Tahta kurusu ısırığı hakkında bilmeniz gerekenler
Tahta kurusu tarafından ısırılan kişilerin büyük kısmı tahriş, yara ve kaşınma belirtileri yaşıyor. Peki tahta kurusu ısırıkları nasıl tedavi edilmeli ve onları önlemek mümkün mü?
Isırılma riskini düşürmenin bir kaç yolu var ve tedavi seçenekleri arasında ise iyi hijyen ve antihistaminler bulunuyor.
Bu makalede tahta kurusu ısırığı tedavisini ve önleme metotlarını ayrıntılı olarak değerlendirdik.
Tahta Kuruları
Tahta kuruları insan kanı ile beslenen küçük parazitik böceklerdir.
Her ne kadar bir toplum sağlığı sorunu olarak nitelendirilseler de, onların ısırıklarından geçen bir hastalık bilinmiyor.
Tahta kuruları proboscis adı verilen küçük tüp yapıları ile cildi delerler ve kişinin kanını içerler. Bu böcekler geceleri ve sabahın erken saatlerinde insanların uyuduğu zamanlarda en aktif dönemde olurlar.
Isırıklar
Tahta kuruları ciltte nereye denk gelirlerse ısırabilirler. Tipik olarak uyurken açıkta kalan noktaları ısırmaya eğilimleri vardır:
• boyun
• yüz
• eller
• omuzlar
• kollar
• bacaklar
Pek çok insan böceğin ısırdığı noktalardaki küçük kırmızı noktalar ile bir miktar minör inflamasyon ve tahriş haricinde ısırığın kendisini hissetmez ve belirti geliştirmez.
Pek çok vakada belirtiler aşağı yukarı ısırıktan hemen sonra ortaya çıkarlar ancak ilerleyen günlerde gelişmeleri ve ilerlemeleri de mümkün. Daha fazla tahriş olmadan genelde bir hafta içerisinde ortadan kalkarlar.
Neredeyse tüm tahta kurusu ısırıkları bir şekilde huzursuzluk yaratacaklardır. Genelde bu kaşıntı ve inflamasyon olur ancak diğer belirtiler şu şekilde:
• yanma ve ağrı hissi
• ortası temiz bir kaşınan yükselti
• ortası koyu bir kabarıklık ve çevresinde daha açık renk şişkin bölge
• küçük kırmızı kabarıklar veya zigzag dokulu şeritler veya çizgiler
• su kabarcığı ile çevrili küçük noktalar
• inflamasyona uğramış cilt bölgelerinde papüler patlamalar
• yatakta ve çarşaflarda kanamalardan kaynaklanan küçük kan lekeleri
• tahta kurusunun damlattığı kırmızı kurumuş lekelerin kumaşlarda bulunmaları
• yetişkin hale gelen larvalar tarafından dökülen beyaz veya şeffaf deriler
Tahta kurusunun bireysel özellikleri ve ısırılan kişinin özellikleri sonucu değiştirebiliyor.
Çok nadir olsa da, bazı insanlar tahta kurusu ısırıklarına ciddi reaksiyonlar gösterebiliyorlar. Tıbbi yardım gerektiren ciddi semptomlar şöyle:
• nefes darlığı
• kabartılar
• ateş
• bulantılar ve grip belirtileri
• dilde şişkinlik
• düzensiz kalp atışı
Diğer Belirtiler
Tahta kuruları ile yaşamak şu komplikasyonlara da sebep olabilir:
• Artan enfeksiyon riski: Cildin yüzeyinin delinmesinden kaynaklanır.
• Uykusuzluk: Bir şeyin üzerinizde beslendiğini düşünmek stres yaratır. Canlının sadece geceleri beslendiği dikkate alınırsa, bazıları uykudan kaçabilir veya huzursuz bir uyku çekebilirler.
• Sağlıkta kötüye gidiş: Sürekli uykusuzluk çekmek depresyon, anksiyete, yorgunluk ve zayıf bağışıklık sistemi ile yakından ilintili. Tahta kurularına dair yersiz fikirler, özellikle de hijyen yoksunluğu ile bağdaştırılması, depresyon ve düşük özsaygıya sebep olabilir.
Tedavi
Tahta kurusu ısırıklarına karşı değerlendirilebilecek bir kaç tedavi seçeneği mevcut.
Tedavinin ilk aşaması yaranın mümkünse sabun ve suyla temizlenmesi.
Kaşınan ısırıklar için aşağıdaki çözüm çare olabilir:
• hidrokortizon
• kaşınma karşıtı kremler
• antihistaminler
Pek çok yara bir iki hafta içerisinde kendi kendine iyileşir.
Eğer şiddetli şişkinlikler, inflamasyonlar ve kaşıntılar ortaya çıkar ve devam ederse, kişi tıbbi yardım almalı.
Dramatik bir bağışıklık sistemi tepkisi alerjik reaksiyon işareti olabilir. Bu durumda şunlardan birisinin uygulanması gerekebilir:
• kortikosteroid iğnesi
• antihistamin
• epinefrin ilaçları
Enfeksiyon ortaya çıkarsa antibiyotik de reçete edilebilir.
Ciddi karşıntılar enfeksiyon ve yaralanma gibi daha gelişmiş komplikasyonlara sebep olabilirler. Eğer çok ciddi bir kaşıntı varsa, kortikosteroid kremler ve antihistamin haplar yazılabilir.
Tanımlama
Potansiyel bir tahta kurusu istilasının önlenebilmesi için bu böcekleri tanımak ve onları diğer böceklerden ayırabilmek gerekiyor.
2017 yılında ABD’de yapılan bir çalışmada, iş seyahatleri yapanların %35’inin, gezi seyahatleri yapanların ise %28’inin tahta kurusunu diğer ev böceklerinden ayıramadıkları tespit edilmiş.
Genç tahta kurusu larvalarının temel karakteristikleri şöyle:
• boylarının 5 mm’den kısa olması
• beyazımsı bir sarı renkte veya şeffaf olmaları
• mikroskop veya büyüteç olmadan görülememeleri
Larvalar henüz yeni beslendilerse ve karınları kanla doluysa kırmızı-kahverengi renklerinden dolayı kolay görünür hale gelirler.
Yetişkin tahta kurularını tespit etmek ise daha kolay. Tahta kurularının temel karakteristikleri şöyle:
• oval şekilli bedenleri
• elma çekirdeği boyutlarındaki boyutları
• kısa zaman önce beslenip şişmediyse basık ve düz bedenleri
• kırmızı-kahverengi, açık kahverengi kabukları
• 5-7 mm boyları
• üç segmentli olmaları, dört parçalı antenleri, kısa sarı tüyleri ve kullanılamaz durumdaki kanatları
• küflü veya bayat koku yaymaları
Tahta kurusunun kontrol altına alınabilmesi için doğru tanımlanması ve yumurtalarının tamamen yok edilmesi gerekiyor.
Ortalama bir dişi tahta kurusu yaşamı boyunca 354 yumurta üretebiliyor. Yumurta bırakmış olan tahta kurusu kolonisini destekleyebilmek için beslenme hacmini ve sıklığını genellikle arttırır.
Tahta kurusu yumurtalarının karakteristikleri ve işaretleri ise şöyle:
• genelde dişinin dinlenmeyi seçtiği yere konulurlar
• inci renkli noktalar gibi görünürler ve iğne başından büyük değillerdir
• bir kaç günden sonra görülebilir göz noktaları oluştururlar
Önleme
Tahta kurusu ısırıklarını önlemek için böceklerin insan çevrelerine girmeleri, beslenmeleri ve çoğalmaları engellenmeli.
Gündüz vaktinde tahta kuruları genelde mobilyaların, yerlerin, duvarların ve yatakların boşluklarına, çatlaklarına saklanırlar.
Mobilyaların dikişleri ve katlanmış yerleri de ideal saklanma yerleri olabilirler. Tahta kurularının süpürgeye de direnebildikleri biliniyor.
Böcekler insanların uyudukları odalara yakın saklanma noktaları seçerler. Diğer odalarda tespit edilmeleri genelde çok ciddi bir istilanın işareti.
Tahta kurusu istilalarının sıklıkla oldukları yerler şöyle:
• apartmanlar
• geniş ofis alanları
• oteller
• devremülkler
• cruise gemileri
• huzurevleri
• kreşler
• hastaneler
• yurtlar
• toplu taşıma, uçaklar dahil
• AVM’ler
• mobilya ve ikinci el mağazaları
• kırsal alanlar
• kiralık daireler
Tahta kurularının yayılmasını sağlayan temel eşyalar şöyle:
• ikinci el mobilya
• taşıma sırasında tahta kurularına maruz kalmış mobilya ve tekstil ürünleri
• bagajlardaki eşyalar
• insanların uyuduğu sandalyeler
• çarşaflar
• depolama kutuları
• çeşitli depolarda tutulmuş taşınan ürünler
Tahta kuruları temizlik, dağınıklık, kirlilik veya düzen tercihinde bulunmazlar.
Ancak otel gibi yerlerde istila düzgün temizlenmezse bulunabilirler.
Tahta Kurularının Kontrolü
Tahta kurusu istilasının önlenmesi, kontrol edilmesi ve temizlenmesi için bazı ipuçları şöyle:
• Apartman daireleri gibi tahta kurularının yaygın olarak kullandıkları çevrelerden gelen mobilya ve eşyalardan kaçının.
• Çatlak, dikiş gibi detaylar barındırmayan materyallerden yapılmış mobilyalar ve eşyalar kullanın.
• Zamk gibi ürünler ile çatlaklardan kurtulun.
• Çarşafları düzenli olarak temizleyin.
• Çarşafları yüksek sıcaklıkta yıkayın ve kurutun.
• Kumaşlı mobilyaları düzenli olarak süpürün, yastıklar dahil.
• Bir buhar makinesi ile yumurtalar ve böcekleri öldürün.
• Seyahatleriniz sırasında bagajınızı raflardan, yerden, yataklardan ve mobilyalardan uzak tutun.
• Otel odalarına girince böceklere karşı dikkatli olun.
• Unutmayın, bir tahta kurusu olan yerde genelde daha fazlası da olur, özellikle de istilaya uğramış olan odanın çevresindeki bölgelerde.
• Uyurken cildinizi mümkün mertebe açıkta bırakmayın.
Ağır ve devam eden vakalarda mobilyalar ve eşyaların tercihen yakılarak yok edilmeleri gerekli.