En Etkileyici 40 Belgesel

Belgeseller günümüze, tarihe açıklık getiren, geçmişin hazinelerini geleceğe taşıyan tanıklardır. Biz sadece hoşça vakit geçirmek, zaman doldurmak için değil tarihe, doğaya tanıklık edebilmek, bizim dışımızda gelişen, değişen dünyayı görmek için belgesellere tutkun oluruz. Bizim dışımızdaki ortamlarda, dünyalarda yaşanan her bilinmeyene belgeseller açıklık getirir. İşte bu yüzden sizin için belgesel dünyasına damga vuran eserleri sizin için derledik.

The Hunt (Av – 2015)

Av ile avcılar arasındaki inanılmaz mücadele, bir ölüm kalım klasiği olarak karşımıza çıkıyor. Yırtıcılar, doğası gereği hayatta kalmaya konsantre oldukları için bu mücadelenin kaybedeni genellikle avcılar olur. Ancak bu savaş bitmeden kazananı ya da kaybedeni tahmin etmek imkansız.

Grizzly Man (Ayı adam – 2005)

Bu gerçek bir Ayı Adam hikayesi, öyle ki; Timothy Treadwell Alaska’da bulunan bir Ulusal Park’ta boz ayılar arasında tam on üç yaz geçirdi. Bu süre zarfında bir silaha gereksinim duymadı. Ancak bir gün Parktaki bir boz ayı Treadwell ve kız arkadaşını parçaladı. İşte Grizzly Man belgeseli de tam anlamıyla bu Ayı Adam’ı, vahşi hayvanlar ve insanlar arasındaki anlaşılmaz ilişkiyi sorguluyor, anlatıyor.

The Private Life of Plants (Bitkilerin Özel Yaşamı – 1995)

İngiliz yapımı olan belgesel; seyahat, büyüme, çiçeklenme, sosyal mücadele, birlikte yaşam ve yaşam mücadelesi olmak üzere 6 bölümden oluşan bir serüven. Bitkilerin doğası ve hayatta kalma mücadeleleri üzerine A’dan Z’ye her şeyin bulunabileceği bir doğa mucizesi anlatılıyor.

The Act of Killing (Öldürme Eylemi – 2012)

1960’larda Endonezya’daki küçük bir çetenin, askeri darbeyle birlikte ölüm makinesine dönüşme hikayesi anlatılıyor. Sağcı gücü eline alan çete, komünist olarak gördüğü, nitelendirdiği herkesi ve Çinli azınlıkları katliama uğratıyor.

Modern Marvels (Modern mucizeler)

Modern Mucizeler, History Channel’ın en çok ilgi gören belgesel serilerinden birisidir. Belgeselde insanlık tarihinde önemli yer etmiş icatlar ve onların günümüze kadar geçirdiği evrimler anlatılıyor. Dünyadaki en ilginç mimari, bilimsel icatlar ve toplumsal mucizeler etkileyici bir sunumla karşımıza çıkıyor. Özellikle sonu “tech” ile biten bölümlerin hepsi çok çarpıcı ve insan ufkunu açıcı nitelikte.

Planet Earth (Yeryüzü – 2006)

İngiliz yapımı bir doğa belgeseli dizisi olan Planet Earth, on bir bölümden oluşuyor. İzleyenlerin doğanın ve canlıların uyumuna hayran kaldığı belgesel dizisi, şahane bir anlatım ve şahsına münhasır müziklerle pekiştirilmiş. Güçlünün güçsüzü yediği, her gün yeni bir maceranın yaşandığı doğanın dengesini en iyi anlatan belgesellerden birisi.

Seven Ages of Rock (Rock Müziğinin 7 Hali – 2007)

Rock müziğinin tarihten günümüze evrimleşme hikayesini anlatan belgesel, rock sevmeyenlerin bile ilgisini çekecek gerçeklikte. Rock müziğinde efsane olmuş kişilerin, grupların en eski kayıtları, konser görüntüleri, yaşantılarına dair çok kapsamlı bir başyapıt olduğu söylenebilir. bu belgeselde Elektrik Blues, Saykedelik Rock, Punk, Grunge, Indie Rock ve çok daha fazlası, daha doğrusu 1960’lardan günümüze Rock’ın her hali var.

Ancient Aliens (Antik uzaylılar)

Hep bir yerlerde, birilerinden duymaya alışkın olduğumuz “dış dünyadan gelenler” kavramı, bu belgesel serisiyle vücut buluyor. Şöyle ki yıllar öncesinde teknolojinin neredeyse hiç var olmadığı, teknik imkanların “sıfır” olduğu dönemlerde bazı şeylerin nasıl bu kadar mükemmel yapılabildiği sorusunun cevabını arıyorlar. O hiç de inanmadığımız Antik Uzaylılar aslında çok yakınımızda olabilir. Zira belgeselde de uzaylılar antik çağda gezegenimizi ziyaret ettiler mi, bu ziyaretten bize iz bıraktılar mı gibi sorulara yanıt aranıyor.

Charles Darwin and the Tree of Life (Charles Darwin ve Yaşam Ağacı)

Hemen herkesin merak ettiği, üzerinde bazı fikirler yürüttüğü evrim teorisi David Attenborough tarafından çok çarpıcı bir şekilde ele alınıyor. Belgeselde öncelikle bilimsel, ardından dinsel, tinsel veriler araştırılmış ve herkesin anlayabileceği şekilde izleyiciye sunulmuş.

How Art Made The World (Sanatın Dünyayı Yaratışı – 2005)

Belgesel, sanatın geçmişten günümüze insanların, toplumların yaşamlarını ve yaşama bakışlarını nasıl etkilediğini anlatmakta. Medeniyetler, düşünceler, inanışlar, yaratıcılıklar ve ölüm birleşiminden ortaya çıkan karmaşa çok etkileyici bir biçimde anlatılıyor. İlk insanların mağara duvarlarına yaptıkları resimlerden, bu günkü resim anlayışına geçişin, bir evrilmenin hikayesi diyebiliriz.

Life After People (İnsanlardan sonra hayat – 2008)

Günümüzün bilimsel ve teknolojik koşulları etrafında insanların bir gün tamamen yok olması ve sonrasında yaşanması muhtemel durumlar anlatılıyor. İnsanlar olmadığında hayvanlar, diğer canlılar ne olacak, nasıl yaşama devam edecekler ve insanların yarattığı medeniyet doğa için iyi mi oldu, yoksa kötü mü?

South Pacific (Güney Pasifik – 2009)

İngiliz yapımı belgeseli BBC HD kamerayla çekmiş ve dolayısıyla görüntüdeki tüm ayrıntıları izletmiyor, resmen yaşatıyor. 6 bölümlük bu belgesel serisi ile okyanusun derinliklerindeki dünyayı yeniden keşfetmek, duyumsamak mümkün.

Earthlings (Dünyevi – 2005)

“En İyi Hayvan Dostu Film”, “En İyi Belgesel Film”, “En İyi İçerik” ödüllerini kazanan ve belgeselin anlatıcılarından olan Joaquin Phoenix’e “İnsanlık Ödülü” kazandıran belgesel film tam bir efsane. Belgeselde insanların hayvanlardan elde ettikleri ürünleri kullanırken nasıl da “insanlık dışı” davranışlar sergiledikleri gözler önüne seriliyor. Belgesel, insanların en vahşi hayvandan çok daha vahşi olabildiklerini görmek anlamında insanlığımızı sorgulatan bir eser.

March of The Penguins (İmparatorun Yolculuğu – 2005)

2006 yılında belgesel dalında Oscar’a layık görülen belgesel, kutuplarda bir yaşam ve doğum hikayesini anlatıyor. Antartika’nın buz tabakaları üzerinde süren yüzlerce yıllık bir serüven, aşk, romantizm, hayatta kalma mücadelesini penguenlerin dünyasından aktarıyor.

Food, inc. (Gıda Ltd.– 2010)

Gıda, her gün marketlerden aldığımız gıda ürünlerinin fabrikalarda nasıl işlemlerden geçtiği ve nelere maruz kalarak sofralarımıza geldiğini anlatan bir belgesel. İzleyen herkesin “yok artık” diyebileceği pek çok inanılmaz durum aslında hazır gıda sektörünün geldiği yerin çıplak fotoğrafı. Belgesel devletten alınan yasal izinle gerçekleştirilen kapsamlı bir araştırmanın ürünü olduğu için bizim hiç de hoşumuza gitmeyen, ancak tam olarak “gerçek” olan durumları gün yüzüne çıkarıyor.

The Century of Self (Ben Çağı – 2009)

Bu belgeselde anlatılan hikaye tam olarak “ben, biz, hepimiz, insan zihni” hakkında. Bizim bilinçaltımızda işlerin nasıl yürüdüğünü bilenlerin bizi nasıl da bir tüketim toplumuna dönüştürdüğünün hikayesi. Gücü elinde bulunduran kişi ya da gruplar çoğunluğu nasıl kontrol altına alıyor, kitleleri nasıl da hipnoz etmiş gibi peşinden sürüklüyor, kitlesel kontrolün tarihi ve bu gün gelinen nokta çok çarpıcı bir biçimde anlatılıyor.

The Life of Mammals (Memelilerin Yaşamı – 2002)

Dünya üzerinde var olan çok çeşitli memelilerin yaşamları, beslenmeleri, rutin alışkanlıkları bu belgeselde anlatılıyor. 10 bölümden oluşan belgesel serisi memelilerin kazanımları, kaybettikleri, hayat mücadelelerini konu almakta. Bu esnada memelilerin doğası kazananlar, böcek yiyenler, etçiller, otçullar, fırsatçılar, suda hayat bulanlar, ağaçlarda yaşam, sosyal tırmanıcılar gibi bölümlere ayrılmıştır.

Wild China (Vahşi Çin – 2015)

Uzak doğu kültürünün ayrıntılarıyla betimlendiği Wild China belgeseli doğal güzellikleriyle ve bize çok uzak yaşamıyla Çin’i anlatıyor. Çin’deki eşsiz doğal güzellikler, dağlar, ırmaklar, şelaleler, antik kalıntılar, dünyada nadir bulunan hayvanlar ve bitkiler bu belgeselde gözler önüne seriliyor.

Sicko – (Hasta – 2007)

Amerikan sağlık sisteminin kar amaçlı politikalarının insanların yaşamını nasıl zorlaştırdığı, tıp söz konusu olunca insanların nasıl da trajikomik hallere düştüğünü anlatan bir belgesel. Dram içeren bir belgesel film olan Sicko, izleyenlere kendi ülkedeki sağlık hizmetini de sorgulatacak türde.

Human Mind Hiroshima (İnsan Zihni Hiroşima – 2003)

Özellikle çocukları olan ya da çocuk sahibi olmak isteyenlerin mutlaka izlemeleri gereken bir BBC belgeseli. Çocuklar ya da genelde insan neyi nasıl öğrenir, ne yaparsak, nasıl yaparsak sonucu ne olur sorularının yanıtı çarpıcı bir şekilde sunuluyor. İnsan beyninin gücü ve bir insanın gerçekleştirebilecekleri, sınırları hakkında çok çarpıcı bilgiler içeriyor.

100 Greates Discoveries (100 Büyük Keşif – 2004)

Tüm dünya üzerinde gelmiş geçmiş keşiflerden en büyük, en çok ses getiren 100 tane keşfin anlatıldığı, listelendiği şahane bir belgesel. Astronomi, biyoloji, kimya, fizik, genetik, tıp, toplum aklınıza gelebilecek her alanda yapılan keşiflerin en önemlileri çarpıcı bir şekilde anlatılmış.

Natures Great Events (Doğanın mucizeleri – 2009)

Tabiat ve yeryüzüne dair pek çok ayrıntının anlatıldığı Doğanın Mucizeleri belgeseli, bir BBC klasiğidir. Büyük Erime, Büyük Somon Göçü, Büyük Göç, Büyük Akıntı, Büyük Sel, Büyük Ziyafet adlı bölümlerden oluşan bu doğa belgeseli, olağanüstü güçte olan vahşi hayvanların hayatta kalma mücadelelerini resmetmekte.

Winged Migration (Kanatlı Uygarlık – 2001)

Bu belgesel filmde kanatlıların inanılmaz yaşam öyküleri ve bir düzen gelişen göçlerini konu alıyor. Kıtalar arası göçen kuşların yaşamını bir belgeselle belgelendirmek tam olarak 4 yıllık bir çalışmayla mümkün olmuş.

Fahrenheit 9/11 (Siyasi Yalanların Perde Arkası – 2004)

Özgür bir savaş belgeseli olan Fahrenheit, Amerika Birleşik Devleti başkanı George W. Bush’un ekseninde Amerika ve dünya üzerinde oynanan inanılmaz olaylara ışık tutuyor. Bu belgesel filmde anlatılanların hepsinin basit iddialardan öte kanıtlanabilir gerçekler olması da eseri izlenir, inanılır kılmakta.

The Arrivals (Gelenler)

Özellikle enerji ve yaşama etkileri konularıyla ilgilenen, mistik tarzı seven kişiler için gayet başarılı bir belgesel dizi. Din ve bilimselliğin çatışmaları ve bir birlerine yaklaşmalarının konu edindiği belgesel “gelenler”i anlatıyor. İçinde yaşadığımız dünya ve olaylar zincirinin nereden gelip nereye doğru gittiğini anlamak, bir fikir edinmek için doğru bir tercih.

Apocalypse: The Second World War (Kıyamet: 2. Dünya Savaşı – 2009)

Tam bir National Geographic klasiği sayılabilecek Kıyamet: 2. Dünya Savaşı belgeseli, savaşın ilk kez yayınlanan renklendirilmiş görüntülerini içermekte. Fotoğrafların ve görüntülerin gerçek olması, izleyen herkesin savaşın etkilerini yaşamasını sağlıyor. Belgesel gerçekçi yapan temel husus günümüze kadar gizli olan anların gizliliğinin kaldırılması ve ilk kez bu belgeselde görselleştirilmesidir. Savaşları başlatanlar, savaşa katılanlar ve savaşın acısını tüm yaşamında hissedenler tüm çıplaklığıyla anlatılıyor.

Days That Shook The World (Dünyayı Sarsan Günler – 2010)

Tarihi içerikli bir belgesel film olan Dünyayı Sarsan Günler, 2010 yılı bir BBC yapımıdır. Dünya tarihi boyunca yankısı ve etkisi günümüzde hala hissedilebilen olaylar ele alınmış, ne olsaydı dünyanın kaderi değişirdi, 24 saatte yazılabilir mi gibi sorulara yanıt aranıyor. İlk Dinozorun Keşfi’nden, Savaşları Bitirmek İçin Yarış’a, Gökyüzünde Felaket’ten, Pearl Harbor Saldırısı’na kadar çok ilginç ve etkileyici başlıklar bu belgeselde.

The Untold History of The United States (ABD’nin Gizli Tarihi – 2012)

Her Amerikan filminde görmeye alıştığımız kahramanları, belgesellerdeki, tarih kitaplarındaki bilindik Amerikalıların hepsini unutun. Amerika tarihinin bilinmeyenleri, bilinmeyen yan aktörleri bu belgeselde resmediliyor.  İşte bu tarihin gizli kahramanlarını gözler önüne seren belgeseli izlemekte fayda var.

Sarı Zeybek (1993)

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün son 300 gününün resmedildiği, anlatıldığı belgesel Can Dündar’ın imzasını taşıyor. “Ben Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşıyım” diyebilecek herkesin mutlaka izlemesi gereken bir başyapıt. Atatürk nasıl, neden hastalandı, hastalığın teşhisinde gecikme ya da ihmal var mıydı ve son günlerini nasıl geçirmişti gibi soruların yanıtları bu belgeselde. Özellikle çocuklarla birlikte ailecek izlenmesi önerilir.

War Photographer (Savaş Fotoğrafçısı– 2001)

Dünya genelinde ünlü olan savaş fotoğrafçısı James Nachtway’in biyografisidir. Fotoğrafçı mesleği gereği nerelere gitti, neler yaşadı, nasıl çalıştı gibi soruların yanıtları, kişinin kendi gözünden anlatılmış. Belgeselde ilginç olan fotoğrafçının kamerasının üzerine yerleştirilen bir parmak kamera ile çekimlerin yapılması ve dolayısıyla biyografinin aslında Savaş Fotoğrafçısının gözünden görüntüleniyor olmasıdır.

İki Dil Bir Bavul (2009)

Belgesel filmi, üniversiteden yeni mezun olan Türk bir öğretmenin şehre çok uzak bir Kürt köyüne atanması ve sonrasında yaşanan olayları konu almaktadır. İzmir’de, Eskişehir’de ya da ülkemizin bir batı şehrinde doğup büyümüş birinin doğuya ne kadar yabancı olabileceği ve doğudaki pek çok köyün, köylünün, çocuğun nasıl da batıdan bu kadar uzak olabildiğine inanılması zor bir hikaye.

Cosmos: A Space Time Odyssey (Kozmoz: Bir Uzay Serüveni )

Bildiğimiz evrenin bilinmeyenlerine yumuşak bir bakış atmak isteyenler için, Cosmos belgeselini öneriyoruz. 13 farklı bölümden oluşan Uzay Serüveni, evrenin tüm görkemini gözler önüne sermekte. Bilimsel ve duygusal yaklaşımlarla evrene şüpheci bir gözle bakmak, belki de kafamızdaki sorulara yanıt bulmak için doğru bir alternatif.

Guns, Germs and Steel (Tüfek, Mikrop ve Çelik – 2005)

Kaliforniya Üniversitesi’nde fizyoloji ve coğrafya profesörü olan Jared Diamond’un 1997 yılında yazdığı kitap vesilesiyle çekilmiş bir belgeseldir. Belgesel dünyamızın medeniyet tarihi ile coğrafi bilgiler arasında ilginç ilişkiler kurmamıza yardım ediyor. Medeniyetler gelişirken bunca adaletsizlik nasıl ortaya çıkmış, “beyazlar” nasıl olmuş da dünyanın hakimi olmuşlar gibi sorulara yanıtlar bulmak mümkün.

Afrika (Africa – 2013)

Afrika’nın vahşi ve gerçek doğasını bir de Kalahari, Savana, Kongo, Pelerin gibi çöllerden izleyin. Yeni hayvan türleri, yeni yerler ve Afrika belgesellerine yepyeni bir bakış açısıyla 5 ayrı Afrika bölgesiyle tanışacaksınız.

Heimat (Vatan – 1988)

Almanya’nın 1919 ve 2000 yılları arasında yaşadığı karmaşık, zorlu, kimi zaman tuhaf anları bir ailenin gözünden anlatan müthiş bir belgesel serisidir. Yerel ve kendi kimliği içine sıkışmış insanların sosyal ve politik olaylardan etkilenme süreçleri ve dünyayı nasıl gördükleri çok çarpıcı bir şekilde anlatılmış.

Through The Wormhole (Solucan Deliğinden – 2010)

Discovery Channel’da 5 sezon yayınlanan Solucan Deliğinden belgeseli; bir varoluş sorgulaması, yaratıcıya dair soruları ve onların bilimsel, akla yatkın cevaplarını konu alıyor. Zaman kavramının, yaşamın, inançların ne zaman başladığı, cinsiyet kavramları ve bunların bilinçaltına etkileri çarpıcı detaylarla işlenmiş.

The Big Question (Büyük Soru – 2004)

İnsan yaşamının belki de en vazgeçilmez, en akıldan çıkmaz, hep zihninde bir yerlerde bulunan sorular, bu belgeselde ele alınmış. Dünyadaki 6 milyon insanın neden burada olduğu, dünyadaki döngünün amacının ne olduğu, tanrı var mı, varsa nerede gibi bir çırpıda akla gelen ya da gelmeyen pek çok soru vardır. Geçmişten günümüze gelen medeniyetler bu sorulara mantıklı bir yanıt bulamadılar. Ancak bilim bunu açıklayabilir.

Life (2009)

Vahşi hayatın en can alıcı, en gerçekçi yüzünün gösterildiği Life, BBC ekibi tarafından hazırlanmış 10 bölümlük bir belgeseldir. Doğada hayatın tüm zorlukları ve uçsuz bucaksız okyanuslardaki mucizevi hayatlara tanıklık edelim.

Night and Fog (Gece ve Sis – 1955)

Yarım saatlik bir savaş belgeseli filmi olan Gece ve Sis, insanın insanlara yapabildiği tarihin en büyük zulmü, Yahudi Katliamı’na bir de Fransız gözüyle bakın. Mazilerin zulmü ve Yahudilere uygulanan katliam herkesin zihninde bir kez daha yer bulsun ki, insanları savaşın değil, insanların öldürdüğünün altı çizilebilsin.   

The War

2. dünya savaşı döneminde yaşananlar, o günlerin tanıkları tarafından anlatılıyor. Savaşın askeri boyutunun işlendiği pek çok program ve film bir yana, savaş sıradan insanlara neler yapıyor hep birlikte tanık oluyoruz.