olarak değişir. Günler ve haftalardan başlayarak aylar ve yıllar sürebilir.

Aşağıdaki faktörler yaraların iyileşmesini önleyebilir veya yavaşlatabilirler:

• Enfeksiyon
• Diyabet
• Kötü kan akışı
• Obezite, ameliyattan sonra enfeksiyon riskini arttırır
• Yaş, yaşlılarda genelde iyileşme gençlerden daha yavaştır
• Alkol tüketimi, iyileşmeyi yavaşlatabilir ve enfeksiyon riskini arttırır
• Sigara, iyileşmeyi geciktirir ve enfeksiyon ile yaranın açılması gibi komplikasyonların riskini arttırır
• Stres, uykusuzluğa, sağlıksız beslenmeye ve sigaraya-alkol içimine sebep olarak iyileşmeyi yavaşlatabilir
• Kortikosteroidler, NSAID tipi ilaçlar ve bazı kemoterapi ilaçları

Vazelin yaralara iyi gelir mi? Vazelin sadece bir petrol ürünüdür ve yaralar ile çiziklerin iyileşmesi için kanıtlanmış bir yöntem sunmaz. Ayrıca cilt için büyük bir tıkayıcıdır. Nem sağlayabilir ancak onun yerine kullanabileceğiniz hindistan cevizi yağı gibi pek çok doğal nemlendirici mevcut.

Yaranın İyileşme Süreci

Yaranın iyileşme sürecine dair resimlere bakacak olursanız, yaranın oluşma vaktinden tamamen iyileşmesine kadar bir süreç olduğunu görürsünüz.

Yara iyileşmesinde dört temel aşama bulunur. Peki bunlar nelerdir?

Aşama 1: Homeostaz aşaması (kanama durur). Kandaki proteinler bir yapıştırıcı gibi davranırlar ve trombositler bir araya gelerek kan damarındaki açılmaya yapışırlar ve böylece bir pıhtı oluşturur, yara bölgesinin kanamasına engel olurlar.
Aşama 2: Defansif-İnflamatuvar aşama. Kandaki trombositler inflamasyona sebep olan özel kimyasallar salgılarlar ve bu da yara bölgesinde şişkinlik ile kızarmaya sebep olur. Kronik inflamasyon bir sorundur ancak bu durumda geçici ve yardımcı inflamasyonun bedene nasıl yardımcı olduğuna dair mükemmel bir örnektir. Bu aşamada enfeksiyon ile savaşan akyuvarlar da yara bölgesine gelerek bakterilerden kurtulurlar ve yara bölgesinin iyileşmesine yardımcı olacak büyüme faktörlerini salgılarlar.

Bu aşama genelde 4-6 gün sürer.

Aşama 3: Cildin yeniden yapımı. Bu aşamada vücut yeni cilt hücreleri üretmeye başlar ve yara bölgesini iyileşmesi için gerekli olan oksijen ve besinler ile besler. Kimyasal mesajcılar cilt hücrelerini kolajen yani hasarlı bölgenin iyileşmesi için gerekli olan temel proteini üretmeleri için uyarırlar. Bu aşamada kırmızı bir yara izi oluşabilir ancak zamanla veya doğal yara izi reçeteleri ile ortadan kalkabilir. 3. aşama 4-24 gün sürer.

Aşama 4: Olgunlaşma aşaması. İyileşmenin bu son aşamasında yeni cilt hücreleri güçlü hale gelirler. Yeni bir cilt dokuzu bölgeye yerleşir ve bu nedenle yara bölgesinde biraz kabarma ve gerilim gözleyebilirsiniz. Son aşama 21 gün ila 2 yıl arasında sürebilir.

7 Doğal Yara Bakımı Tekniği

Yaralarımı nasıl daha hızlı iyileştirebilirim? Kendinize bu soruyu soruyor olabilirsiniz. Küçük yaralar için yarayı akan su altında temizlemek ve biraz sabunlamak, ardından kurutup steril bir bandaj ile kapatmak işe yarar. Daha ciddi yaralar için doktorunuzun yara bakım önerilerini takip edin.

Eğer yaranın daha hızlı iyileşmesi için bazı doğal çözümler arıyorsanız bazı fikirler şöyle:

Yaraları İyileştiren En İyi Gıdalar

Eğer yaraların daha hızlı iyileşmelerini istiyorsanız beslenmeyi unutmamalısınız. İyileştirici özellikleri olan pek çok gıda var, bazıları şöyle:

• Yeşil yapraklı sebzeler: Kara lahana, brokoli, ıspanak ve diğer yeşil sebzeler K vitamini bakımından zenginler ve bu vitamin kan pıhtılaşması için gerekli.
• Temiz, kaliteli protein: Vücut proteinler olmadan kayıp dokuları tekrar yaratamaz. Her öğünde en az 100 gram kadar organik, kaliteli protein almalısınız.
• Balıklar: Deniz balıklarında, cevizde, keten ve chia tohumlarında bulunan temel yağ asitleri yaraların hızla iyileşmesini sağlıyorlar.

İyileşmeyi Yavaşlatan Gıdalardan Kaçının

Yaraların iyileşmesini hızlandırmak istiyorsanız kaçınmanız gereken bazı gıdalar var:
• Alkol: İnflamasyonları arttırabilir ve iyileşmeyi zorlaştırır.
• Şeker ve rafine tahıllar: İnflamasyonu arttırır ve iyileşmeyi yavaşlatırlar.
• Hidrojene yağlar: Hidrojene yağlar inflamasyonu arttırırlar ve vücudun kendini iyileştirme yeteneğini azaltırlar.
• İşlenmiş gıdalar: Bunlarda hidrojene yağlar, kimyasallar, boyalar ve diğer sorgulanabilir katkılar bulunur ve yara iyileşmesini yavaşlatabilirler.

Kolajen

Yaraları daha hızlı iyileştirmek için kolajeni düşünebilirsiniz. Bu vücuttaki en yaygın proteindir ve cilde yapısını verir. Kolajenin dahilen tüketimi yara iyileşmesini hızlandırabilir çünkü vücut yaralı bölgeyi tamir etmek için kolajen sentezler. Kolajenin haricen kullanımı da yaraları besleyebilir ve yeni doku üretimini hızlandırır.

Kolajeni beslenmenize eklemek için ev yapımı kemik suyu yapabilir veya kemik suyundan üretilmiş olan protein tozlarını tüketebilirsiniz. Araştırmalar kolajen tozunun basınç ülserleri ve diyabetik ayak ülserleri gibi kronik yaralarda bile yardımcı olabildiğini gösteriyorlar.

Bal

Tahmin edebileceğiniz gibi dizdeki bir sıyrığın iyileşme süreci derin yaralarınkinden çok daha kısa olur. Eğer yaraların daha hızlı iyileşmesini isterseniz bal mükemmel bir çözüm. Bal yarayı temizlemeye yardımcı olabilir, enfeksiyon işaretlerini azaltır, koku ve iltihabı giderir, ağrıları azaltır ve iyileşmeyi hızlandırabilir.

Araştırmalar balın çok iyi bir antiseptik olduğunu gösteriyorlar. Bal aslında vücut sıvıları ile etkileşime girer ve hidrojen peroksit üretir, bu da bakteriler için olumsuz bir ortam yaratır. Buna ek olarak üretilen hidrokjen peroksit konsantrasyonu yaralara uygulananlara göre çok daha düşük ve bu da hidrojen peroksit kaynaklı sitotoksik hasarın azalmasını sağlıyor. Yani başka türlü anlatmak gerekirse, bal saf hidrojen peroksit yerine daha ideal düzeyde bir uygulamayı mümkün kılıyor. Çünkü saf hali yaralar için çok güçlü olabiliyor ve doku hasarına yol açıyor.

Bazı yaralarda bal uygulaması yara iyileşmesini sağlarken bazılarında pek etkili değil. Balın pek çok yara tipine etki ettiği biliniyor ve bunlar arasında ameliyat yaraları, kronik bacak ülserleri, apseler, yanmalar, sürtünmeler ve kesikler var. Bal iltihap ve kokuları da azaltıyor, yarayı temizliyor, enfeksiyonları azaltıyor, ağrıları kesiyor ve iyileşme süresini azaltıyor. Bal ve ghee kullanılarak hazırlanan bir karışımın 1991 yılından beri Mumbai’deki 4 hastanede enfekte yaraları temizlemekte kullanıldığı belirtiliyor.

Yanma ve yaraların tedavisi için yüksek kaliteli bal doğrudan ilgili bölgeye uygulanmalı veya beze uygulanarak her 24-48 saatte bir değiştirilmeli. Bal, çay ağacı yağı ve lavanta yağı kullanarak bir iyileştirici sıvı da elde edebilirsiniz.

Öz Yağlar

Çay ağacı veya biberiye öz yağı gibi yağların bakteri karşıtı özellikleri var ve bunlar bakteri ile mantarlara karşı etkililer. Öz yağları uygulamadan önce hindistan cevizi yağı gibi taşıyıcı yağlar ile birebir seyreltin. Günde üç defa uygulayabilirsiniz.

Bu aynı zamanda yara bölgesinde nemi de arttırır ve iyileşmeye iyi gelir. Yaralar yaşken mi kuruyken mi daha hızlı iyileşirler?

Uzmanlara göre yaraların iyileşmeleri için nemli olmaları gerekiyor. Yaralar kapalı mı açıkken mi daha iyi iyileşirler? Yaranın üstünü kapatmazsanız yeni yüzey hücreleri kururlar ve bu da ağrıyı kötüleştirir ve iyileşme sürecini yavaşlatır. Yani taşıyıcı yağ ile seyreltilmiş öz yağı kullanmayı ve ardından bölgeyi steril bir bandaj ile kapatmayı unutmayın.
Eğer hassasiyet oluşursa öz yağ kullanımını bırakın. Genel olarak öz yağları gözlerinizden ve mukus hücrelerinden daima uzak tutmalısınız.

Çinko

Çinko bağışıklık işlevlerini ve yara iyileşmesini hızlandırır. Çinko eksikliğine sahip olmak yara iyileşme sürecini engeller. 2018 yılında Nutrients dergisinde yayınlanan bir bilimsel makalede, çinkonun yara iyileşme sürecinde her aşamada düzenleyici olarak büyük bir rol oynadığı belirtiliyor. Bunlar arasında hücre tamiri, oksidatif stres, pıhtılaşma, inflamasyonlar, immün defans ve dokuların tekrar epitelleşmeleri, anjiyogenez ile fibroz bulunuyor. Araştırmacılar yara iyileşmesi için çinko ve proteinlerin bir kofaktör olarak görev aldıklarını ve iyileşmesi zor yaraların tedavisini hızlandırdıklarını belirtiyorlar.
Kuzu eti, dana eti, kabak çekirdeği ve fıstık gibi çinko zengini pek çok gıda ile yaraları daha hızlı iyileştirebilirsiniz. Ayrıca çinko takviyeleri de var.

C Vitamini

Yaraların iyileşmesini gerçekten hızlandırabilen bir diğer şey ise C vitamini, çünkü kolajen üretiminde kullanılıyor ve kolajen cilt dokusu ve damar üretimi için kritik. C vitamini esasen yara iyileşme sürecinin tüm aşamalarında görev alıyor.
Bu güçlü antioksidanı beslenmenize eklemek için turunçgiller, biberler, çilekler ve domatesler gibi ürünleri kullanabilirsiniz.

Ayrıca yüksek kaliteli C vitamini takviyeleri de mevcut.

Yara Bakımı İçin Uyarılar

Eğer kesiğim enfekte mi oldu yoksa iyileşiyor mu diye merak ediyorsanız, doktorunuza sorarak kendinizi garantiye alın.
Eğer şunlar olursa daima tıbbi yardım alın:

• Yarada aşırı kanama varsa ve kanama durmuyorsa.
• Yara bir hayvan veya insan ısırmasından kaynaklanıyorsa.
• Eğer cildiniz yaradan dolayı parçalanıyorsa, dikişlere ihtiyacınız olabilir.
• Yara hissizliğe sebep oluyorsa sinir hasarı mevcut olabilir.

Yara iyileşirken oluşan kabukları koparıp kaşımayın çünkü bunlar enfeksiyon ve yara izine sebep olabilirler.

Enfekte yaraya dair şu işaretlerden herhangi birini görürseniz hemen doktorunuzla görüşün:

• Artan kızarma ve şişkinlik
• Zaman geçtikçe artan ağrı
• Yara çevresindeki derinin sıcak hissedilmesi
• Yarayı temizlerken gelen kötü kokular
• Sıradışı ve artmış akıntılar
• Ateş veya üşüme

Eğer ciddi bir yaranız varsa, herhangi bir deri üstü alternatif çözümü denemeden önce doktorunuzla görüşün.