Cilt kızarıklığı neden olur?
Cilt kızarıklığının yanık, alerjik reaksiyonlar, enfeksiyonlar ve bazı sağlık durumları gibi birçok farklı nedeni olabilir. Bazı nedenler diğerlerinden daha şiddetlidir ve tıbbi tedavi gerektirebilir.
Güneş yanığı
Güneş yanığı, cilt kızarıklığının yaygın bir nedenidir ve tipik olarak güneş altında yeterli derecede korunmadan çok fazla zaman harcanmasından kaynaklanır. Güneşten gelen ultraviyole ışınları cildin hasar görmesine neden olur, vücudun hasarı gidermek için etkilenen bölgeye daha fazla kan göndermesiyle cilt kırmızıya döner. Diğer belirtiler arasında şunlar olabilir:
• Hassaslık
• Kabarcıklar
• Kaşıntı
• Cilt soyulması
Diğer yanıklar
Güneş yanığından başka yanıklar da kızarıklığa neden olabilir. Örnekler şunları içerir:
• Termal yanıklar: Cilt ateş, buhar ve sıcak sıvılar gibi sıcak bir şeyle temas ettiğinde ortaya çıkabilir.
• Kimyasal yanıklar: Cildi ağartıcı, asit ve deterjanlar gibi güçlü veya tahriş edici kimyasallara maruz bırakmak kimyasal yanığına neden olabilir.
• Elektrik yanıkları: Örneğin açık bir telden gelen güçlü bir elektrik akımı cilde ulaşırsa oluşabilir.
• Sürtünme yanığı: Cilt tekrar tekrar pürüzlü bir yüzeye veya malzemeye sürtündüğünde, bu sürtünme yanığa neden olabilir.
• Radyasyon yanığı: Radyasyona maruz kalmak deriye zarar verebilir ve yanıklara neden olabilir. Örneğin, kanser için radyasyon tedavisinin bir yan etkisi olabilir.
Bu tip yanıklardan herhangi biri cildin kırmızı olmasına neden olabilir. Yanıklar ciddiyetlerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır:
• Birinci derece yanıklar en hafiftir ve genellikle sadece cilt kızarıklığı oluşur.
• İkinci derece ve üçüncü derece yanıklar daha ciddidir ve birçok cilt tabakasına zarar verir.
• Dördüncü derece yanıklar en şiddetlidir ve cildin altındaki kemik ve kasları etkileyebilir.
Dermatit
Dermatit veya egzama, enflamatuvar cilt hastalıklarının grubundandır. Bu sorunlar tipik olarak inflamasyonun meydana geldiği kırmızı ve kaşıntılı cilt lekelerine neden olur. Bazı yaygın dermatit tipleri şunlardır:
• Kontakt dermatit: Dermatitin bu formu, cilt, kaşıntılı bir döküntüye neden olan tahriş edici veya alerjen ile doğrudan temas ettiğinde ortaya çıkar.
• Atopik dermatit: Atopik egzama olarak da bilinen bu durum, genellikle çocukları etkileyen uzun süreli bir dermatit formudur.
• Seboreik dermatit: Esas olarak kafa derisi üzerinde gelişen, ancak yüz ve göğüs gibi vücutta çok miktarda yağ üreten bezlerin bulunduğu diğer kısımlarda da ortaya çıkabilen bir başka uzun süreli dermatit formudur. Kepek olarak da bilinir.
Dermatit, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi başka semptomlara neden olabilir:
• Sıvı dolu kabarcıklar
• Kaşıntılı, şişmiş ve kırmızı döküntü oluşturan bölgeler
• Kuru, pullu veya pütürlü cilt
• Diğer cilt rengi değişiklikleri
İsilik
Isı döküntüsü olarak de bildiğimiz isilik, cildin sıcak veya nemli koşullardan dolayı tahriş olmasıyla kendini gösterir. Küçük ve kabarık sivilce kümeleri ile kırmızı ve kaşıntılı cilt lekeleri oluşur. Bu yamalar rahatsız edici olabilir ve batma hissine neden olabilir. Isı döküntüleri sıklıkla cildin katlandığı ve cilt cilde temasın yoğun olduğu bölgelerde, örneğin kasık bölgesinde veya dirseklerde gelişir.
Folikülit
Folikülit, derideki kıl foliküllerinin iltihaplandığı yaygın bir durumdur. Enflamasyon genellikle bakteriyel veya fungal bir enfeksiyonun sonucudur. Folikülit, etkilenen foliküllerin etrafında kaşıntılı olabilecek küçük kırmızı yumru kümelerinin oluşmasına neden olur. Alanda irin dolu kabarcıklar gelişebilir.
Gül hastalığı (Rosacea)
Rosacea, genellikle yüzde görülür ve uzun süre cilt kızarıklığına neden olan yaygın bir durumdur. Durum genellikle kızarma ile başlar, cilt geçici olarak kırmızı göründüğünde ortaya çıkar. Rosacea ilerledikçe ve kalıcı hale geldikçe, bu kızarma atakları daha uzun sürebilir. Diğer belirtiler, etkilenen bölgelerde lekeler ve yanma veya batma hissidir.
Sedef hastalığı
Sedef hastalığı, aşırı miktarda yeni cilt hücresi üretilmesine neden olan uzun süreli bir rahatsızlıktır ve kırmızı, kuru ve kabuklu yamuk lezyonlar halinde kendini gösterir. Bu lezyonlar dirsekler, diz veya kafa derisi üzerinde gelişir, ancak vücudun herhangi bir yerinde de ortaya çıkabilir. Sedef hastalığının semptomları artma ve azalma döngüsüne girmeye eğilimlidir.
Zona hastalığı
Zona hastalığı, ciltte kızarıklığa veya kabarcıklara neden olan viral bir enfeksiyondur. Döküntüler genellikle gövdede görünür, ancak yüz ve gözler de dahil olmak üzere vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Zona, genellikle, bazı durumlarda çok ağrılı olabilen, yanma veya karıncalanma hissiyle başlar. Sıvı dolu kabarcıklar, vücudun sadece bir tarafında görünebilir.
Lupus
Lupus, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun organlarına ve dokularına saldırdığı kronik bir durumdur. Bu durum, cilt dahil vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Lupus bulunan bazı kişilerin yüz, boyun ve kafa derisinde döküntüler oluşur. Bunlar tipik olarak kızarık görünür.
İlaç alerjileri
Bazı kişiler, bazı ilaçları aldıktan sonra alerjik reaksiyon yaşayabilir. Aşağıdaki ilaçlar alerjik reaksiyonlara neden olabilir:
• Penisilin ve diğer antibiyotikler
• Epilepsi ilaçları
• Aspirin ve ibuprofen gibi nonsteroid antienflamatuvar ilaçlar
• Kemoterapi ilaçları
İlaç alerjileri aşağıdaki durumlara neden olabilir:
• Deri döküntüleri
• Kurdeşen
• Kaşıntı
• Cilt şişmesi
Şiddetli vakalarda, ilaç alerjisi hayatı tehdit eden bir durum olan anafilaksiye neden olabilir. Anafilaksi belirtileri arasında şunlar olabilir:
• Nefes alma zorlukları
• Baş dönmesi
• Hızlı kalp atışı
• Bilinç kaybı
Anafilaksi belirtileri yaşıyorsanız derhal tıbbi yardım alın.
Kızıl hastalığı
Genellikle bebekleri ve çocukları etkileyen bulaşıcı bir bakteriyel enfeksiyondur. Enfeksiyon pembemsi kırmızı döküntülere neden olur. Döküntü genellikle göğüste başlar ancak vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Kızıl hastalığının diğer belirtileri şunlardır:
• Boğaz ağrısı
• Yüksek ateş
• Renksiz ve pütürlü dil
• Boyun şişmesi
• Baş ağrısı
• Kas ağrıları
• Mide bulantısı ve kusma
• Karın ağrısı
Ne zaman doktora görünmek gerekir?
Genellikle cilt kızarıklığı için bir doktora görünmek gerekli değildir. Örneğin, bir kişi nemlendiriciler uygulayarak ve bol miktarda sıvı içerek hafif güneş yanıklarını evde tedavi edebilir. Bununla birlikte, bazı cilt kızarıklıklarının nedenleri tıbbi müdahale gerektirir. Aşağıdaki durumlarda bir doktora başvurmalısınız:
• Birkaç gün içinde geçmiyorsa
• Vücudun geniş bölgelerini kapsıyorsa
• Yüksek ateşle birlikte görülüyorsa
• Aniden ortaya çıkıyor ve hızla yayılıyorsa
• Yara oluşmaya başlıyorsa
• Acı verici olursa
• İrin veya sıvı akıntısı gibi enfeksiyon belirtileri gösteriyorsa
Sonuç olarak;
Cilt kızarıklığının yanıklardan, alerjik reaksiyonlara ve enfeksiyonlara kadar birçok olası nedeni vardır. Birkaç günden uzun süren veya tekrarlamaya devam eden cilt kızarıklığı için doktora görünmelisiniz. Ayrıca, aşırı derecede ağrılı veya daha şiddetli semptomların yanında ortaya çıkan döküntüler için tıbbi tavsiye almalısınız.
Bazı cilt hastalıkları, uzun döngülerde geri dönen semptomlara neden olur. Bu sorunların tedavisi ömür boyu sürebilir ve hem ilaç kullanımı hem de yaşam tarzı değişiklikleri gerekebilir.